GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 3

Herhangi bir konuyu yeni ve kişisel görüşler­le ele alarak etkili bir anlatımla sunan düzyazılara Deneme denir. Deneme, okuyucuyu düşündür­meyi amaç edinmesi nedeniyle makale ve fıkra gibi düşünsel boyutları olan bir yazı türüdür. Ancak belirli bir düşünceyi benimsetmeye çalışmaması nedeniyle fıkradan; belgelere, tanıklara yer verme zorunluluğu olmaması açısından makaleden; belirli bir sonuç ve yargıya varmama yönüyle de eleştiri­den ayrılır. Öte yandan deneme yazılarında, anı ya da günlük türünde rastlanan bir içtenlik ve geli­şigüzellik havası vardır. Her konuda yazılabilmesi, deneme türünün en belirgin özelliğidir.

Bir diğer Notre Dame Ekolü ise kilise müziğinin katı kurallarına karşı gezgin halk ozanları ile baş gösteren akım Ars Nova (Yeni Sanat)tır.

İlk nota basımı 1476’da Rönesans’ta gerçekleşmiştir.

Barok Çağ’da çalgılar için vokallere eşlik eden değil, sözlerden bağımsız olarak sadece çalgı için yazılan sonat, konçerto, füg gibi bugün kullanılan pek çok müzik formları gelişmiş ve bass continio (sürekli bas) gibi çağın müzik yazısında belirgin özellikler taşıyacak stil özellikleri oluşmuştur.

Klasik dönem müziği; dört ayrı bölümden oluşan sonat formu olarak dönemin en belirgin özelliğini oluşturmuş ve konçerto ve büyük orkestra için yazılan senfoni formunu da etkilemiştir. Bu dönemde senfonik eserler gelişmiştir. Başta piyano olmak üzere, yaylı ve nefesli çalgıların müzikte kullanımının önem kazanması ile çalgı yöntemleri yazılmaya başlanmıştır.

J.S. Bach, kendisinden önce gelen müzik çalışmalarını titizlikle inceleyip yazdığı eserleri ile Barok Dönem’i tekrar edilemez şekilde sonlandırarak yeni bir döneme ufuk açmış, müzik tarihinde çok önemli bestecilerden biridir. Bach’ın pek çok piyano eseri, füg sanatı, solo çalgı ve orkestra için konçertoları, solo süitler gibi eserleri bulunmaktadır.

Romantik Dönem’de opera en etkili müzik türlerinden biri olmuştur. Çalgı yapıtlarında teknik ve müzikal olarak varılan yüksek seviye artık onları seslendirecek yorumcuların da virtüöz seviyede olmasınıgerektirmiştir.

20. yüzyıl müziğindeki stiller arasında; piyanonun içerisinde kağıt, vida, mandal gibi ilginç materyalleri kullanarak değişik tınılar elde etmeye çalışarak rastlantısal müziği başlatan Amerikalı John Cage'dir.

Ulusal ve uluslararası başarılar elde etmiş Türk keman sanatçısı Cihat Aşkın'dır.

Rönesans’ın önemli figürlerinden İtalyan ressam, mimar ve aynı zamanda dönemin ressam, heykeltıraş ve mimarlarını tanıtan bir biyografi kitabının yazarı olan Vasari’nin önderliğinde toplanan bir grup Floransalı ressam ve heykeltıraş; 16. yüzyılda bir ‘Tasarım Akademisi’ kurdular ve kendi sanatlarının Liberal Sanatlar statüsü kazanması için uğraş verdiler. Doğru cevap B' dir.

Mimesis, Yunanca ‘taklit’ demektir. Kavram ilk kez Antik Yunan filozofları tarafından kullanıldığı için terminolojiye bu şekilde geçmiştir. Doğru cevap C' dir.

Weitz, sanatın tanımlanmasını mümkün kılacak zorunlu ve yeterli koşulların olmadığını vurgular ve sanatın kapalı değil, açık bir kavram olduğunu ileri sürer. Doğru soru, ‘sanat nedir?’ yerine ‘ ‘sanat’ kavramı ne tür bir kavramdır?’ sorusudur. Başka bir deyişle estetikte esas amaç bir kuram oluşturmak yerine, sanat kavramının dildeki kullanımını aydınlatmaktır. Doğru cevap A' dır.

Hume, sanat eserinin niteliğini algılayan incelikli yeti olarak ‘beğeni’den söz eder. Beğeni sahibi insan, hangi sanat eserlerinin diğerlerinden daha iyi olduğu konusunda bir uzlaşıya varılmasını sağlayan bazı yetilere sahiptir. Hume’a göre bu insanlar zamanla belli bir noktada uzlaşacak ve böylece evrensel bir ‘zevk standardı’ belirleyeceklerdi. Doğru cevap D' dir.

Neolitik Çağ’dan kalan resimlerde sarı, kırmızı, kahverengi, mavi, yeşil ve siyah renk kullanılmıştır.

15. yüzyıldan itibaren sanatçılar tuval kullanmaya başladılar. Sağlam bir ahşap çerçeveye gerilmiş kenevir, keten ya da pamuktan üretilmiş kumaşın jips ve tebeşir pigmentlerinden üretilmiş bir tür alçıyla (gesso) astarlanmasından oluşan tuvallerin boya için en ideal yüzey olduğunu keşfettiler.

Yatay çizgiler; tıpkı dünyaya, zemine paralel nesneler gibi dinlenme hissi verir. Dikey çizgiler genellikle yükseklik duygusunu ifade eder çünkü bunlar yeryüzüne dikeydir ve yukarıya, gökyüzüne doğru uzanırlar. Çapraz konumdaki nesneler gibi çapraz çizgiler de dengesizdir ve hareket hissi verir. Bir çizgi eğrisi, enerji iletebilir. Yumuşak, sığ eğriler insan vücudunun eğrilerini hatırlatır ve genellikle kompozisyon üzerinde yumuşatıcı bir etkiye sahiptir.

Spektrumun renkleri daima aynı sırayla görü­nür: Kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor.

Espas; mekan, boşluk ya da alan olarak da adlandırılır.

19. yüzyılda, Louis Comfort Tiffany (1848-1933) ve John La Farge (18351910) başta olmak üzere Art Nouveau sanatçıları sadece pencere için değil, masa lambası ve avize gibi ev eşyaları da tasarladılar.

Sentetik kübist evrede, Pablo Picasso ve George Braque resim sanatının geleneğinde olmayan kağıt ya da tekstil gibi malzemeleri resme dahil ederek kübist sanatın ilkelerini genişletmeye ve yeni bir gerçeklik yaratmaya çalıştılar.