GÜZEL SANATLAR

Donetello, Roma sanatından sonra ilk nü heykeli yapan heykeltıraş olmuştur.

Maniyerizmin Rönesans’a tepkisiyle başlayan süreç Barok Dönemi’ni hazırlamıştır. Barok Rönesans’ın geometriye dayanan katı ve kuralcı tutumuna karşı bir çıkıştır.

Kübist anlayış doğrultusunda geometrikleştirilmiş heykellere Henri Laurens’in gitar çalan kadınını gösterilebilir.

Türk heykeli adına bu ilk örneklerden sonra heykel sanatıyla ilgili en önemli adım 1882’de daha sonraları Devlet Güzel Sanatlar Akademisi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi olarak yeniden adlandırılan, Sanayi-i Nefise Mektebinin
kurulması olmuştur.

Ali Hadi Bara ve Zühtü Müridoğlu’nun akademide hocalık yapmaya başlamasıyla heykel bölü- mündeki eğitim anlayışı değişmiştir. Bara ve Müridoğlu, çağdaş ve yeni eğilimlere açık bir eğitim anlayışıyla heykel sanatını soyut anlatıma doğru
yönlendirmişlerdir.

Postmodern dönem heykel sanatında, malzemeye dair geleneksel tavır kalkmış yerine güncel teknolojiyi ve yaşantıyı yansıtan malzemeler ve mekânlar kullanılmaya başlamıştır. Modern heykelin argümanları olan hacim, yüzey, ışık-gölge doku, renk gibi ögeler yerine herhangi bir nesne, ses, görüntü, film, insan bedeni, çürümekte olan bir nesne, bir kalıp yağ, bir parça toprak, eylemler, video düzenlemesi gibi gündelik gerçekliğe ait nesne ya da etkinlikleri sanat dili olarak kullanmıştır.

Postmodern sanat anlayışı modernizmin sanatçı öznelliğini eleştire- rek sanatçı kavramını ortadan kaldırmaya çalışsa da postmodern dönemin sanatçılari hem akımlar içinde hem de bireysel olarak kendi öznelliklerini  ortaya koyarak isimlerinden söz ettirmişlerdir. Bu sanatçılardan bazıları şunlardır: Marcel Duchamp, Sol Lewitt, Joseph Kosuth, Yves Klein, Nam June Paik, Christo ve Jeanne-Claud, Jean
Tinguely, Jo- seph Beuys, Hans Haacke, Chris Burden, Georg Baselitz, John Chamberlain.

Tüm sanat dalları bu kuralları paylaşsa da heykel sanatının ayırıcı özellikleri olan ve anlaşılabilmesi için en gerekli özellikler; kütle-boşluk, ışıkgölge ve doku-ritim ilişkileri olarak ele alınabilir. Doğru cevap E' dir.

İdeal gerçekliği yansıtmayan bu heykellerde tek cepheli anlayışa sahip bir ayağı önde, karşıya bakan, simetrik, donuk ve hareketsiz ve Mısır heykeli karakteristiği olan karşıdan
duruş benimsenmiştir. Doğru cevap B' dir.

Kaynağı Yunan ve Roma sanatı olan Rönesans; sanat ilkeleri, yöntemleri ve pek çok orijinal yenilik bakımından güçlü ve zengin bir sanatsal süreç geçirmiştir. Bu yeniliklerden en önemlilerinden biri Brunelleschi’ nin perspektif tekniğini bulmasıdır. Bu buluş sanatçılara matematiksel kurallarla resme, rölyefe veya herhangi bir yüzeye üç
boyutluymuş gibi derinlik yanılsamasını verebilme olanağını sunmuştur. Doğru cevap C' dir.

Donatello, Roma sanatından sonra ilk nü (çıplak figür) heykeli yapan heykeltıraş olmuştur. Donatello’ nun Davut heykeli hem çıplaklık hem de vücudun duruşundaki ‘S’ kıvrımı ile Yunan heykeline gönderme yapmaktadır. Bu heykel kendi dengesi ve ağırlığı dâhilinde herhangi bir destek almadan ayakta duran ilk bronz heykeldir. “S” duruşu gibi, dengede durabilmesi geometri ve mühendislik hesapları ile heykel sanatının içiçe geçtiğini gösterir. Doğru cevap D' dir.

Bu dönemin en önemli heykeltıraşı Auguste Rodin’ dir. Rodin heykele getirdiği yeniliklerle, heykel alanında bir kırılma noktası konumundadır. Çok sayıda ve farklı üsluplarda heykeller yapan Rodin, romantizim ve izlenimcilik akımına da dahil edilmektedir. Sanatçının yapmış olduğu ‘yürüyen adam’ heykeli tipik izlenimci heykeldir. Doğru cevap A' dır.

Picasso ve Laurens kübist heykeltralar arasındadır. Barlach ise dışavurumcu bir heykeltraştır. Doğru cevap D' dir.

Heykel her sanat dili gibi biçim, öz bütünlüğüdür. Her heykelin görünüşünün ardındaki özü, anlamı, mesajı anlamak gerekir. Heykel, dış görünüşten içe, biçiminden özüne doğru katmanlardan oluşmaktadır. Dolayısıyla bir heykel; biçimi, hacmi, boşluğu, kompozisyonu, malzemesi, rengi, dokusu gibi özellikleri üzerine kendi argümanları- nı sunmaktadır. Bunlar, heykele bir sanat disiplini olarak değer kazandıran temel biçimsel özelliklerdir ve eserin öz anlamını destekler. Doğru yanıt A'dır.

Bir heykel eserinin ilk algılanacak özelliği çevresindeki mekândan ayrılan hacmi olacaktır. Doğru yanıt B'dir.

Duchamp ters çevirip çeşme adını verdiği pisuarın üzerine R.Mutt takma ismiyle imzasını atmıştır. Günlük kullanıma ait bir nesneyi alışılmış bağlamından çıkarıp alışılmamış bir bağlama taşıyarak seyirciyi her zamanki görsel okuma biçimini değiştirmeye sevk etmiştir. Pisuara verilen çeşme ismi pisuarın gerçek anlamdaki işlevsel değerini ortadan kaldırarak metaforik bir alan oluşturmuştur. Doğru cevap A' dır.

Anıtsal çalışmalarda yaygın olarak büyük ve tek parça hacimler kullanılmıştır. Modern dönemde ise birçok sanatçı heykelin ağırlık hissini ortadan kaldıran boşluklu heykeller tasarlamıştır. Doğru yanıt C'dir.

Işık ve gölge kullanımı, Antik Dönemlerden bu yana heykel sanatı tarihi içerisinde yer almaktadır.

Akademide aldığı klasik figüratif çizgisini iki yıl kaldığı Paris sonrasında soyut ve figür dışı heykel anlayışına dönüştürmüştür. “Ben belirli bir yolu, bir ölçüsü, olan sanatçı değilim” diyen Müridoğlu, sürekli araştıran ve yeni denemelere açık bir sanatçı olmuştur. Zühtü Müridoğlu aynı zamanda Türkiye’de ilk kişisel heykel sergisini açan sanatçıdır. Doğru cevap B' dir.

Biçimlendirme tekniği ile şekil verilen malzeme ara malzeme kabul edilir. Doğru yanıt B'dir.