GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 5

Palmet, Yunanca palma (el) sözcüğünden gelmektedir. Bir orta eksenin her iki yanında simetrik olarak düzenlenmiş yelpaze gibi birbirinden ayrı duran yapraklardan oluşan bitkisel bezeme ögesi. Doğru yanıt B’dir.

13. yüzyıldan kalma Eski Malatya Ulu Camii’nin kazıma tekniğinde yapılmış çini kitabelerinde de ustaların Malatyalı olduğu yazmaktadır. Bu kitabelerdeki isimler Anadolulu sanatçıların da başarı ile çini sanatını uyguladıklarını göstermektedir. Doğru yanıt C’dir.

Rus Arkeolog Sergei Ivanovich Rudenko tarafından 1947-1949 yıllarında Pazırık ve Başadur vadilerinde yapılan kazılar esnasında, 5. kurganda donmuş toprak altında bulunan ve bugün Pazırık Halısı olarak adlandırılan bu halı 189 x200 cm ebatlarında, desimetre karesinde 3600 adet, günümüzde de kullanılan ve Gördes düğümü olarak bilinen Türk düğümü ile dokunmuştur. Hâlen Leningrad’daki Hermitage Müzesinde sergilenen halı, hem dokuma tarzı hem de üzerinde yer alan çeşitli stilize ve figüratif motifleriyle dünya halıcılık tarihinin bilinen ilk örneğidir. Doğru yanıt D’dir.

Pıtrak motifi, bolluğun bereketin sembolüdür. Bol çiçekli anlamına gelir. Doğru yanıt E’dir.

Modern kavramı güzel sanatların kilisenin etkisinden kurtulması, bilim ve teknolojinin gelişimi endüstri toplumunun oluşumu ve toplumun refah düzeyinin artmaya başlaması ile birlikte kendini gösterir. Burjuva sınıfının gelişimi ile birlikte kilise ve aristokrat sınıfının etkisinden bağımsız olarak resim sanatının realizm süreciyle birlikte geleneksel doğa betimlemelerinden kurtulması 19. yüzyılın başından itibaren etkili olmaya başlamıştır.

Modern sanat, ilk defa 18. yüzyılın sonundaki sanatçılar tarafından ortaya konan mekân gösterimindeki değişikliklerle başlar.

19. yüzyıl çağdaş ressamları, akademik sanata iki düzeyde itiraz ettiler: Konunun gerçekte olduğu gibi yaşamı temsil etmediği ve konuların nasıl işlendiği, gerçekliği çıplak gözle görüldüğü biçimde yansıtılmasını sorun olarak gördüler.

Jean Francois Lyotard, (1924-1998) Fransız filozof ve edebiyat teorisyenidir. Aynı zamanda postmodernist felsefesinin ilk gerçek yazarıdır. Buna göre, diğer yazarları onunla karşılaştırdığımızda hiç kimse daha önce ve ayrıntılı, eksiksiz, kesin ve net bir şekilde postmodernizmin felsefesi üzerinde yoğunlaşmamıştır.

Avangard hareketin temel prensipleri aşağıdaki gibidir:
• Başkaldırıcı sanatsal öncü harekettir.
• Geleneksellik karşıtıdır.
• Radikal sanatsal eylemler gerçekleştirir.
• Sanat yoluyla toplumu atkilemeye, manüpüle etmeyi amaçlar.
• Değerleri reddeten bir anlayış üzerine kendisini yapılandırır.
• Sanatı her yönüyle sorgular.
• Egemen olana karşı duran özgürlükçü politik hareketleri savunur.

Çağdaş sanatta durum biraz daha farklıdır, çağdaş sanat, bir üslup’dan öte
üslupların kullanım biçimlerine hitap etmektedir. Bazen “akımlar sonrası” sanat olarak da ifade edilir.

Zira çağdaş sanat hayata müdahale etme niyeti taşıdığı için beğenilmek değil anlaşılmak ister. Kuşkusuz, herkes bir sanat eserini anlamak ister. Picasso’nun bu konuya ilişkin şu görüşü anlamlıdır.“Herkes resmi anlamak istiyor, niçin kuşların şarkılarını da anlamaya kalkmıyorlar? Niçin geceyi, çiçekleri, etraflarındaki herşeyi sevmekle yetiniyorlar da resme gelince, mutlaka anlam çıkarmak istiyorlar?”.

Bir sanat yapıtının anlamı, yalnızca ifade edildiği özgün form içinde bulunabilir. Bir resim, bir oyun, bir senfoni, bir roman, alışılagelmiş bir kullanımdan değil, daha çok
bir biçim duygusundan ve kültürel bilgiden yaratılmış karmaşık ve özgün biçimlerdir.

Çağdaş sanatçıların çalışmaları daha çok “sanat eseri/yapıtı” olarak adlandırılmakta güncel sanatçıların ürünleri ise “çalışma/proje ve iş” olarak tanımlanmaktadır.

Pop Art, diğer tanımla popüler sanat ilk defa İngiltere’de sonra ABD’de 1950’li yıllarda soyut dışavurumculuğa bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.

Kitsch, sanatta yozlaşma anlamına gelen Almanca bir kelimedir. Kitsch; taklitçilik, gösterişlilik, ucuz, yozlaştırılmış, ticarileştirilmiş evrensel bir olgudur.

Modern sanatın başlangıcını belirli bir tarihe bağlayanlar olsun, diğerleri olsun, belli bir tarih ya da kişi üzerinde de anlaşılamamaktadır. Örneğin, modern sanatın başlatılma tarihleri şöyledir: Deniz ressamı Equene Boudin’in izlenimci Claude Monet’ye resim sanatının esaslarını öğrettiği 1858; Salon des Refusees’nin kurulduğu 1863; Eiffel’in kendi adını taşıyan kulesini ve Cottancin’in Paris Dünya Fuarı için inşa ettiği Makine Sarayı’nı ve Henri Bergson’un “Essais sur les donnees immadiates de la concience” adlı kitabında sezginin ve irrasyonalizmin felsefi açıklamasını yaptığı 1889 yılları. Ayrıca modern sanatın ilk dönemi olarak 1889-1917, ikinci dönem için ise 1941-1961 tarihleri de söz konusudur.

Sanatta dış gerçekliği kusursuzca yaratma çabaları doğanın taklidine dayalı (mimesis-yansıtma kuramı) ile doğrudan ilintilidir. Sanatçının yaptığı işin, dış dünyada gözlemlediği olay ve olguların taklidine dayalı olduğunu savunan görüşe mimesis denir.

Işık olmadan görüntü olmadığı gibi ışık olmadan renkten de söz edilemez. Renk ısısı ışıktaki renksel dengeleri belirler. Her ışığın yaydığı bir ısısı ve rengi vardır. Renk ısısı olarak adlandırılan ışınım değeri kelvin cinsinden ölçülür ve (K) harfi ile gösterilir. Işınımın artması veya azalması sonucunda oluşan renk farklılıkları kelvin birimi üzerinden saptanır.

İnsan gözünün doğal bir işlevi olarak görünen tüm renkler, üç ana rengin; kırmızı, yeşil ve mavi karışımı olarak toplamsal renk sentezi ve çıkarımsal renk sentezi yöntemi ile elde edilir. Toplamsal renk sentezinde -katmalı karışım olarak da adlandırılır-  beyazı oluşturmak için yeşil, mavi ve kırmızı rengi eşit olarak karıştırmak gerekir. Renkleri farklı oranlar ve olasılıklarda karıştırarak sonsuz sayıda renk elde etmek olasıdır.

Tüm verilen öncüller doğru olduğundan doğru cevap E'dir.

Jean Francois Lyotard, (1924-1998) Fransız filozof ve edebiyat teorisyenidir. Aynı zamanda postmodernist felsefesinin ilk gerçek yazarıdır. Buna göre, diğer yazarları onunla karşılaştırdığımızda hiç kimse daha önce ve ayrıntılı, eksiksiz, kesin ve net bir şekilde postmodernizmin felsefesi üzerinde yoğunlaşmamıştır.

Avangard hareketin temel prensipleri aşağıdaki gibidir:

Başkaldırıcı sanatsal öncü harekettir.

Geleneksellik karşıtıdır.

Radikal sanatsal eylemler gerçekleştirir.

Sanat yoluyla toplumu etkilemeyi, manüpüle etmeyi amaçlar.

Değerleri reddeten bir anlayış üzerine kendisini yapılandırır.

Sanatı her yönüyle sorgular.

Egemen olana karşı duran özgürlükçü politik hareketleri savunur.