GÜZEL SANATLAR - Deneme Sınavı - 2

Örneğin İngiliz sanatçı Bansky, Fransız sanatçı Blek le Rat; sosyal ve politik eleştiri yaptıkları için kendilerini artist ve aktivist terimlerinden türetilmiş artivist terimi ile etiketlemektedirler.

Konu olarak gerçek ya da hayali bir arazinin görünür özelliklerini; dağları, ağaçları, nehirleri veya gölleri tasvir eden resimler manzara (peyzaj) olarak adlandırılır.

Başlangıcından itibaren Yunan tiyatrosu, Tanrı Dionysos’u onurlandırmak için düzenlenen şenliklerde sunulmuştur. Dionysos adına her yıl dört şenlik düzenlenirdi. Bu şenlikler aynı zamanda her yazarın üç tragedya ve bir satir oyunuyla katılabildiği yarışmalardır.

Oyunların çoğu dört oyun yazarına aittir. Bu yazarlardan Aeschylus’un yedi, Sophokles’in yedi, Euripides’in on sekiz ve Aristophanes’in on bir eseri günümüze ulaşmıştır.

İspanya’da Corrales denilen avlu sahneler tiyatro olarak kullanılıyordu. Avlular tiyatroya dönüştürülmüştü. Başlangıçta geçici olan coralles’ler, 1579’da Madrid’de Corral de la Cruz’un inşa edilmesiyle kalıcı hâle gelir. Patio’nun arkasında yiyecek içecek satılan bir yer vardı. Bunun üstü cazuela yani sadece kadınlara ayrılmış bir galeri, üst balkondu. Patio’da sadece erkekler oyun izleyebilirdi.

Konularına göre sınıflandırıldığında Anadolu’nun başlıca dramatik köylü oyunları şunlardır: ölüp – dirilme oyunları, kız kaçırma oyunları, ölüp – dirilme ve kız kaçırma konularının birlikte işlendiği oyunlar, günlük yaşamdan sahneler, esnaflık benzekleri, tarımsal oyunlar, çoban oyunları, hayvan benzetmeceleri, efsane ve masallardan oyunlar, şakalar ve kukla oyunları.

Muhavere bölümü Karagöz ve Hacivat’ın ve bu baş oyun kişilerinin zıtlıklarının seyirciye tanıtıldığı bölümdür.

1859 yılında ilk Türk tiyatro yapıtı sayılan İbrahim Şinasi’nin Şair Evlenmesi isimli oyunu sahnelenmiştir.

Meddah,

Taklitten faydalanılır.

Meddah hikâyesini anlatırken çoğunlukla bir sopa ve bir mendil kullanır.

 Türk Tiyatrosu’nun geleneksel türlerinden biridir.

 Doğaçlamaya dayalıdır.

Bu dönemde bir grup ressam, resmedilen figürlerin standart aktarımı yerine, duyumlardan gelen izlenimlerini resmetmeye başlarlar. Bu resimlerde figür var olmakla beraber, bu artık herkesin ortak bir noktada buluşacağı şekilde o figürün tanıdık ve bildik bir temsili değildir. Ressamın o andaki algısını etkileyen ışık, gölge gibi etmenlere göre biçim almıştır. 19. yüzyılda İzlenimcilik olarak ortaya çıkan bu akım, Akademi çevreleri tarafından dışlanır. İzlenimcilik, sanat alanında büyük bir tartışma başlatır ve kendisinden sonra gelecek olan birbirinden sarsıcı akımların yolunu açar. Doğru yanıt C’dir.

İmge, gerçekliğin zihinsel süreçlerle yeniden kurulmuş biçimidir. Örneğin bir resimdeki kadın tasviri, bir kadının birebir tasviri değil; ressamın zihinsel süzgeçlerinden geçerek aktarılan bir izlenimidir. Her insan; imgeler arasında yeni ilişkiler kurma, yeni kavram ve düşünceler oluşturma yetisine sahiptir. Buna imgelem diyoruz. Doğru yanıt A'dır.

Beğeni ölçütleriyle ilgilenen bir diğer düşünür olan Kant, güzellik ve estetik değerlerini açıklamaya çalışırken; bu durumun sadece bizim yargımıza bağlı olmadığını, bizzat sanat eserinin kendi özellikleriyle ilgili olduğunu göstermeye çalışmıştır. Bu anlayışa göre, güzellik ve estetik gibi değerler, evrensel nitelikler taşır. Bir eseri güzel bulmamızın nedeni; ondaki denge, uyum, oran, ahenk gibi unsurların, insanlarda ortak olan bir estetik algıya hitap etmesidir. Doğru yanıt D’dir.

Sanatçı merkezli yaklaşım; eseri, sanatçının yaratıcılığı, dehası ve yeteneği ile ilişkilendirir. Bu yöndeki düşünceleri, sanatçının duygu ve tercihlerini merkeze alan Romantizm akımıyla birlikte değerlendirerek kuramlaştıran, Fransız düşünür Eugéne Véron’dur. Doğru yanıt B’dir.

19. yüzyıldan sonra Yansıtmacı Kuram’ın bir başka türü olan Marksist Estetik gündeme gelir. Marksist Kuram’ı ilk defa bir estetik kuram haline getirmeye çalışan Plehanov; Marksist felsefenin temel fikri olan, olayları maddi ve ekonomik nedenlerle açıklamak ilkesini, sanat kuramına uyarlamıştır. Bu anlayışa göre, günlük yaşamın ve insanlık hallerinin imgeler yoluyla esere yansıtılması esastır. Doğru yanıt B’dir.

Sanatı ‘Liberal/Özgür Sanatlar’ ve ‘Bayağı/Hizmet Eden Sanatlar’ olarak sınıflandırma eğiliminin Orta Çağ’ın başlarında devam ettiğini görüyoruz. Liberal Sanatlar; üçlüler (mantık, gramer ve retorik) ve dörtlüler (aritmetik, geometri, astronomi ve müzik kuramı) olarak ayrıca ikiye ayrılıyordu. Sahne sanatları Hugh’a göre Mekanik Sanatlardan biridir. Doğru yanıt A’dır.

Hugh, yedi Liberal Sanat’a paralel biçimde; dokumacılık, teçhizat, ticaret, tarım, avcılık, hekimlik, sahne sanatları olmak üzere yedi Mekanik Sanat tanımlamıştır. Mantık, liberal Sanatlardan biridir. Doğru yanıt D’dir.

Rönesans’ın önemli figürlerinden İtalyan ressam, mimar Giorgio Vasari, aynı zamanda dönemin ressam, heykeltıraş ve mimarlarını tanıtan bir biyografi kitabının da yazarıdır. Doğru yanıt C’dir.

Sanat tarihinin kurucularından kabul edilen Johann Joachim Winckelmann, 1764’te, başlığında ‘Sanat Tarihi’ ibaresi olan ilk kitabı yayınladı: Antik Çağ Sanatının Tarihi. Winckelmann; Mısır, Fenike, Pers ve Etrüsk uygarlıklarının sanatlarından söz ettikten sonra Grek ve Roma sanatının kapsamlı bir değerlendirmesini yaptığı kitabında; sanat eserlerini içinde üretildikleri uygarlığa ait kültür kalıplarıyla birlikte yorumlamaya girişir. Bu girişim oldukça yeni bir yaklaşımdır. Rönesans’tan başlayarak, uygarlığın beşiği olarak kabul edilen Antik Roma’nın yerine Antik Yunan uygarlığını koyması, Winckelmann’ın ortaya attığı bir diğer önemli yeniliktir. Doğru yanıt B’dir.

Neuma; 9-13. yüzyıllar arasında nota yazısı yerine kullanılan kare biçiminde noktalar, eğriler, bağlardan oluşan işaretlerdir. Cevap E olmalıdır.

Mağara resimlerinin ilk keşfi; 1879 yılında Kuzey İspanya’da Marcelino de Sautuola, Altamira mağarasını incelerken küçük kızı Maria’nın bizon figürlerini fark etmesiyle gerçekleşti. Doğru yanıt A’dır.