GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 12

Güncel Sanat zamanımızın sanatıdır. Gündelik hayatı dışlamayan, anlık şimdi ile ilgili projeler, sergiler ve diğer sanat hareketlerini kapsar.

Çağdaş sanat, sanatta üretim biçimlerine, sanat ve çok kültürlülük problemlerine, çevre, insan/hüma­nizma, küreselleşme ve teknoloji gibi daha çok günümüz yaşamını etkileyen olgularla ilgilenen ve bu konu­ları sanat alanlarıyla ilişkilendiren bir hareket olarak algılanmaktadır.

Çağdaş Sanat içinde Postmodernizm, Fluxus, Happening Art, Avangard, Kavramsal Sanat Land Art, Minimalizm, Performans Sanatı, Enstelasyon, Pop Art,  Dijital Sanat ve Hiper Realizm sayılabilir.

Andy Warhol, pop sanatın en ünlü isim­lerinden biridir. 1960’lı yıllarda Marilyn Monroe, Elvis Presley, Muhammed Ali, Elizabeth Taylor gibi Amerikan kültürünün ünlülerini, kola ve çorba konservelerini sanatında malzeme konusu yapmış­tır.

Bir bütün olarak çalışan ve üzerine gelen yatay ya da düşey yükleri toprağa ileten sisteme ve bir yapının yük taşıyıcı bölümüne Strüktür denir. Doğru cevap d'dir.

Mimarlığı bütün sanatların anası ve sembolik bir sanat olarak niteleyen W. Friedrich Hegel'dir. Doğru cevap e'dir.

Dışavurumculuk hareketinin önemli temsilcilerinden ünlü Alman mimar Erich Mendelsohn (1887-1953) “Mimarlıkta esas olan birinci eleman fonksiyondur; ancak duygusuz fonksiyon yalnızca konstrüksiyon olacaktır. Amaç, fonksiyon+dinamizm’dir.” sözü ile mimarlığın duygusal-sanatsal yönünü ifade etmektedir. Doğru cevap a'dır.

Koşullara yanıt olma, gereksinimleri karşılama ya da problemleri çözme özelliği mimarlığı bir yapı tasarımı eylemine dönüştürür. Doğru cevap b'dir.

Mimarlık, gerçekleştirilme amacı benzer nitelikler taşısa da zaman, yer, işlev, biçim gibi faktörlerin etkisiyle bir çatı altında karakteristik özelliklerini yansıtırlar.

Buna göre; "dinî mimari, peyzaj/bahçe mimarlığı, kent mimarlığı, askeri mimarlık" olarak tabir edilen sınıflandırma Yapım amacına göre sınıflandırmadır. Doğru cevap d'dir.

"Zemin ve tavan döşeme elemanları, kiriş gibi yatay elemanlar, duvarlar, kolon ve ayaklar gibi düşey elemanlarla" tanımlanabilen kavram mekandır. Doğru cevap e'dir.

Mekân, her durumda belli ölçülerde algılanır ve tanımlanır. Mekânı tanımlayan yatay elemanlar; taban düzlemi, yükseltilmiş taban düzlemi, çukurlaştırılmış taban düzlemi ve başüstü düzlemi olarak sınıflandırılabilir. Doğru cevap c'dir.

Mademki bu sanat kuramları sanatı tanımlamada başarısız olmaktadırlar, o halde sanatın tanımını yapmak olanaklı mıdır? Konuyla ilgilenen düşünürlerden biri olan Morris Weitz, beklenilen doğru sanat kuramının hiçbir zaman gelmeyeceğini ve ‘sanatın doğası nedir?’ sorusunu başka sorularla değiştirmek gerektiğini savunmuştur. Öne sürülen sanat kuramları, sanatın gerçek tanımının yapılabileceği yönünde temel bir yanlış anlamaya dayandıkları için yetersiz kalmışlardır. Oysa sanatın zorunlu ve yeterli özelliklerinin keşfedilmesi hiçbir zaman olanaklı olamayacaktır. Weitz’a göre bu kuramları sınamanın bir yolu bulunmamaktadır. Doğrulama ya da yanlışlamaya uygun değildirler. Weitz, sanatın tanımlanmasını mümkün kılacak zorunlu ve yeterli koşulların olmadığını vurgular ve sanatın kapalı değil, açık bir kavram olduğunu ileri sürer. Doğru soru, ‘sanat nedir?’ yerine ‘ ‘sanat’ kavramı ne tür bir kavramdır?’ sorusudur. Başka bir deyişle estetikte esas amaç bir kuram oluşturmak yerine, sanat kavramının dildeki kullanımını aydınlatmaktır. Yani sanat ve sanatla ilgili kavramların dildeki işlevini, bunları doğru kullanma şartlarını açığa çıkarmaktır. Bunun için, sanatların paylaştığı ortak bir öz bulma arayışından vazgeçilerek bunun yerine sanat eserlerinin birbirleriyle olan benzerlikleri üzerine düşünülmelidir. Müziğin, heykelin, resmin, şiirin, dansın ve diğerlerinin paylaştığı, tüm bunları ‘sanat’ yapan ortak bir öz yoktur. Bulabileceğimiz şeyler yalnızca bunlar arasındaki benzerlik ağıdır. ‘Sanat’ açık bir kavram olduğu için yeni şartlar, yeni sanat biçimleri, yeni sanat hareketleri, akımlar çıkmaya devam edecektir. Sanatın tanımlayıcı özelliklerini bulmak mantıksal olarak olanaklı değildir. Doğru cevap A'dır.

Kaligrafi olarak da bilinen hat sanatı hemen
her kültürde, kültürün kendine ait alfabesi
kullanılarak yazılıyor olmasına karşın Geleneksel
Türk Sanatlarında genellikle Arap harfleriyle
yazılmaktadır.

Bazı kamusal alanlar­daki ağlayan çocuk posterleri, kıraathane ve pide/ lahmacun solanlarındaki ucuz manzara resimleri, plastik çiçekler. Tüm bunlar yara­tıcılık ve özgünlükten uzak özentiye ortam sağla­yan oluşumlar popüler kültürün varlık nedeni olan ‘kitsch’ ürünlerdir.

Rönesans Dönemi’nde sanatçıya özel bir konum atfeden Modern Sanatlar kavramının doğmaya başladığını düşündüren üç belirtiden bahsetmek mümkündür: Sanatçı biyografilerinin yazılmaya başlanması, sanatçıların kendi portrelerini yapmaya başlamaları ve ‘saray sanatçısı’nın yükselişi. Doğru cevap E'dir.

Toplumcu Gerçekçilik anlayışında sanatın ne olduğundan ziyade, ne olması gerektiği üzerinde durulur. Doğru cevap d'dir.

Aklam-ı sitte içinde, sanatsal yazıma en uygun
olan yazı sülüstür. Zira yuvarlak ve gergin harf karakterinden
dolayı, çok fazla ve farklı tasarımlar yapma olanağı sağlayabilmektedir. Özellikle yapıların süslemesinde kullanılan, dolayısıyla uzaktan okunabilmesi için çok büyük ağızlı kalemlerle yazılan veya kareleme yöntemiyle büyütülen çeşitli celi
(iri) sülüs hat yazı örneklerinde bu zengin tasarım çeşitliği dikkat çekmektedir

Mimarlığa yönelik ilk tanımlamalar daha çok mimarın ve mimarlık eyleminin nasıl olması gerektiğine vurgu yapsa da mimarlık, ünlü Romalı mimar ve mimarlık kuramcısı Vitruvius (M.Ö. 1. yüzyıl) tarafından yazılan ve Antik Çağ’dan günümüze ulaşan tek mimarlık metni olan De Architectura’dan itibaren tartışılagelmektedir. Doğru cevap D'dir.

 Tezhip, Dinî kitaplar başta olmak üzere, el yazması kitaplar, murakka adı verilen yazı albümleri, fermanlar-tuğralar ve güzel yazı (hüsn-i hat) levhaların çevresini, boya ve altın kullanılarak yapılan her türlü süslemeye verilen bir
isimdir

Vitruvius, başarılı bir mimarlık için kullanışlılık (utilitas), sağlamlık (firmitas) ve güzellik (venüstas) kavramlarını sıralamış, bir başka ifadeyle binaların kullanıma uygun olması, sağlam bir strüktürü olması ve güzel, estetik olması gerektiğine vurgu yapmıştır. Mimarlığın bu özellikleri Rönesans mimarlığında benzer bir şekilde kullanışlılık (comodita), süreklilik-kalıcılık (perpetuita) ve güzellik (bellezza) olarak benimsenmiştir. Doğru cevap E'dir.