GÜZEL SANATLAR

Sanat tarihinde Rönesans (Yeniden Doğuş) olarak tanımlanan, İtalya’dan başlayarak Avrupa Sanatı’nda erdemin ve ideal olanın simgesi olarak görülen antik uygarlıklara duyulan ilginin resimlere konu olduğu bu dönemin erken örnekleri, 14. yüzyılda görülmekle birlikte, sanatın kurallarını belirleyecek bir hareket haline gelmesi 16. yüzyılda gerçekleşir. Doğru yanıt B’dir.

Beğeni ölçütleriyle ilgilenen bir diğer düşünür olan Kant, güzellik ve estetik değerlerini açıklamaya çalışırken; bu durumun sadece bizim yargımıza bağlı olmadığını, bizzat sanat eserinin kendi özellikleriyle ilgili olduğunu göstermeye çalışmıştır. Bu anlayışa göre, güzellik ve estetik gibi değerler, evrensel nitelikler taşır. Bir eseri güzel bulmamızın nedeni; ondaki denge, uyum, oran, ahenk gibi unsurların, insanlarda ortak olan bir estetik algıya hitap etmesidir. Doğru yanıt D’dir.

Sanatçı merkezli yaklaşım; eseri, sanatçının yaratıcılığı, dehası ve yeteneği ile ilişkilendirir. Bu yöndeki düşünceleri, sanatçının duygu ve tercihlerini merkeze alan Romantizm akımıyla birlikte değerlendirerek kuramlaştıran, Fransız düşünür Eugéne Véron’dur. Doğru yanıt B’dir.

19. yüzyıldan sonra Yansıtmacı Kuram’ın bir başka türü olan Marksist Estetik gündeme gelir. Marksist Kuram’ı ilk defa bir estetik kuram haline getirmeye çalışan Plehanov; Marksist felsefenin temel fikri olan, olayları maddi ve ekonomik nedenlerle açıklamak ilkesini, sanat kuramına uyarlamıştır. Bu anlayışa göre, günlük yaşamın ve insanlık hallerinin imgeler yoluyla esere yansıtılması esastır. Doğru yanıt B’dir.

Sanatı ‘Liberal/Özgür Sanatlar’ ve ‘Bayağı/Hizmet Eden Sanatlar’ olarak sınıflandırma eğiliminin Orta Çağ’ın başlarında devam ettiğini görüyoruz. Liberal Sanatlar; üçlüler (mantık, gramer ve retorik) ve dörtlüler (aritmetik, geometri, astronomi ve müzik kuramı) olarak ayrıca ikiye ayrılıyordu. Sahne sanatları Hugh’a göre Mekanik Sanatlardan biridir. Doğru yanıt A’dır.

Hugh, yedi Liberal Sanat’a paralel biçimde; dokumacılık, teçhizat, ticaret, tarım, avcılık, hekimlik, sahne sanatları olmak üzere yedi Mekanik Sanat tanımlamıştır. Mantık, liberal Sanatlardan biridir. Doğru yanıt D’dir.

Rönesans’ın önemli figürlerinden İtalyan ressam, mimar Giorgio Vasari, aynı zamanda dönemin ressam, heykeltıraş ve mimarlarını tanıtan bir biyografi kitabının da yazarıdır. Doğru yanıt C’dir.

Sanat tarihinin kurucularından kabul edilen Johann Joachim Winckelmann, 1764’te, başlığında ‘Sanat Tarihi’ ibaresi olan ilk kitabı yayınladı: Antik Çağ Sanatının Tarihi. Winckelmann; Mısır, Fenike, Pers ve Etrüsk uygarlıklarının sanatlarından söz ettikten sonra Grek ve Roma sanatının kapsamlı bir değerlendirmesini yaptığı kitabında; sanat eserlerini içinde üretildikleri uygarlığa ait kültür kalıplarıyla birlikte yorumlamaya girişir. Bu girişim oldukça yeni bir yaklaşımdır. Rönesans’tan başlayarak, uygarlığın beşiği olarak kabul edilen Antik Roma’nın yerine Antik Yunan uygarlığını koyması, Winckelmann’ın ortaya attığı bir diğer önemli yeniliktir. Doğru yanıt B’dir.