GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 10

Ali Hadi Bara ve Zühtü Müridoğlu’nun akademide hocalık yapmaya başlamasıyla heykel bölü- mündeki eğitim anlayışı değişmiştir. Bara ve Müridoğlu, çağdaş ve yeni eğilimlere açık bir eğitim anlayışıyla heykel sanatını soyut anlatıma doğru
yönlendirmişlerdir.

Postmodern dönem heykel sanatında, malzemeye dair geleneksel tavır kalkmış yerine güncel teknolojiyi ve yaşantıyı yansıtan malzemeler ve mekânlar kullanılmaya başlamıştır. Modern heykelin argümanları olan hacim, yüzey, ışık-gölge doku, renk gibi ögeler yerine herhangi bir nesne, ses, görüntü, film, insan bedeni, çürümekte olan bir nesne, bir kalıp yağ, bir parça toprak, eylemler, video düzenlemesi gibi gündelik gerçekliğe ait nesne ya da etkinlikleri sanat dili olarak kullanmıştır.

Postmodern sanat anlayışı modernizmin sanatçı öznelliğini eleştire- rek sanatçı kavramını ortadan kaldırmaya çalışsa da postmodern dönemin sanatçılari hem akımlar içinde hem de bireysel olarak kendi öznelliklerini  ortaya koyarak isimlerinden söz ettirmişlerdir. Bu sanatçılardan bazıları şunlardır: Marcel Duchamp, Sol Lewitt, Joseph Kosuth, Yves Klein, Nam June Paik, Christo ve Jeanne-Claud, Jean
Tinguely, Jo- seph Beuys, Hans Haacke, Chris Burden, Georg Baselitz, John Chamberlain.

Kullanıcı gereksinimlerinden psikolojik ve sosyal kullanıcı gereksinimleri ise; mahremiyet gereksinimi, davranışsal gereksinimler, estetik gereksinimler ve sosyal gereksinimler olarak ayrışmaktadır. Mekânı kullanan kişilerin eylemleri sırasında gereksinim duydukları ve genellikle sınırlarını kendilerinin belirledikleri, fiziksel ve bilişsel olarak hakim oldukları mesafeler ve alanlar davranışsal gereksinimler içinde ele alınmaktadır. Sağlık gereksinimi fiziksel kullanıcı gereksinimidir. Doğru cevap B'dir.

İnsan, yaşadığı çevreye müdahale ettiği dönemde ilk barınaklar mağaralarken, sonraları çatkısını yaptığı ağaç dalları, üst üste yığdığı doğal malzemeler ilk mimari strüktürlerdir. Dolayısıyla mağaralar, çadır ve kulübeler, tümülüs ve dolmenler ilkel strüktürlerin ilk örneklerini oluşturur. Doğru cevap E'dir.

Işınsal organizasyonlar; hem merkezî, hem de çizgisel organizasyonların elemanlarını birleştirmektedir. Çok sayıda çizgisel organizasyonun merkezden dışarıya doğru uzandığı baskın, merkezî bir noktayı içerir. Merkezî organizasyonlar içe doğru merkezî bir noktada odaklanan içedönük bir yapıya sahipken, ışınsal organizasyon kendi bağlamının dışına uzanan dışadönük bir şemadır. Merkezî mekân, genellikle biçimsel açıdan düzenlidir. Işınsal kollar ise sistemli bir şekilde merkezden uzaklaşsa da işlev ve bağlamın gereklerine cevap vermek üzere birbirlerinden farklılaşabilir. Doğru cevap C'dir.

Tüm cevaplar dikkate alındığında doğru cevap D olacaktır. kullanıcı ve kullanıcı boyutlarının değişkenlik gösterdiği kreş, ana okulu ya da ilkokul gibi yapılarda klozet, lavabo, merdiven tutamakları gibi yükseklik ölçülerinin kullanıcı boyutlarına göre düzenlenmesi zorunludur. Kaldı ki bu durum aslında kullanıcı ölçeğine bağlı olarak gelişen kullanıcı gereksinimlerine göre tasarım yapmaktan başka bir şey de değildir. Dolayısıyla yetişkinlerin de hizmet vereceği bu tür yapılarda, mekânların çocukların eylemlerini sağlıklı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirmesini sağlayacak şekilde boyutlandırılmasına, bununla birlikte mekânın çocukları ölçek olarak ezmeyecek onları rahatlatacak boyut, oran ve renklerde düzenlenmesine öncelik verilmelidir. Bunu yaparken mekânın boyutlarına bağlı olarak nasıl algılanması (yüksek, geniş vb.) gerektiği de mekânın ölçeğinin dikkate alınmasıyla gerçekleşecektir.

Yaygın bir tanımlamayla bir yüzeyde dokunma duyusuna hitap eden nitelikler ya da yüzeylerin dokunsal değerleri olarak da ifade edilir. Mimaride ise; mekânı, hacmi, biçimi, yüzeyleri örgütleyen malzemenin plastik görünüşüdür. Gün ışığı, güneşin hareketine bağlı olarak sabahtan akşama, günden güne, mevsimden mevsime hem yoğunluk hem renk bakımından farklılıklar gösterir. Dokuların algılanışında bu farklılıklar kendini açıkça hissettirirken ışık da kalitesiyle mekânın değerini ortaya koyar. De Stijl, temel geometrik formlar üzerinde dönemin biçimlendirme ve renk anlayışına kökten değişiklikler getirmiştir. De Stijl ile renkler, yalnızca birer süsleme ögesi olarak kalmamış, mekânın tanımlayıcıları hâline gelmiştir. Doğru cevap A'dır.

Minyatür, el yazması kitaplarda yazı ile anlatılan konu, olay ya da ifadelerin renkli resimler ile görselleştirilmesi amacıyla yapılan çizimler için kullanılan bir kelime olup minyatür kelimesinin kökeni İtalyanca miniatura kelimesidir.

Topkapı Sarayı Kütüphanesi’nde bulunan, Anadolu Selçuklu resim sanatının en önemli
örneklerinin yer aldığı yetmiş sayfa, yetmişbir minyatürü ile Varka ve Gülşah isimli aşk hikâyesi, içindeki olayların tümünün resimli ifadelerine de 231yer verilmiş olmasıyla oldukça önemlidir.

Dönemin önemli eserleri arasında hükümdarların yaşam öykülerini, özelliklerini, üstün başarılarını anlatan, mesnevi biçiminde yazılmış manzum eserler olan Şehnameler ile padişahların yaşamlarını ve hünerlerini anlatan Hünername’ler sayılabilir.

Battal ebru: Sanatçısının yoğunluğu arttırılmış
su yüzeyine serptiği boyalara hiçbir müdahale yapmadan
doğrudan kâğıda aktarmasıyla elde edilen ebrudur.

Minai Tekniği: Büyük Selçukluların bulduğu bir tekniktir. Bu teknikte çiniler genellikle yıldız, sekizgen, üçgen ve baklava formlardan oluşur. Hamurları ince taneli, sert bir yapıya sahip olup, sır altı ve sır üstü boyama birlikte uygulanır.
Mavi, turkuaz, yeşil, mor gibi ısıya dayanıklı renkler sır altına, siyah, beyaz, kırmızı ve altın yaldız gibi ısıya daha az dayanıklı olan renkler ise sır üstüne
sürülür. Böylece çok renkli bir yüzey elde edilir

14-15. yüzyıl Anadolu Türk Halıları veya Beylikler Dönemi Halıları genellikle hayvan figürleriyle süslüdür.
Bu nedenle Hayvan Figürlü Anadolu Halıları diye de bilinir. Bu halılar başlangıçta Rönesans dönemi
ressamlarının tablolarına bakılarak sınıflandırılmışlar.

Camera Obscura; karanlık oda anlamına gelir.

Bir fotoğraf makinesi; bakaç, gövde, örtücü, diyafram ve objektiften meydana gelir.

50 mm üzeri 80-135-200-500-1000 mm vb. odak uzaklığına sahip objektifler tele objektif olarak adlandırılır. Tele objektifler en dar net alan derinliğine sahiptir. Bu sayede konu çevreden soyutlanır.

Kameranın çalışmaya başlayıp kayıt konumuna geçmesiyle birlikte, stop
konumuna kadar geçen sürede kesintisiz olarak film malzemesi üzerine kaydettiği görüntüler plan olarak adlandırılır.

Hem bir sanat hem de bir bilim dalı olarak benimse­nen edebiyatta çeşitli kuramlar vardır. Kuramlar, yazınsal metnin oluşumunda rol oynayan dört unsur temel alınarak dış dünya odaklı kuramlar, yazar odaklı kuramlar, eser odaklı kuramlar ve okur odaklı kuramlar olarak sınıflandırılabilir.

Dış dünya odaklı kuramlar: Yansıtma Kuramı ile Marksist Estetik ve Toplumcu Gerçekçi­lik.

Yazar Odaklı Kuramlar: Anla­tımcı Kuram ve Psikanalitik Kuram.

Eser Odaklı Kuramlar: Rus Biçimciliği, Yeni Eleştiri ve Yapısalcılık.

Okur Odaklı Kuramlar: Duygusal Etki Kuramı, Alımlama Estetiği, Feminist Eleştiri ve Yazınsal Göstergebilim Kuramı.

Senaryonun ilk adımı, synopsis olarak isimlendirilen öykünün bir iki sayfalık özetidir. Synopsiste öykü genel hatlarıyla verilir, öykünün bir nevi taslağıdır. Bölümlerin öykü yapısındaki işlevleriyle kabaca vurgulandığı bir metindir, synopsis. Synopsis düşüncenin işlenişi açısından senariste yönlendiricilik
yaptığı gibi projeye paraya yatıracak olan yapımcıya da bir fikir verir. Synopsis, senaryonun bir sunuşudur, âdeta bir ambalaj işlevi görür.