GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 64

İmge, gerçekliğin zihinsel süreçlerle yeniden kurulmuş biçimidir. Her insan; imgeler arasında yeni ilişkiler kurma, yeni kavram ve düşünceler oluşturma yetisine sahiptir. Buna imgelem diyoruz.

İzlenimcilik

İmge

Birey Merkezli

Dış dünya odaklı kuramlar; genel yönleriyle, Yansıtma Kuramı ile Marksist Estetik ve Toplumcu Gerçekçi­lik Kuramları olarak iki başlıkta açıklanmaktadır.

Parnasizim, şiirdeki gerçekçilik olarak adlandırılabilir. Romantik şiire tepki olarak 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da gelişmiştir. Fransa’da 1860’ta Çağdaş Parnas adlı şiir dergisinin çevresinde toplanan sanatçılara Parnasyen adı verilmiştir. Parnasizm’de en belirgin özellik doğayı nesnel bir tutumla olduğu gibi yansıtma ilkesidir. Ancak Parnasizm toplum meselelerine uzak kalır. Parnasyenler, içinde bulundukları toplumun anından çok geçmişini şiire aktarmaya çalışırlar.
Parnasyenler, sanatta faydayı değil estetiği aramışlar ve şiiri yalnızca güzellik olarak görmüşlerdir. Bu güzelliği yakalayabilmek için de biçim kusursuzluğuna önem vermişlerdir. Şiiri şekil yönünden mükemmelleştirmeye çalışmışlar ve seçkinlere seslenmişlerdir. Şiiri oluşturan sözcükleri, bir kuyumcu titizliği ile seçen Parnasyenler için şiirde müzikaliteyi gerçekleştirmek çok önemlidir. Toplumsal konulardan uzak, egzotik konuları işleyen parnasyenler için konu, sadece görsel şölen yaratabilmek için bir malzemedir. Parnasizm’le birlikte, bilim ve fenle ilgili konular, felsefi düşünceler de şiire girmiştir. Parnasyenler, klasikler gibi, Yunan mitolojisine ağırlık vermekle birlikte Doğu kültürüne de açılmışlardır

Sanatçının öznel duygularına dayanan akıma göre sanatçının görevi,
dış dünyanın anlamsızlığına, ruhsuzluğuna farklı bir anlam katmaktır. Daha çok psikolojik analizi gerektiren iç gözlem sonucunda, bireyin iç hâlleri
diyebileceğimiz tespitler, Ekspresyonist anlayışın ilkeleri doğrultusunda dile dökülür. Buna göre gerçek, sanatçının içinde ya da ruhunda gizlidir ve dış dünyada var olan bir nesneyi kopyalamak sanata bir şey katmaz.

18. yüzyılın sonlarına doğru en önemli tarihsel olaylardan Fransız Devrimi ve öncesinde döneme hakim olan toplumsal görüş olan; “insanın din ya
da gelenekler ile değil, kendi aklını kullanarak yaşamını aydınlatmaya girişmesi” görüşü sanat dallarına da yansımıştır. Klasik Dönem bu bağlamda
“Aydınlanma Çağı” olarak kabul edilir.

Sonat; çalgı için yazılmış, birbirinden farklı 3 veya 4 bölümlü eserdir.

Romantik Dönem’in başlarında piyano ve pi- yano müziği çok gelişmiştir. Orkestra çalgıları ar- tık günümüzdeki kullanımına ulaşmıştır. Wagner, operalarında orkestranın ve çalgıların kullanımına geniş yer vermiştir.

Modern Dönem: Armonide melodi, tonalite ve uyum kavramı terk edilmiş; uyumsuz akorlar, ton dışı sesler ile gerçeğin içindeki olumsuzlukları yansıtan bir uslüp gelişmiştir. Bu dönemde Programlı Müzik, Elektronik Müzik gibi yeni akımlar ve stiller ortaya çıkmıştır. Müzik yazısı notalar yerine resim ve grafiklerle anlatılan özgün bir hâl almıştır.

Farabi

Carl Orff

Sultan III. Selim

Roma Dönemi’nde sanat hakkındaki düşünceler incelendiğinde daha çok sanatın topluma karşı görevi ve sanat teknikleri üzerinde durulduğu görülür. Sanat
kuramı yöntem bilgisi verirken, sanat Roma toplumunun günlük ihtiyaç ve beklentilerine cevap vermeye çalışır. Antik Yunan felsefesi ve tiyatrosunun
ele aldığı varlığın gerçek nedeni, insanın evrenle ilişkisi gibi felsefi, soyut konular yerine insanın bu dünyadaki yaşam biçimi gibi somut durumlar üzerinde
durulur. Bundan dolayı Roma Dönemi’nde tiyatro sanatında öne çıkan yaklaşım oyun yazma tekniği ve tiyatronun ahlaki eğiticiliği konularını içerir.
Roma, M.Ö. 146 yılında Yunanistan’ı ele geçirdikten sonra Yunan sanatı ve tiyatrosu ile tanışır. Yunanistan’da olduğu gibi Roma’da da tiyatro
gösterileri dinî festivallerin ve şenliklerin bir parçası olarak sunulurdu. Ancak Yunan toplumunda sadece Tanrı Dionysos’u onurlandırmak için yapılan
şenliklerde sunulan oyunlar, Roma’da birçok farklı tanrıyı onurlandırmak için yapılırdı. Tragedya ve komedyalar bu şenliklere bağlı Ludi’de gösterilirdi.
Roma Dönemi tiyatro sanatını anlamak için Roma tarihini iyi anlamak gerekir. Roma tarihi farklı iki dönemden oluşur. I. Dönem, M.Ö. 509-27 yıllarını kapsayan Cumhuriyet Dönemi’dir. Roma, Cumhuriyet Dönemi’nde dünya gücü hâline gelir.
En önemli özelliği Roma toplumunun yasaya ve düzene sadakat, şeref, dayanıklılık, askerî disiplin, ekonomi, aile ve düzene bağlılık gibi erdemlere sıkı sıkıya bağlı yaşadığı bir dönem olmasıdır. Tiyatro sanatı bu dönemde en etkili yapıtlarını verir. II. Dönem ise M.Ö. 27- M.S. 476 yıllarını kapsayan İmparatorluk
Dönemi’dir. Bu dönemde güç senatörlerden imparatora geçer. Toplum bağlı olduğu erdemlerle yaşamaktan uzaklaşır. Buna bağlı olarak İmparatorluk
Dönemi’nde oyunlar, ahlaki eğitici olma ilkesinden uzaklaşarak daha eğlence odaklı, halkın boş vakitlerini dolduracak, her türlü heyecanı uyandıracak teatral etkinliğe dönüşür. Roma toplumu kısa komik oyunlar, dans, şarkı, hokkabazlık, ip cambazlığı, akrobatik gösteriler, hayvan dövüşü, gladyatör yarışları, su balesi, deniz savaşları gösterilerini tercih eder.

Anadolu Türklerinin kültürü, dolayısıyla dramatik sanatı beş önemli etkenin bir araya gelmesiyle olmuştur. Kısaca bu etkenler şunlardır: Yer, soy, İmparatorluk, İslam ve Batılılaşma.

Sophokles (M.Ö. 496-406) zengin bir aileden gelmiştir ve iyi eğitimlidir. Yüz yirmiden fazla oyun yazmış ve bu oyunlarıyla yirmidört yarışma kazanmıştır. Antik Yunan oyun yazarları arasında en çok yarışma kazanan kişidir.