GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 63

Tragedya, Yunanca tragoidia sözcüğünden gelir. Tragos (keçi) ve oidia (ezgi) sözcüklerinin birleşmesiyle ‘keçilerin ezgisi’ anlamında kullanılır. Tragedya ağırbaşlılık ve soyluluk bakımından ortalamadan daha üstün kişileri (karakterleri) taklit eder. Başkahraman bilmeden bir yanlış yapar, buna hamartia yani trajik hata denir.

Orta Çağ’da değişik zamanlarda oynanan İnterlud; kilisede ayin aralarında, tiyatroda perde aralarında veya büyük şölen etkinlikleri arasında sunulan kısa oyunlar olarak tanımlanabilir. Şarkı ve dans içeren az oyun kişisiyle, kalabalık şölen salonlarında oynandığı için fazla dekor kullanılmayan oyunlardır.

Meddah sözcüğü hem Geleneksel Türk Tiyat­rosu türlerinden biri hem de bu türde oyunlar ser­gileyen oyuncu için kullanılmaktadır. Meddahlar, konularını tarihî kaynaklardan ya da güncel olay­lardan alan hikâyeleri; oynadıkları yere, zamana ve seyirciye göre dönüştürüp doğaçlama, ses değiştir­me, taklit gibi teknikler kullanarak aktaran hikâye anlatıcılarıdır. Meddah; anlatı yönünün ön planda olmasına karşın söyleşme, taklit ve kişileştirme gibi teknikleri kullanmasıyla dramatik bir türdür. Ancak Geleneksel Türk Tiyatrosu’nun diğer dramatik türleri olan Karagöz ve Orta Oyunundan yöntemi, konusu ve hikâye dağarcığı, araçları bakımından ayrılır.

Oyunculuk üzerine yöntem geliştiren ve 20. yüzyıl tiyatrosuna yön veren kişi olan Stanislavski, aktarımcı oyunculuk yerine yaratıcı oyunculuğu savunmuştur. Stanislavski yönteminin temelinde nörofizyoloji ve psikolojinin büyük etkisi vardır. Oyunculukta ve yönetmenlikte kalıcı kurallar getiren ‘Stanislavski Sistemi’ günümüzde hâlâ geçerliğini korumaktadır.

Muhavere bölümü Karagöz ve Hacivat’ın ve bu baş oyun kişilerinin zıtlıklarının seyirciye tanıtıldığı bölümdür.

Kolaj; gazete kupürlerini, elişi kâğıtlarını, duvar kâğıtlarını, çeşitli tekstil ürünlerini, paket etiketlerini ya da mümkün olan düzinelerce başka materyali resimlere, baskılara, hatta heykellere yapıştırmak için kullanılan bir tekniktir. Zanaatçılar bu tekniği yüzyıllarca kullanmış olsa da güzel sanatlar alanında yaklaşık yüz yıllık bir geçmişe dayanmaktadır. Bu teknikte amaç büyük oranda deneme, şaşırtma ya da katmanlı anlam yaratmaktır. Sentetik kübist
evrede, Pablo Picasso ve George Braque (1882- 1963) resim sanatının geleneğinde olmayan kâğıt ya da tekstil gibi malzemeleri resme dâhil ederek kübist sanatın ilkelerini genişletmeye ve yeni bir gerçeklik yaratmaya çalıştılar. Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra dadacı ve sürrealist ressamlar, sadece kolaj çalışmakla yetinmeyip kolajdan türeyen bir yaklaşımla buluntu nesneleri kendi bağlamlarının dışında kullandılar. Kolaj, Pop Art sanatçıları için de en sevilen tekniklerden biri oldu. Örneğin, Richard Hamilton (1922-2011), Pop Art’ın ikonu
olarak görülen Bugünün Evlerini O Kadar Farklı Kılan Nedir? (1956) adlı resmi için dergilerden kestiği görüntüleri birleştirdi.

Rönesans Dönemi’ne kadar, çok uzun bir dönem resim sadece el emeğine dayalı bir üretim biçimi; ressamlar da birer işçi olarak görüldü. Bu tür tartışmalar ve algılar resim sanatının gelişimini geciktirdi. Evrenin işleyişini ve insanın doğasını anlamayı merkeze alan hümanist felsefenin güçlenmesiyle birlikte Leon Battista Alberti (1404-1472) ve Leonardo da Vinci (1452-1519) gibi sanatçıların resim
sanatının da şiir gibi entelektüel bir alan olduğunu savunmaya başlaması, resim sanatının değerinin yükselmesini sağladı.

Pigmentlerin yüzeye tutunma niteliğinin güçlü boyalara dönüştürülmesi için nasıl ki bağlayıcılar gerekiyorsa boyanın inceltilmesi için de çözücü sıvılar gerekir. Çözücüler ayrıca fırça ve diğer boya uygulama araçlarını temizlemek için de kullanılır. Akrilik, guaj ve sulu boyanın inceltilmesi ve temizliği için su çözücü olarak kullanılır. Yağlı boya için ise terebentin ya da tiner gibi çözücüler kullanılır.

Cam resimler, binalarda fresklerin iş­levini görüyordu. Vitray resimlerin amacı, güneş ışığını engellemek değil, aslında ışığı manipüle et­mek ve güzelleştirmektir. Bu nedenle, vitraylı cam pencerelere aydınlatılmış duvar dekorasyonları da denilmektedir.

Sulu boyayı Üst Paleolitik Çağ mağara resimlerine kadar dayandırmak mümkündür. İnsanlar, pigmentleri su ile karıştırıp parmaklar, tüyler aracılığıyla mağara duvarlarına uyguladılar. Antik Dönem’de Mısırlılar tapınak ve mezar duvarlarını süslemek için su ile çözünen boyalar kullandılar. Papirüs üzerine de yine su ile çözünen boyalar kullanarak resim yaptılar. Fakat modern anlamdaki sulu boya resimleri Uzak Doğu ve Orta Doğu’da ortaya çıktı. Batılı sanatçıların sulu boyayı kullanması 1400’lü yılların sonlarına denk geldi. 19. yüzyılda çok popüler olan, kimi sanatçılar tarafından reklam posterleri için kullanılan teknik ise guajdır, sulu boya tekniği değildir.

Fresk, herhangi bir bağlayıcıya gerek kalmadan yalnızca su ile karıştırılmış olan renk pigmentlerinin duvara ya da tavana uygulanmasıyla bir resim yapma yöntemi anlamına gelir.

Magenta

Ölü Doğa

Çizgi, uzayda hareket eden bir noktanın yarattığı tek boyutlu tanımlanabilir bir yoldur

Heykele bir sanat disiplini olarak değer kazandıran temel biçimsel özellikler: Kütle- boşluk, ışık- gölge, doku- ritimdir. Teknik heykele sanat değeri kazandıran temel biçimsel özelliklerden biri değildir.

Döküm için en çok tercih edilen metal, bakır ve kalay alaşımı olan bronzdur. Hem ekonomik olması, hem dökülerek biçimlendirilmesi hem de dış mekân şartlarına dayanıklılığı bronzun tercih edilme sebeplerindendir.

Modern sanatla birlikte başlayan ve postmodern sanata evrilen yeni heykel uygulamalarında akla gelebilecek her türlü malzeme kullanılmıştır. Kalıcılık peşinde olmayan sanatçılar çabuk tüketilen, sergilendiği ve izlendiği süre boyunca kalıcı olabilen heykeller yapmaya başlamışlardır. Bu yeni sanat anlayışı günümüz sanatçısını biçimci olmaktan çok kavramcı olmaya, estetik olmaktan çok araştırmacı olmaya yönlendirmiştir. Bunun sonucunda da sınırsız konu ve malzeme özgürlüğü doğmuştur. Yani günümüz sanatçıları geleneksel heykel malzemelerinin yanı sıra endüstri ve teknolojinin sunduğu yeni olanakları ve malzemeleri de kullanmaktadırlar.