GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 55

Dokuzuncu yüzyılda Türk filozofu ve müzik bilimcisi Farabi, Antik Yunan makamlarını, Aristoteles ve Pisagor’un düşünce ve yaklaşımlarını kabullenip Yunanlılarda eksik bulduğu yönleri de geliştirerek Doğu’nun ilk kapsamlı müzik teorisi kitabını yazmıştır.

Ondördüncü yüzyılda din dışı ve ritmik zenginliklere sahip Ars Nova teriminin karşılığı Yeni Sanat’tır.

Rönesans döneminde, Fransa’da dini olmayan lirik şiirlerden bestelenen çok sesli şarkılara Chanson ismi verilir.

Org, Barok müziğin en önemli çalgılarından biri olmuştur.

Klasik Dönem müziği, dört ayrı bölümden oluşan sonat formu olarak dönemin en belirgin özelliğini oluşturmuş ve konçerto ve büyük orkestra için yazılan senfoni formunu da etkilemiştir.

Claude Debussy (1862- 1918), Maurice Ravel (1875-1937) Niccolo Paganini (1782- 1840) ve Franz Liszt (1811-1886) Romantik Dönem besteci-yorumcuları arasındadır.

Ekspresyonist (Anlatımcı) besteciler arasında; alışılmış tonal armoninin dışına çıkarak 12 ton sistemi ile müzik yazan Arnold Schönberg (1874-1951)’dir.

Yirminci yüzyıl müziğindeki stiller arasında; piyanonun içerisinde kağıt, vida, mandal gibi ilginç materyalleri kullanarak değişik tınılar elde etmeye çalışarak rastlantısal müziği başlatan Amerikalı sanatçı, John Cage (1912-1992)’dir.

1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ile birlikte sarayın bando ve orkestrası olan Mızıka-i Hümayun Ankara’ya çağrılarak Riyaset-i Cumhur Orkestrası ve bandosu olarak Atatürk’ün himayesine girer. 1958’de Mızıka-i Hümayun, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası adı altında çalışmalarını sürdürür.

I-Motet, I-Orta Çağ’da çalgı eşliksiz polifonik dinsel şarkıya denir.

II- Balad, II- Serbest biçimde aşk şarkısıdır.

III- Rondo, III- Ana motifin birçok kez yenilenmesiyle oluşan dans parçasıdır.

Org eserleri ile daha sonraki Barok Çağ’da Bach’ı etkileyecek olan Jan Sweelinck (1562-1621) Rönesans döneminin önemli bestecileri arasındadır.

Barok dönem müziğinin bazı özellikleri şunlardır:

Barok kelimesi “biçimsiz-şekillenmemiş inci” demektir ve başlangıçta mimari eserler için kullanılan hareketlilik, karmaşıklık ve gösterişliliği içeren bu üslup, 16. ve 17. yüzyılda tüm sanat dallarına yayılmış; besteciler ve müzik yazısındaki armonik gelişmelerle Avrupa’yı etkisi altına almıştır. Kilise dizileri yerini majör-minör tonalitelere bırakmıştır. Barok Çağ’da çalgılar için vokallere eşlik eden değil, sözlerden bağımsız olarak sadece çalgı için yazılan sonat, konçerto, füg gibi bugün kullanılan pek çok müzik formları gelişmiştir.