GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Birbirleri ile etkileşimde bulunan parçalardan oluşmak: Bir amaç doğrultusunda bir araya gelen parçalar belirlenen amaca ulaşmak için birbiriyle etkileşim halinde çalışırlar. Bu etkileşim sistemi bir ‘parçalar yığını’ olmaktan kurtarır. Bu parçalar birbiriyle etkileşim halinde olduğu için parçalardan herhangi birinde gerçekleşen değişme sistemin bütününü etkileyecektir.

Güvenlik, karmaşık bir ihtiyaçtır ve takip eden unsurları sağlar: kesinlik; istikrar, destek; himaye, korkudan, kaygıdan ve kaostan arınma vb. Genel kabul görmüş tanıma göre; kişi, kurum ya da kuruluşların dışarıdan veya içeriden gelebilecek yasa dışı müdahalelere karşı alınacak insan, teknoloji ve düzenlemeler bileşiminden oluşan tedbirler zincirine “güvenlik” denir.

BM (Birleşmiş Milletler): BM kurulması çalışmaları 14 Ağustos 1941 tarihli Atlantik bildirisi ile başlamış, nihai kuruluş imzası 25 Nisan 1945 de imzalanmıştır. BM anlaşmasını 50’ye yakın ülke imzalamış olup Türkiye BM’nin asil üyesidir. Amacı, kültürel, sosyal, ekonomik alanlarda uluslararası iş birliğini sağlamak ve uluslararası ilişkileri geliştirmek üyelerin dış siyasetlerini uyumlaştırmaktır.

Türkçeye bir deyim olarak yerleşmiş olan “haddini bildirmek” insanların sınırlarını aştığında veya yetkisi dışındaki işlere karıştığında bir tepki olarak yetkisiz iş yapanı cezalandırmak, yola getirmek, uslandırmak, yetki sınırını bildirmeyi ifade eder. Bu anlamda güvenliğin yasalarla çizilmiş sınırı olmalıdır. Fakat bazı durumlarda güvenliğin çerçevesinin belirlenmesinde yasalar yeterli olamamaktadır.

Türkiye’de güvenlik sistemlerinin yasal dayanağını araştırmak istersek, karşımıza çıkan ilk kurum Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’dır. Bu kurum:

Jandarma Genel Komutanlığı, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı, Kaçakçılık İstihbarat Koordinasyon Kurulu ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü . Sürekli Kurullar / Bağlı Kuruluşlardandır. İstihbarat Dairesi Başkanlığı Emniyet Müdürlüğüne bağlı birimlerdendir.

Risklerin analizi aşaması, alınacak önlemlerin ardından söz konusu risklerin ortaya çıkma olasılığının ve ortaya çıkaracağı sonuçlarının tespit edilmesidir. Bu aşamada risk analizinde risk değerleme yöntemlerinden duruma en uygun seçilerek kullanılır.

Risk yönetimi açısından yukarıdaki adımları içerecek risk raporları hazırlanması ve gözden ge­çirilmesi tavsiye edilir. Risk raporu dikkat edilecek unsurlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Kurumları tehdit eden dış tehdit unsurları; anarşi, terör, uyuşturucu madde kaçakçılığı ve ti­caretidir. Tehdit unsurlarının başlıca hedefleri şunlardır:

Diğer şıklar ise  olası suçlu saldırısına olanak sağlayacak fiziksel açıkların analiziyle ilişkilidir. Bu analiz sırasında;

Binaya  olası sızma yönleri belirlenir, Fiziki engellerin zorluk dereceleri ve aralarındaki bağlantı özellikleri belirlenir, Kullanılan güvenlik tedbirlerinin sızmalara karşı gerekli tepki süresi hesaplanır, Sızma yönlerindeki mevcut fizikî engeller ve bunların geciktirme süreleri belirlenir.

Çevre düzenlemesi yaparken kişilerin kendilerini güvende hissetmelerini sağlamak ve potansiyel suçluların caydırılması için ikaz levhaları kullanılabilir. Diğer yapılması gereken maddeler:

• Çevredeki kolluk veya güvenlik kuvvetlerinin konumu ve gücü
• Çevredeki işletmelerin güvenlik ihtiyacı
• Çevrede işlenen suçların cinsi ve miktarı
• Çevredeki kuruluşların aldığı güvenlik tedbirleri
• Tesislere yaklaşma yolları
• Tesislerin dış ve iç aydınlatma durumu
• Komşu binaların yakınlığı ve yapısı
• Arazini yapısı yani işletme içerisinden geçen dere, boru hattı, vs.
• Varsa sahile ya da çevre yollarına olan yakınlık
• Bölgenin iklim özellikleri
• İşletmenin dış sınır özellikleri; duvar, tel örgü, vs.
• Çevredeki trafik akışı,
• İşletme çevresinin ıssızlık durumu

“Sistem” kavramı uzay sistemi, politik sistem, ekonomi sistemi, yönetim sistemi, işletme sistemi gibi birçok farklı kavramla beraber kullanılmaktadır.  Sistem, bir amaca ulaşmak için tutarlı bir şekilde planlanmış, organize edilmiş ve birbiriyle bağlantılı bir dizi bileşen olarak tanımlanabilir. Bir amaç doğrultusunda bir araya gelen parçalar belirlenen amaca ulaşmak için birbiriyle etkileşim halinde çalışırlar. Bu etkileşim sistemi bir ‘parçalar yığını’ olmaktan kurtarır. Her sistem, kendini meydana getiren daha küçük alt sistemlerden oluşur.  Her sistem, belirli bir çevrede faaliyet gösterir. Her sistemin, girdileri, işleyişi, çıktıları, dengesi, denetimi ve geri bildirimi vardır. Sistem birbiriyle etkileşimli olduğu için cevap C'dir.

Çevresi olmayan ya da çevresiyle, yani diğer sistemlerle, ilişkide bulunmayan sistemlerdir. Tam anlamıyla kapalı bir sisteme verilebilecek tek örnek “evren”dir. Doğru cevap E yani kapalı bir sistem olan evrendir.

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisine göre güvenlik, fizyolojik ihtiyaçların bir üst basamağında yani ikinci basamakta yer almaktadır. Maslow’a göre kişi, ihtiyaçlar hiyerarşisinde alt düzeydeki ihtiyacını belirli bir düzeyde karşıladıktan sonra bir üst düzeydeki ihtiyacın gereksinimini anlayacak ve gidermek isteyecektir. Doğrdu cevap güvenlik seçeneği olan B'dir.

AK (Avrupa Konseyi): İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra maddi ve manevi büyük kayıplara uğrayan Avrupa’da güven ve işbirliğinin sağlanması amacıyla, 5 Mayıs 1949’da Belçika, Danimarka, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg ve Norveç tarafından Avrupa konseyini kuran anlaşma imzalanmıştır. Doğru cevap Avrupa Konseyi olan A seçeneğidir.

Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı’yla senkronize olarak çalışsan alt birimler vardır. Bu birimler şu şekilde sıralanabilir:
• Ana Hizmet Birimleri
- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü
- Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü
- KİHBİ Dairesi Başkanlığı
- Dernekler Dairesi Başkanlığı
- Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

Doğru cevap Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü olan A seçeneğidir.

Sıralanan üç başlık da sistemin özellikleri arasındadır.

1975 yılında başlayan AGİK süreci, 1994 yılında Budapeşte Zirvesi ile AGİT adını alıp teşkilat haline dönüşmüştür.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra maddi ve manevi büyük kayıplara uğrayan Avrupa’da güven ve işbirliğinin sağlanması amacıyla, 5 Mayıs 1949’da Belçika, Danimarka, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İsveç, İtalya, Lüksemburg ve Norveç tarafından Avrupa konseyini kuran anlaşma imzalanmıştır.

BCSF (Black Sea For) Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu İstanbul’da imzalanan “BLACKSEAFOR”
kurucu anlaşması ile 2 Nisan 2001 tarihinde kurulmuştur.

BM’nin kuruluş süreci içinde yer alan ABD, SSCB, Çin, İngiltere ve bunların dışında Fransa’nın oluşturduğu, veto
haklarına sahip bu bütünlük güvenlik konseyi olarak anılmaktadır.