GÜZEL SANATLAR

Mekânı tanımlayan yatay elemanlar; taban düzlemi, yükseltilmiş taban düzlemi, çukur­laştırılmış taban düzlemi ve başüstü düzlemi olarak sınıflandırılabilir.

Çizgisel organizasyonlar ge­nellikle boyut, biçim ve işlev bakımından birbirine benzer mekânların tekrarından meydana gelirler.

Corbusier 1.829 cm boyutundaki insan figürünü ölçeği ifade etmek adına yapılarının cep­helerine yerleştirir.

20. yüzyılın ilk çeyre­ğinde ortaya çıkan ve tüm toplumlar için ortak bir sanat dili geliştirmeyi hedefleyen sanat akımı De Stijl, temel geometrik formlar üzerinde dö­nemin biçimlendirme ve renk anlayışına kök­ten değişiklikler getirmiştir. De Stijl ile renkler, yalnızca birer süsleme ögesi olarak kalmamış, mekânın tanımlayıcıları hâline gelmiştir. Bu dö­nemde kırmızı, mavi ve sarı gibi asal renklerin kullanımı benimsenmiş ve karşıtlık yaratmak amacıyla beyaz, gri ve siyaha da yer verilmiştir.

Rietveld’in Utrecht’deki Schroeder Evi, asal renklerin kullanıldığı dönemin düzeyli örnekle­rinden biri olarak mimarlığın gelişimi üzerinde güçlü biçimde etkili olmuştur.

Antik Çağ’dan günümüze ulaşan tek mimarlık metni olan De Architectura,Marcus Vitruvius Pollio aittir.

“The Elements of Architecture” kitabının yazarı Henry Wotton'dır.

I. Kullanışlılık (utilitas)

II. Sağlamlık (firmitas)

III. Güzellik (venüstas) olarak üçü de mimarlığın taşıması gereken özelliklerden olması gerektiği vurgulanmıştır.

Gotik mimarlığın öteki üsluplara karşı üstünlüğünü savunan ve bu üslubun canlanmasına öncülük eden  eleştirmen ve denemeci John Ruskin'dir.

Mimarlığın değil, bir mimarlık ürününün var olabileceğini, mimarlık ürünü yaratan kişinin bunu hiçbir stil, teknik metot tanımayan mimarlık ruhuna atfedebileceğini söyleyen ünlü mimar Louis Kahn'dır.

Art nouveau, barok, gotik, neo klasik gibi örnekler,mimarlığın yapıtlar açısından üsluplara göre sınıflandırılmasına bir örnektir.

Selçuklu mimarisi, Osmanlı mimarisi,Türk mimarisi gibi tanımlar,mimarlığın yapıtlar açısından yer, bölge ya da uluslara göre sınıflandırılmasına bir örnektir.

Peyzaj/bahçe mimarlığı, kent mimarlığı, Askeri mimarlık gibi alanlar,mimarlığın yapıtlar açısından yapım amacına göre sınıflandırılmasına örnektir.

Vitruvius, başarılı bir mimarlık için kullanışlılık (utilitas), sağlamlık (firmitas) ve güzellik (venüstas) kavramlarını sıralamış, bir başka ifadeyle binaların kullanıma uygun olması, sağlam bir strüktürü olması ve güzel, estetik olması gerektiğine vurgu yapmıştır.

Gotik mimarlığın öteki üsluplara karşı üstünlüğünü savunan ve bu üslubun canlanmasına öncülük eden 19. yüzyıl İngiliz eleştirmen ve denemeci John Ruskin, mimari bir yapının heykel tasarımından farklı, belli bir yer için tasarlanıp yapı prensipleri dikkate alınarak inşa edilmesi gerektiğini öne sürer.

20. yüzyıl mimarlığına damga vuran İsviçre asıllı Fransız mimar Le Corbusier (1887-1965) ise mimarın, yapının ayakta kalmasının sağlanması ve konfor koşulları gibi temel gereklilikleri yaratırken, kişiye mutluluk veren onu yönlendiren şiirsel gücü gösterdiğini söylemektedir.

Sanatı, Estetik Sanat ve Mekânik Sanat olarak iki ana gruba ayıran Immanuel Kant (1724-1804), mimarlığı heykel ile birlikte Estetik Sanatın alt gruplarından Plastik Sanatlar arasında tanımlamıştır. Kant’a göre heykel ve mimarlık Plastik Sanatın iki temel dalıdır.

Üsluplara göre sınıflandırma: Zaman içinde ortaya çıkan ve ortak özellikler taşıyan üsluplara göre sınıflandırma içinde ampir, Art nouveau, barok, gotik, neo klasik gibi üsluplar yer almaktadır.

Kullanıcı gereksinimlerinden psikolojik ve sosyal kullanıcı gereksinimleri ise; mahremiyet gereksinimi, davranışsal gereksinimler, estetik gereksinimler ve sosyal gereksinimler olarak ayrışmaktadır.

Mekânı tanımlayan yatay elemanlar; taban düzlemi, yükseltilmiş taban düzlemi, çukurlaştırılmış taban düzlemi ve başüstü düzlemi olarak sınıflandırılabilir.