Müzik

İlk çağlarda müziğin var olduğu ve işlevi, duvar resimleri, öyküler, ikon ve tasvirlerdeki anlatımlardan anlaşılmaktadır.

Eski Çağlar’da müzik; savaş, av, kutlama, düğün, ölüm törenlerinin bir parçasıdır.

Antik Yunan’da ünlü matematikçi Pisagor yaptığı deneyler ile akustik ve müziksel uyumlu sesleri matematiksel formüllerle dile getirmiş ve günümüzdeki entonasyon sisteminin temelini oluşturmuştur.

Orta Çağ müziğinin büyük çoğunluğu kilise ile ilişkili vokal dinî müziktir. Bu döneme ait en eski müzikler, tek sesli bir melodiden oluşan eşliksiz ve armonisiz müziktir.

Neuma; 9-13. yüzyıllar arasında nota yazısı yerine kullanılan kare biçiminde noktalar, eğriler, bağlardan oluşan işaretler.

Organum, ikinci ses (Diyafoni) olarak bilinen en eski çok sesliliğin iki sesli biçimidir.

Kontrpuan üst üste ikiden sekiz ezgiye kadar zaman beraberliğinden yararlanan bir ezgiye yanıt verme tekniğidir.

Orta Çağ müziğinin yükseldiği Gotik Dönem’de dinî müziğin çok sesli çalışmalarının başlıca merkezi olan Fransa’daki Notre Dame Kilisesi’nin ekolü oldukça önem taşımaktadır.

Notre Dame Ekolü’nün birincisi Ars Antiqua (Eski Sanat)tır. Bu türün bestecileri, nota yazısındaki ritmler ve işaretleri geliştiren kilisenin iki rahibi Leoninus ve Perotinus’tur. Bir diğer Notre Dame Ekolü ise kilise müziğinin katı kurallarına karşı gezgin halk ozanları ile baş gösteren akım Ars Nova (Yeni Sanat)tır.

Motet; Orta Çağ’da çalgı eşliksiz polifonik dinsel şarkı; Balad serbest biçimde aşk şarkısı; Rondo ise ana motifin birçok kez yenilenmesiyle oluşan dans parçasıdır.

Orta Çağ’ın sonlarına doğru, gezgin ozanlar sayesinde din dışı müzik yapılan dönemlerde çalgılar tekrar gündeme gelmiştir. Bu dönem kullanılan çalgılar arasında lavta, arp, kitara, viella, monochord ve zil bulunmaktadır.

Çalgısız, sadece koro için yazılan müziğe A Capella denir. Rönesans’ta dinî olmayan şiirlerden oluşan vokal müziğe Madrigal denir. Yine Rönesans’ta Fransa’da dinî olmayan lirik şiirlerden bestelenen çok sesli şarkılara Chanson ismi verilir.

Rönesans döneminde İtalya’da Madrigal, Fransa’da Chanson, Almanya’da ise koro ile söylenen din dışı müzik Lied olarak gelişmiştir. Çalgı müziğinin ilerlemesi ile Pavan gibi yaygın dans formu kullanılmış; vokal müzik yine ön planda olmuş ve çalgı eşliği olmayan korolar (A capella) kullanılmıştır.

Felemenk Okulu’ndan Guillame Du Fay (1400-1474), kontrpuan ustası Josquin des Pres (1455-1521) ve org eserleri ile daha sonraki Barok Çağ’da Bach’ı etkileyecek olan Jan Sweelinck (1562-1621) bu dönemin önemli bestecileri arasındadır.

Rönesans Dönemi’nde yeni çalgılar yaratılmış, eskiler ise geliştirilmiştir. Bu dönem kullanılan çalgılar arasında; lute, lavta, arp, klavsen, viyola, flüt, yan-flüt, trompet ve davul, üçgen, zil, def gibi vurmalı çalgılar vardır.

Kilise dizileri yerini majör-minör tonalitelere bırakmıştır. Barok Çağ’da çalgılar için vokallere eşlik eden değil, sözlerden bağımsız olarak sadece çalgı için yazılan sonat, konçerto, füg gibi bugün kullanılan pek çok müzik formları gelişmiş ve bass continio (sürekli bas) gibi çağın müzik yazısında belirgin özellikler taşıyacak stil özellikleri oluşmuştur. 17. yüzyıl, konuşma dilini müzikal olarak ifade eden ve içinde çalgı müziği, dans, korolar ve solo sesleri de içeren Opera bu dönemde doğmuş ve Allamande, Courante, Sarabande, Gique gibi dans isimlerini içeren birden fazla bölümlü çalgı eserinin tamamını oluşturan süitler bu dönemde yazılmıştır. Günümüzdeki modern orkestranın ilk
örneklerine bu dönemde rastlanır.

Sonat; çalgı için yazılmış, birbirinden farklı 3 veya 4 bölümlü eserdir. Sonat formunu koruyarak eşlikli çalgı müziği için geliştirilen konçerto ve yine sonat kökeninden gelerek bu formun orkestra için yazılmış birbirinden farklı 3 veya 4 bölümü içeren eser türü ise senfonidir.

Almanya’da doğan ağır bir dans olan Allamande; eski bir Fransız dansı olan Courante; ağır tempoda, eski bir İspanyol dansı olan Sarabande; hızlıca bir dans olan Gique Barok dönemde, birden fazla dans türlerinin bir araya geldiği çalgı müziği olan Süit’i oluştururlar.

Jacopo Peri, Claudio Monteverdi, J.S. Bach, Arcangelo Corelli, Henry Purcell, François Couperin, Georg Friedrich Haendel, Domenico Scarlatti ve Antonio Vivaldidir.

Org, Barok müziğin en önemli çalgılarından biri olmuştur. Bu dönemde klavsen yapımcılığı ve yorumculuğu oldukça yaygınlaşmış ve ilerlemiştir. Piyano bu dönem kullanılmaya başlanmış; lir, davullar, yan flüt, korno, lavta, viyola ve keman bu dönem kullanılan çalgılar olmuştur.

18. yüzyıl sonunda ortaya çıkan toplumsal görüş olan; “insanın din ya da gelenekler ile değil, kendi aklını kullanarak yaşamını aydınlatmaya girişmesi” görüşü sanat dallarına da yansımıştır.  Kültür ve sanat, soylulardan ve saray ortamından çıkarak, halk ve orta sınıfın beğenisinde yerini almıştır. Besteciler, saray yerine artık konser salonlarında müziğin yeni alıcısı olan halk için besteler yapmaktadırlar.

Sürekli iniş çıkışlı sesler, armonilerdeki dinleyiciyi uyaran, heyecan yaratan anlatımlar ile yeni bir yaklaşım ile müzik yazılmıştır. Bu dönem müziği dört ayrı bölümden oluşan sonat formu olarak dönemin en belirgin özelliğini oluşturmuş ve konçerto ve büyük orkestra için yazılan senfoni formunu da etkilemiştir. Bu dönemde senfonik eserler gelişmiştir. Başta piyano olmak üzere, yaylı ve nefesli çalgıların müzikte kullanımının önem kazanması ile çalgı yöntemleri yazılmaya başlanmıştır.

Franz Joseph Haydn(1732-1809), Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) ve Ludwig van Beethoven (1770-1827)'dır.

19. yüzyılda tüm Avrupa’yı saran özgürlük, eşitlik ve demokrasi kavramları tıpkı diğer sanat dallarını
etkilediği gibi müzik sanatını da etkilemiştir. Sanatçılar kendi bireysel farklılıklarını ön plana alarak özgürlükleri, duyguları ve duygusal fırtınalarını yansıttıkları yapıtlar yaratmak istemişlerdir.

Çalgı yapıtlarında teknik ve müzikal olarak varılan yüksek seviye artık onları seslendirecek yorumcuların da virtüöz seviyede olmasını gerektirmiştir. 19. yüzyıl bu bağlamda aynı zamanda ‘Virtüözler Çağı’da olmuştur.

Emprestyonist resimler dönemin müziğini de etkilemiş ve resim sanatında görülmeye başlanan kesin çizgilerden kaçınarak belirsizliğin verdiği yumuşak, uçucu ve kural dışına çıkan etkiler müzik yapıtlarına da yansımıştır.

Programlı müzik; çalgı topluluğu için yazılmış, şiirsel, betimleyici, öyküleyen tarzda bestelerdir.

Dönemin opera yapıtları ile tanınan bestecileri arasında; Gioacchino Rossini (1792-1868), Giuseppe Verdi (1813-1901), Carl Maria von Weber(1786-1826) ve çağı etkisi altına alan Richard Wagner (1813-1883) vardır.

Romantik Dönem’in başlarında piyano ve piyano müziği çok gelişmiştir.

20. yüzyıldaki akım ve stiller; Ekspresyonizm (Anlatımcılık), Neo-Klasisizm, (Yeni Klasik), Fütürizm (Gelecekçilik), Elektronik Müzik, Aleatorik (Rastlantısal) Müzik, Post-Modern Müzik gibi akımlardır.

20. yüzyıl müziği, uyumsuz olanı ve gerçeğin çirkin yüzünü yansıtma görevini üstlenerek tıpkı resim sanatında da ressamların gerçeğin çirkin yüzünü yansıtmaktan kaçınmadığı gibi kulağa hoş gelen uyumlu seslerden oluşan melodi ve güzel olan her şeyden kaçarak, duygular ile değil; akıl ile yaratma yolunu seçmiştir. Armoninin kulağa hoş gelen uyumlu sesleri yerini ton dışı seslere bırakmış, belirli bir düzen içinde bir araya gelen uyumlu seslerin yarattığı tonalite terk edilmiştir.

20. yüzyılda, geçmiş ile bağlarını kopartmak istemeyip melodi, tonalite gibi değerleri çağın anlayışı ile yeniden ele alarak yapıtlar veren akıma Yeni-Klasikçi denir.

John Cage piyanonun içerisinde kağıt, vida, mandal gibi ilginç materyalleri kullanarak değişik tınılar elde etmeye çalışarak rastlantısal müziği başlatmıştır.

Önemli isimler arasında Abdülkadir Meragi (1353-1435), Itri (1638-1712), Dede Efendi (1778-1846), Tamburi İsak (1745-1814), Rauf Yekta Bey (1871-1935) sayılabilir.

Osmanlı Dönemi’nin çok seslilikle ilk karşılaşması Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde saraya gelen Batılı müzisyenler ve çalgılar ile başlamıştır.

Ulusal ve uluslararası başarılar elde etmiş Türk yorumculardan bazıları piyanistlerden İdil Biret, Verda Erman, Arın Karamürsel, Ayşegül Sarıca, Hüseyin Sermet, Fazıl Say, Güher-Süher Pekinel ve Gülsin Onay.

1. Bu grupta yer alan projeksiyon seçeneği ile harita penceresinin geçici olarak projeksiyon sistemi değiştirilir. Bunun soncunda aktif harita penceresinde açık olan tabloya/lara yapılan değişiklik yansır. 2. İmaj görüntüleme seçeneği ile MapInfo Professional’da işlemek istediğiniz bir imaj olduğunda görüntüleme ayarları yapılır. 3. Harita Birimleri seçenekleri ile aktif harita penceresinin koordinat, mesafe ve alan birim ayarları yapılır. Açılır listeden istenen birimler seçilir. 4. Durum Çubuğunda seçenekleri ile durum çubuğundaki hangi bilginin gösterileceği ayarlanır. 5. Pencere Boyutu Değiştirilirken seçeneği ile harita penceresinin boyutunda herhangi bir değişiklik yapıldığında açık olan haritaların ölçek ayarı belirlenir. 6. İleri Çizim seçeneği ile çizgi, çerçeve, yazı ve etiketlerin görüntü kalitesi ayarları yapılır. 7. Kapama Alanı seçeneği ile kapama alanı oluşturulurken yöntem belirlenir. 8. Koordinat Göster seçeneği ile durum çubuğunda belirli bir noktanın koordinat bilgi alınırken bu koordinat değerinin gösterim biçimi ayarlanır. Ayrıca harita penceresinde kaydırma çubukları ile otomatik kaydırma ayarları yapılır. 9. Mesafe/Alan Hesaplaması ile aktif harita penceresi içerisindeki alan ve uzunluk bilgilerinin hesaplamasındaki yöntem ayarlanır

Eğer MapInfo Professional üzerinde çalışan Encom Discover & Discover 3D modülüne sahip iseniz Katman Kontrolünden katman üzerine sağ tıklayarak Table Projection seçeneğinden tablonun projeksiyon bilgisine ulaşabilirsiniz.

IMPORT İŞLEMLERİ MapInfo Professional’da oluşturulan herhangi bir .tab tablosu aslında harita ve veri sayfası dosyalarının birleşiminden oluşmaktadır. MapInfo Professional .tab uzantısından farklı olarak Bilgisayar Destekli Çizim ve Tasarım (CAD) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) programlarında oluşturulan tabloları açılabilmektedir. Böylelikle MapInfo’da açılan farklı formatlar üzerinden de kolaylıkla işlemler yapılabilir. MapInfo Professional’da farklı formatları görüntüleyebilmenin birden fazla yolları vardır. Bazı formatlar doğrudan açılırken bazı formatlar ise dönüşüm yapılarak açılmaktadır

MapInfo Professional’da Microsoft Excel verisini Dosya > Aç menü seçeneği ile basit ve doğrudan açabilirsiniz. Microsoft Excel verisinin MapInfo ’da sorunsuzca açılabilmesi için öncelikle bazı bilgilerin bilinmesi gerekmektedir. Bunlar: • Excel hücrelerinde bulunan verinin MapInfo ‘da açılması için o bilgilerin hangi çalışma sayfasında ve hangi satır aralıklarında bulunduğu bilgisi, • MapInfo ‘da görüntülenmek istenen Excel verisinin satır aralığının bir üstündeki satırda kolon başlıklarının olup olmadığı bilgisidir. MapInfo’da Excel verisini görüntülemek için “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3 > Nokta_Okutma” klasörü içerisinden GNSS.xls Excel verisini öncelikle açarak inceleyiniz. MapInfo Professional’da GNSS.xls Micrososft Excel verisini açmak için; öncellikle Dosya > Aç menü seçeneği ile Aç penceresinde bulunan Dosya Türü kısmından Microsoft Excel (*.xls; *.xlsx) seçeneğini seçiniz ( Şekil 3.21). Aç penceresinde bulunan en alt kısmındaki se- çeneğin onay kutusu işaretlendiğinde açılacak olan Excel verisinin MapInfo .tab uzantısı otomatik olarak oluşacaktır (Şekil 3.22). Böylelikle veri üzerinde güncelleme işlemi yapılabilir.

MapInfo Professional’da ASCII metin belgelerini Dosya > Aç menü seçeneği ile doğrudan açabilirsiniz. ASCII verilerini açmadan önce Excel verisinde olduğu gibi önceden orijinal dosyada birtakım bilgilerin bilinmesi gerekmektedir. Açılacak olan ASCII metin belgeleri kayıtların birbirinden ayrılması için boşluk, tab, virgül ya da başka karakter kullanılmış olmalıdır. Ayrılmış ASCII metin belgesini MapInfo Professional’da açmak için öncelikle; • ASCII metin belgesinde kullanılan ayırıcı bilgisi, • Metin belgesinin ilk satırının MapInfo’da kolon isimleri olarak kullanılıp kullanılmayacağı bilgisi bilinmelidir. MapInfo’da ASCII verisini görüntülemek için “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3” klasörü içerisinden Abone.txt ASCII verisini öncelikle açarak inceleyiniz .MapInfo Professional’da ASCII metin belgesini açmak için Dosya > Aç menü seçeneği ile Aç penceresinde bulunan Dosya Türü kısmından Ayrılmış ASCII (*.txt) seçeneğini seçiniz.Aç penceresinde bulunan MapInfo’da düzenlemek için kopyasını oluştur seçeneğinin onay kutusu işaretlendiğinde açılacak olan metin belgesinin MapInfo .tab uzantısı otomatik olarak oluşacaktır. Böylelikle veri üzerinde güncelleme işlemi yapılabilir. Açılmak istenen dosya seçildikten sonra ekran gelen Sonlandırılmış ASCII dosya penceresi ile metin belgesindeki sonlandırıcı, karakter seti ve metin belgesindeki ilk satır kolon başlığına uygun ise ilgili tanımlamalar yapılır. MapInfo’da açılacak ASCII metin belgesinde sonlandırıcı virgül ve belgede ilk satır kolon başlığı için uygun olduğundan pencerenin altındaki onay kutusunu işaretleyiniz. Sonlandırılmış ASCII dosyası penceresinde ilgili tanımlamalar yaptıktan sonra Tamam butonuna tıklayarak ASCII metin belgesi MapInfo’da açınız (Şekil 3.27). Daha sonra yeni bir uygulamaya devam etmek için dosyayı Tüm Dosyaları Kapat butonu ile kapatınız.

MapInfo Professional’da dBase (.dbf) verileri Dosya > Aç menü seçeneği ile doğrudan açı- labilir ve MapInfo’da veri sayfası üzerinden güncellemeler ve çalışmalar yapılabilir. Yapılan bu güncellemeler dBase dosyasına yansır. “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları > Ünite_3” klasörü içerisinden müşteri. dbf verisini MapInfo’da açmak için Dosya > Aç penceresinde bulunan Dosya Türü kısmından dBASE DBF (*.dbf) seçeneğini seçerek dosyayı açınız. İkinci adımda ise ekrana gelen dBASE DBF Bilgisi penceresiyle verinin mevcut Karakter seti bilgisini Windows Turkish olarak ayarlayınız. Tamam butonuna tıklayarak musteri.dbf ’i MapInfo’da görüntüleyiniz

MapInfo Professional’da Microsoft Access veritabanı tablolarını Dosya > Aç menü seçene- ğiyle rahatlıkla doğrudan açabilir, üzerinde güncelleme ve çalışmalar yapabilirsiniz. “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3 > Pro_takım.mdb” Access verisini MapInfo’da açmak için Dosya > Aç penceresinde bulunan Dosya Türü kısmından Microsoft Access Veritabanı (*.mdb;*.accdb) seçeneğini seçerek istenen dosyayı açınız. İkinci adımda ise ekrana gelen Microsoft Access Tablosu Seç penceresi ile veritabanında olan tablolar görüntülenmektedir. Bu listeden istenen tablolar seçilerek MapInfo’da doğrudan görüntülenir (Şekil 3.31). Daha sonra yeni bir uygulamaya geçmek için dosyayı Tüm Dosyaları Kapat butonu ile kapatınız.

MapInfo Professional’da CAD tabanlı programlarda oluşturulmuş tablolar, Universal Translator aracını kullanılarak rahatlıkla açılabilir, üzerinde güncellemeler ve çalışmalar yapılabilir. “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3 > ruhsat.dwg” AutoCad versini MapInfo’da açmak için Araçlar > Universal Translator > Universal Translator > Translate Data butonuna tıklayınız. Set Translation Parameters penceresinde; Reader kısmında bulunan Format seçeneğini Browse the gallery butonu ile Autodesk AutoCAD formatını se- çiniz. Dataset seçeneğinden Open file browser butonuyla ruhsat.dwg dosyasının bulunduğu klasörü tanıtınız. Coor. System kısmında ise dosyanın projeksiyon sistemi olan Turkish Coordinate Systems(GK 3Degree k = 1 – ED50) / GK Central Meridian 33(ED50)’ü seçiniz. Writer kısmında bulunan Format seçeneğini ise Browse the gallery butonu ile MapInfo Tab formatını seçiniz ve son olarak da Dataset kısmında ruhsat.dwg dosyasının dö- nüştürülmüş hâlinin kaydedileceği klasörün yerini Open directory browser butonuyla tanıtınız (Şekil 3.35). Gerekli ayarlar yapıldıktan sonra Tamam butonuna basınız. Böylelikle dönüşüm işlemi başlayacaktır. Dönüşüm işlemi özet bilgileri ve işlemin tamamlandığına dair bilgi FME Quick Translator penceresinde görüntülenecektir.Ruhsat.dwg AutoCAD verisi artık MapInfo .tab verisine dönüştüğünden ilgili dosyayı MapInfo ’da görüntülemek için artık Dosya > Aç menü seçeneği kullanılmalıdır. Bu yüzden FME Quick Translator penceresini kapatabilirsiniz. MapInfo .tab verisine dönüştürülen desarj.tab dosyasını MapInfo’da görüntüleyiniz.

ShapeFile MapInfo Professional’da farklı CBS tabanlı programlarda oluşturulmuş tablolar, rahatlıkla açılabilir, üzerinde güncellemeler ve çalışmalar yapılabilir. Bu dosyalardan biri olan Shapefile(.shp) dosyaları hem Dosya > Aç menü seçeneği ile hem de Araçlar > Universal Translator aracı ile MapInfo Professional’da açılabilmektedir. “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3 > ülkeler_region.shp” ShapeFile dosyasını MapInfo’da açmak için Araçlar > Universal Translator > Universal Translator > Translate Data butonuna tıklayınız. Set Translation Parameters penceresinde; Reader kısmında bulunan Format seçeneğini Browse the gallery butonu ile Esri Shape formatını seçiniz. Dataset seçeneğinde Open file browser butonuyla ulkeler_region.shp dosyasının bulunduğu klasörü tanıtınız. Coor.System kısmını ise olduğu gibi Read from source olarak bırakınız. Böylelikle projeksiyon sistemi kaynak dosyadan otomatik olarak okunacaktır. Writer kısmında bulunan Format seçeneğini ise Browse the gallery butonu ile MapInfo Tab formatını seçiniz ve son olarak da Dataset kısmında dönüşüm yapılarak .tab’a çevrilen dosyanın kaydedileceği klasörün yerini Open directory browser butonuyla tanıtınız.Ulkeler_region.shp ShapeFile dosyası artık MapInfo .tab verisine dönüştüğünden ilgili dosyayı MapInfo ’da görüntülemek için Dosya > Aç menü seçeneği kullanılmalıdır. FME Quick Translator penceresini kapatabilirsiniz. Sonrasında Ulkeler_region.tab dosyasını MapInfo’da görüntüleyiniz

vrensel Veri Evrensel Veri Aç menü seçeneği ile de MapInfo Professional’da farklı veri tipleri basit ve doğrudan açılmaktadır. Evrensel Veri Aç seçeneğinin Universal Translator’dan farkı ise verilerin dönüştürülmesi ve açılması sırasında tablodaki obje stil özelliklerinin ayarlanabilmesine olanak sağlamaktadır. Yine bu seçenek ile ilgili tablo MapInfo Professional’da doğrudan açılmasıyla otomatik olarak da bir MapInfo .tab dosyası oluşmaktadır. Böylelikle açılan tablo üzerinde düzenlemeler ve çalışmalar yapılabilir. Evrensel Veri Aç seçeneği ile Specify Data Source penceresi açılacaktır (Şekil 3.40). Bu pencere içerisinde Reader kısmında açılmak istenen .tab uzantısından faklı dosyanın formatı, diskteki yeri ve dosyanın projeksiyon bilgisi tanıtılır. Reader kısmındaki Formatsatırının yanında bulunan Browse the gallery butonuyla açılabilecek formatlara ulaşabilirsiniz.Daha fazla format açmak istendiğinde FME Reader Gallery penceresi içerisindeki Add More Formats butonuna tıklanarak gerekli bilgi alınabilir. Specify Data Source penceresindeki gerekli alanlar doldurulup Ok butonu ile açılacak dosyanın içerisinde bulunan obje içeren katmanların seçilmesi, objelerinin stil ve renk değişikliğinin yapılması ve dosyanın disk içerisine kaydedilecek dosya yolunun ayarlanması vb. işlemlerin yapılacağı Katman(ları) Seç penceresi açılacaktır.Katman(ları) Seç penceresinde açılmak istenen dosya içerisinde boş katmanlarla beraber objelerin bulunduğu katmanlar da birlikte bulunabilir. Bu pencere ile sadece obje barındıran katmanlar açılabilir. Katman listesinde bulunan katman adlarının yanında obje sembolleri bulunuyorsa o katmana ait obje bulunmaktadır. Aç onay kutusu onaylanarak katmanlar açılabilir. Ayrıca pencere içerisindeki Seçili Katmanlara Uygula kısmında objenin renk ve stili istenen şekilde değiştirilebilir. Dizin kısmında ise açılacak dosyanın .tab uzantılı tablosunun diske kaydedileceği dosya yolu belirlenebilir.

Google Earth verileri olan .kmz ve .kml uzantılı dosyalar MapInfo Professional’da Universal Translator aracı ve Dosya > Evrensel Veri Aç ile rahatlıkla görüntülenebilir ve dosya üzerinde çalışmalar yapılabilir. “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3 > Format_Donusum > Ada. kmz” Google Earth dosyasını MapInfo’da açmak için Dosya > Evrensel Veri Aç menü se- çeneğine tıklayınız. Specify Data Source penceresindeki Format kısmındaki Browse the gallery butonuna tıklayarak Google Earth formatını seçiniz. Dataset kısmında ise Ada. kmz dosyası tanıtınız .Coord. System kısmında ise dosyanın projeksiyon sistemi olan Longitude/Latitude - Longitude/Latitude ‘u seçiniz (Şekil 3.43). OK butonuna tıklayınız.Katman(ları) Seç penceresinde sadece objesi bulanan Placemark katmanını seçip di- ğer katmanların Aç onay kutularının işaretlerini kaldırınız. İstenirse açılacak katmanın adı, dizin yeri ve oje stili değiştirilebilir (Şekil 3.44). Tamam butonuna tıklayarak dosyayı MapInfo Professional’da görüntüleyiniz .

MapInfo Profesional’da, NetCAD uzantılı dosyalar CADConventer aracının yüklenmesi ile .dng, .dxf ve .ncz dosyaları rahatlıkla açılabilmektedir. CADConventer aracını yüklemek için Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları > Araçlar klasöründeki setup dosyasını çalıştırınız. Araç yüklendikten sonra MapInfo Professional’a yüklenmesi için Araçlar > Araç Yöneticisi penceresindeki Cad Conventer aracını seçerek açınız. Cad Conventer aracı ile dönüşüm yapmak için ise Araçlar > OdakGIS > Cad Conventer menü seçeneğine tıklayınız. Cad Conventer penceresinde dönüşüm yapılması için: Dönüştürülecek CAD Dosyası kısmından ilgili CAD dosyası (*.dng; *.dxf; *ncz) se- çilir. Dönüştürülecek Katmanlar kısmında ise açılmak istenen katman/lar seçilir. Pencerenin altında bulunan seçenekler ile dönüştürülecek MapInfo .tab dosyasının dizin yeri ve projeksiyon kısmında ise orijinal dosyanın projeksiyon sistemi seçilerek tanıtılır. Uygula butonuna tıklanarak dönüşüm yapılır.

Dışardan Veri Al MapInfo Professional’da farklı uzantılı dosyaların açılması için bir başka yöntem ise Tablo menüsü altında bulunan Dışardan Veri Al – Import menü seçeneğidir . Dışardan Veri Al penceresindeki Dosya türünü değiştirerek istenen dosya açılabilir. Bu yolla açılan dosyalarda bir dönüşüm gerçekleşmektedir.

Tablo Menüsü Dışardan Veri Al – Import

• Bu seçenek ile açılabilen dosyalar ise:

• MapInfo Değişim (*.mif)

• AutoCad (*.dxf)

• MapInfo DOS MBI (*.mbi)

• MapInfo DOS MMI (*.mmi)

• MapInfo DOS Image (*.img)

• Os MasterMap (*.gml)

• Geographic Markup Language 2.1 (*gml;*xml)’dir

MapInfo Professional .tab uzantılı dosyaları başka programlara aktarmak için Tablo menüsü altında bulunan Başka Formata Veri Gönder – Export menü seçeneği kullanılır.Tabloyu dosyaya export et penceresindeki Dosya türünü değiştirerek .tab dosyası listede bulunan formatlara dönüştürülebilir (Şekil 3.49). Bunlar: • MapInfo Interchange (*.mif) • Sonlandırılmış ASCII (*.txt) • AutoCad DXF (*.dxf) • dBASE DBF (*.dbf) • Virgülle Ayrılmış CSV (*.csv)

Universal Translator MapInfo Professional’da genellikle Import işlemleri için kullanılan Universal Translator aracı ayrıca export işlemleri için de kullanılabilir. Universal Translator > Translate Data > Set Translation Parameters penceresindeki Reader kısmına .tab ve Writer kısmında ise export edilecek format seçilir. İlgili pencere de projeksiyon ve dosya yolu tanımlamaları yapıldıktan sonra export işlemi kolayca ger- çekleştirilir.

Google Earth Export MapInfo Professional .tab verileri Google Earth üzerinde obje olarak(.kml) ya da . raster görüntü olarak görüntülenebilir. MapInfo .tab verilerinin Google Earth’e export edilmesi için öncelikle Araçlar > Araç Yöneticisi > Google Earth Connection Utility aracını seçerek MapInfo’ya ekleyiniz. Bu araç MapInfo’ya eklendiğinde Tools araç çubuğuna buton olarak eklenir. “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3 > klasöründe bulanan Derece.tab dosyasını açınız. MapInfo .tab verilerini Google Earth’e .kml olarak göndermek için istenen veri ilk önce harita penceresinde seçilmelidir. Derece.tab objelrinin tümünü seçiniz.Seçim işlemi yapıldıktan sonra Tools araçlarında bulunan Export Map to Google Earth butonuna tıklayınız. Export to Google Earth penceresinde bulunan iki seçenek ile verileri ister raster olarak isterse .kml olarak export edebilirsiniz. Verileri .kml olarak göndermek için ikinci seçeneği seçiniz. Export Map to Google Earth penceresi ile .tab verisindeki objler .kml olarak Google Earth’e export edilirken dosyanın diske kaydedileceği yer, ismi ile obje etiketlenmesi, objelerin yüksekliklerine göre görüntülenmesi vb. ayarlar yapılır. 1) Bu grupta sırayla .kml olarak kaydedilecek dosya dizin ayarı ,kaydedilecek dosya adı ayarları ile export işlemi sı- rasında kaç objenin dışarıya aktarıldığı bilgisine ulaşılır. 2) Bu gruptaki seçenekler ile .kml olarak gönderilecek objelerin etiketleme ayarları yapılır. İlk seçenek ile her objeye sabit bir etiket verilir ikinci seçenek ile de her objenin veri sayfasında bulunan belli bir kolondaki bilgileri etiketleme olarak belirlenebilir. 3) Bu gruptaki seçenekler ile sırayla obje Google Earth’e iki boyutlu olarak, ikinci seçenek ile objeler istenen sabit yükseklikte, üçüncü seçenek ile de objelerin veri sayfasında bulunan yükseklik verisi var ise her objenin kendisine ait yükseklik değerleriyle olarak aktarılabilir. İlgili ayarlar yapıldığında internet bağlantısı ve Google Earth programı var ise Send to Google Earth now onay kutusu aktif olarak görüntülenir. Bu onay kutusunu işaretleyerek veriler export edildiği anda Google Earth’de de görüntüleyebilirsiniz

MapInfo Professional’da aktif harita penceresi resim olarak farklı uzantılarla dışarıya aktarılabilir. Dışarıya aktarma işlemi için Dosya > Pencereyi Resim Olarak Kaydet seçeneği kullanılır.

Nokta Konumlandırma MapInfo Professional’da coğrafi kodlamalarla tablo verisinin nokta objeleri oluşturulabilir. Bunun için iki yol vardır; Koordinattan nokta oluşturma ve Adresten nokta oluşturma.

MapInfo Professional’da Adresten Nokta Oluşturma / Geokod işlemi ile coğrafi kodlama yaparak veriler harita penceresinde nokta olarak oluşturulabilir. Bu işlem ile verideki coğrafi bilgiler (adres veya posta kodu gibi) okunur, harita üzerinde bulunur ve haritasız verideki kayıt objesini göstermek için oraya bir nokta konur. Böylelikle haritası olmayan bir veri sayfası, haritalı olan başka bir tablodan yararlanarak haritalandırılmış olur. Geokod uygulamasında kullanılacak tabloları ilk önce MapInfo Professional’da gö- rüntülemek için “Anadolu Üniversitesi CBS Uygulamaları Ünite_3 > Geokod” klasörü içerisinde bulunan Abone.tab ve Bina.tab tablolarını açınız.Açılan tablolar incelenecek olursa Abone.tab veri sayfasındaki kayıtlar Bina.tab tablosundaki binalarda oturan kişilerdir. Ayrıca Abone.tab tablosunun haritası ve veri sayfasında X – Y koordinat değerlerinin bulunmadığı görülecektir. Bu yüzden Abone.tab dosyasının haritasını oluşturmak için Koordinattan Nokta Oluştur seçeneği kullanılamaz. Ama her iki tablo kayıtları birbirleri ile ilişkili ve veri sayfalarında ortak kolonları bulunduğundan coğrafi kodlama ile Abone.tab dosyasının haritası oluşturulabilir. Geokod işlemi için Tablo > Adresten Nokta Oluştur – Geokod menü seçeneği seçilir.Geokod – Adresten Nokta Oluştur penceresinde Geokod Tablosu ve kolon kısmına haritası olmayan Abone tablosunu seçiniz.. Adresli Harita Tablosu’na haritası olan Bina tablosunu seçiniz ve kolon seçenekleri ise her iki tablolarda ortak bilgiler içeren kolonlar seçiniz. İlgili ayarlar yapıldığında yöntem kısmında Otomatik seçeneği de seçilirse Geokod işlemi otomatik olarak her iki veri sayfasındaki ortak kayıtlar üzerinden yapılır. Ancak Sorarak yöntemi seçilir ise her kayıt eşleştirmesi için sorma ve onay işlemi yapılarak Geokod işlemi tamamlanır. Sembol seçeneği ile oluşturulacak haritanım obje sitili ayarlanabilir. Oluşturulan Abone haritası, MapInfo Professional’da görüntülemek için ister Katman Ekle butonuyla var olan harita penceresine eklenebilir istenirse de Pencere > Yeni Harita Penceresi menü seçeneğiyle yeni pencerede görüntülenebilir.