Bina Giriş Kontrol Sistemleri

Elektronik Güvenlik Sistemleri çatısı altında bulunan Giriş Kontrol Sistemleri, günümüzde devlet ve özel sektördeki tüm kurum ve kuruluşların, çalışanlarını ve ziyaretçilerini denetim ve kontrol altına almaları için vazgeçilmez bir güvenlik unsuru haline gelmiştir. Personel, ziyaretçi veya kötü niyetli kişilerden kaynaklanabilecek olumsuz olayları engellemenin ilk adımı, kişilerin sadece izin verilen alanlara girebilmelerini sağlamaktır. Giriş Kontrol Sistemi, temel olarak kişinin kimliğini, giriş zamanını ve nereye gireceğini belirlemekte, denetlemekte ve uygulamaktadır.

Binaya en uygun sistemin uygulanabilmesi için bir dizi tespit ve değerlendirme çalışması yapılmalıdır.
Bu çalışmanın ana maddelerini aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür.
• Bina analiz edilerek izleme ve raporlama gereksinimleri belirlenir.
• Uygulanacak güvenlik tedbirleri belirlenir
ve sistemin binadaki görüntülü kamera sistemi, yangın alarm sistemi, otomasyon sistemi, asansör sistemi gibi sistemlere uyumu
için gereksinimler belirlenir.
• Güvenlik senaryoları tartışılır, can emniyeti
gereksinimleri ile herhangi bir uyumsuzluk
olup olmadığı araştırılır ve eğer bir uyumsuzluk varsa giderilecek çözümler belirlenir.
• İleriye yönelik büyüme ve genişleme gereksinimleri değerlendirilir.

Günümüzde en çok kullanılan Kişi Giriş Kontrol istemleri çeşitlerini iki alt başlık altında sıralayabiliriz:
• İnsan Kontrol Sistemleri
- Turnikeli Sistemler
- Kartlı Sistemler
- Biyometrik Sistemler (Parmak izi, iris-retina, ses tanıma, yüz tanıma vb.)
• Nesne Kontrol Sistemleri
- Dedektörlü Sistemler
- X-Ray Sistemler

Plaza girişlerinde, metro ve tren istasyonlarında, alışveriş merkezi girişlerinde, fabrikalarda ve daha pek çok mekan girişlerinde oldukça yaygın olarak kullanılan sistemlerdir. Üst araması yapmak, kişilerin biletle geçiş yaptığına emin olmak ya da Personel Devam Kontrol Sistemlerinden faydalanabilmek için Turnikeli Giriş Sistemleri kullanılmaktadır. Kullanım amaçlarına göre birçok turnike çeşiti vardır. Bunlar içerisinde, günümüzde en yaygın olarak kullanılanlarını aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:
• Kartlı Turnikeler
• Parmak İzli Turnikeler
• Fotoselli Turnikeler
• Kelebek Turnikeler
• Üç Kollu (tripod) Turnikeler
• Boy Turnikeler
• Jetonlu Turnikeler
• VIP Turnikeler

İnsan vücudunda davranışlarında kimliğini ele verebilecek birçok detay bulunmaktadır. Biyometrik Sistemler, bu detaylara bakarak karşısındaki kişinin gerçekten belirlenen kişilerden biri olup olmadığını anlamaya çalışmaktadır. Bu detaylardan bazılarını aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür.
• Parmak İzi: Parmakların üzerinde yer alan izler olup, kişiye özgü bir profile sahiptir.
• Dinamik İmza: Sadece imzanın şekli değil, kalemin hangi noktalardan daha hızlı geçtiği veya kalem ucunun nerelerde daha çok basınç uyguladığı sezilebilmektedir.
• Yüz Geometrisi: Yüzün tanımına veya burun, dudak, göz gibi belli bir bölümüne bakılarak kişinin kimliği doğrulanabilmektedir.
• İris Tanıma: Gözdeki iris tabakasının ortaya koyduğu şeklin, tamamen kişiye özgü oluşu prensibine dayanmaktadır.
• Retina Analizi: Gözün retina tabakasındaki toplardamarların haritasının çıkarılması vasıtasıyla kimlik doğrulamasının yapılmasıdır.
• El ve Parmak Geometrisi: El ve parmakların duruşuna ve geometrisine bakarak değerlendirme yapılmasıdır.
• El Damar Analizi: El üzerindeki toplardamarların haritasının çıkarılmasına dayanarak kimlik doğrulamasının yapılmasıdır.
• Kulak Formu: Kulağın görünen kısmının formunu analiz ederek, sesin sahibinin doğru kişi olup olmadığının kontrol edilmesidir.
• Ses Analizi: Ses tonu ve tınısını analiz ederek, sesin sahibinin doğru kişi olup olmadığının kontol edilmesidir.
• DNA Analizi: Kullanıcının genetik kompozisyonunu analiz ederek kimlik doğrulamasının yapılmasıdır.
• Tuş Vuruşları: Klavye üzerindeki tuşlara vuruş hızının ve temposunun kişiye özgü bir
karakter yaratması ve bu tuş vuruşlarına dayanarak kimlik doğrulamasının yapılmasıdır

İnsan odaklı bu olan bu sistemlerin günümüz güvenlik teknolojileri içerisinde en yaygın olanlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• Parmak izi tanıma
• Avuç içi / el üstü damar tanıma
• İris / retina tanıma
• Yüz tanıma
• Ses tanıma
• Çok modelli biyometri

Biyometrik Sistemleri, diğer güvenlik sistemlerinden ayıran en önemli özelliklerini aşağıdaki şekilde sıralamak münkündür:
• Benzersizlik: Biyometrik sistemler bireylerin kendilerine özgü özellikleri etrafında
geliştirilmiştir. İki kişinin aynı biyometrik
veriyi paylaşım oranı yaklaşık olarak sıfırdır.
• Paylaşılamazlık: Biyometrik özellik bireyin
içsel veya bedensel bir özelliği olduğundan
yinelenmesi veya paylaşılması mümkün değildir. (Yüzünüzün veya elinizin bir kopyasını başkasına veremezsiniz.)

• Kopyalanamazlık: Günümüz teknolojisi ile
biyometrik özelliklerin tespiti sadece canlı
bireyler üzerinden olmaktadır. Sahtesinin
taklit edilmesi mümkün değildir.
• Kayıp edilemezlik: Bir bireyin biyometrik
özelliği sadece ciddi bir kaza durumunda
kaybedilebilir.

Tehlikeli cisimlerin yoğunluğunu tespit eden, sesli ve ışıklı uyarı veren cihazlardır. Çoğunlukla hava alanları, alışveriş merkezleri, otogarlar, hastaneler, okullar, kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, iş merkezleri, fabrikalar, spor tesisleri gibi fazla sayıda insanın giriş çıkış yapabilecekleri binaların girişlerinde kullanılan sistemlerdir. Giriş yapan kişinin üzerinde taşıdığı eşyaların çeşitli istenmeyen maddelerin kontrolünün yapıldığı bu sistemleri kendi içinde ikiye ayırmak mümkündür.
• El Dedektörleri
• Kapı Dedektörleri

El dedektörleri, kapı dedektörlerine göre, kontrol edilen kişinin vücudunda metal
bulunan bölgeyi tam olarak işaretlemesi açısından daha avantajlıdır. Aynı zamanda, elle yapılan aramalar, insanlar arasında daha az tepkiyle karşılanmakta ve caydırıcı etkisi daha yüksek olmaktadır.

X-Ray cihazı, farklı modelleri olmakla birlikte genel olarak, kontrol edilen çantaya ışık dalgaları gibi x ışınları gönderir, geriye zayıf dönen x ışınları dedektör filtresinden geçirilir. Güçlü olan 2. dalga x ışınları 2. dedektöre ulaşır. Makine bu iki dedektörden aldığı verileri ekrana yansıtarak içindeki organik, inorganik ve metal objelerin ekranda görünmesini sağlar.

Herhangi bir binaya giriş yapan kişilerin tek tek aranması yerine bu işlemi saniyeler içerisinde geçekleştiren kapı dedektörleri, zamandan olduğu kadar kullanılacak personelin sayısını azaltarak maliyetten de tasarruf sağlamaktadır. Binanın girişinin yapıldığı kontrol noktalarında kullanılan bu sistemlerde, kişilerin bir sıra ile geçiş yapılması istenmektedir. Sırada bekleyen kişilerin en az 1.5m geride beklemesi gerekmektedir. Kapı dedektörlü sistemler, ortalama dakikada 50-60 kişinin giriş yapabileceği şekilde hassas tarama yapmaktadır.

Araç giriş kontrol sistemlerini iki gruba ayırmak mümkündür:
• Radyo Frekanslı Tanıma Sistemleri (RFID Sistemler)
• Araç Plaka Tanıma Sistemleri

Bir RFID sistem, etiketler, etiket okuyucular, anten ve uygulama yazılımı ve bilgilerin depolandığı veritabanı oluşturmaktadır. Etiket tarafından gönderilen veri, kimlik, konum bilgisi gibi çeşitli verilerden oluşabilmektedir. Okuyucu, alıcı anteni yoluyla etiketin göndermiş olduğu veriyi alır, haberleşme için geliştirilmiş yazılımı kullanarak veriyi
işler ve işlenen veri depolamak üzere veritabanına kaydeder. Okuyucu ve etiket arasında bu haberleşme anında bazen çarpışmalar gerçekleşebilmektedir. Bu çarpışmaları gidermek için, çarpışma önleyici algoritmalar RFID sistemlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

RFID etiketi, üç çeşitten oluşmaktadır:
• Pasif (etkisiz)
• Yarı pasif (yarı etkin)
• Aktif (etkin)

RFID etiketinin okunma mesafesi birçok etkene bağlıdır. Operasyonun sıklığı, okuyucunun gücü, diğer RF araçlarıyla çakışması vs. bu etkenler arasında sayılabilir. Genelde düşük frekanslı etiketler 0,33 m ve daha az uzaklıktan okunabilir. Yüksek frekanslı etiketler 1 m’den, UHF olarak bilinen daha yüksek frekanslı etiketler ise 3-7 metreden okulabilmektedir.

Bir RFID sistem uygulaması yapılacaksa, öncelikle uygulamanın yapılacağı ülkenin izin verdiği frekans seçenekleri belirlenmelidir. Frekans belirlendikten sonra, ne kadarlık bir okuma mesafesinin olacağı öncelikli kriterlerden biridir. Sonraki aşamada ise, etiket çeşiti yani pasif, yarı pasif veya aktif mi olacağı belirlenerek sistem tasarlanmalıdır.

Plaka tanıma sistemleri, araç üzerinde bulunan plakayı dijital yöntemlerle okuyarak araçları tanımlamaktadır. Aracın plakası, bu amaca özel bir plaka tanıma kamerasıyla okunmakta ve elde edilen görüntüler sayısallaştırılarak bilgisayar ortamında ilgili
yazılım vasıtasıyla işlenmektedir. Yine bilgisayar ortamında bulunan veritabanı içerisinde, okunan plakanın giriş yetkisinin olup olmadığına bakılarak geçiş kapılarına
yetkilendirme yapılarak aracın geçişi sağlanmaktadır.

Bina Giriş Kontrol Sistemleri altında bulunan araç giriş kontrolünü sağlayan sistemin ana bileşenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Yüksek çözünürlüklü, düşük ışık hassasiyetli plaka tanıma sistemine özel kızıl ötesi
aydınlatmalı kamera
• Video yakalama donanımı ve elektronik kontrol sistemi
• Plaka tanıma yazılımı
• Bilgilerin depolandığı veritabanı

Son yıllarda bilim ve teknoloji alanlarındaki çalışmalar daha yüksek kalitede algoritmalar ve donanımların geliştirilmesine olanak sağlamış, plaka tanıma sistemlerini daha yaygın kullanılır hale getirmiştir. Sistemin yazılımı aşağıdakilare benzer
zorluklarla başa çıkabilmelidir.
• Uzaklık ve/veya kameraya bağlı düşük resim çözünürlüğü
• Kamera odaklanma problemleri, bulanıklık
• Ortamın aydınlığı, düşük zıtlık, gölgeler
• Görüntünün örneğin çamur sebebi ile engellenmesi

• Değişik yazı stilleri
• Aldatıcı ve kanun dışı plakaları ayırdedebilme
• Ülkeye bağlı olarak benzer plakaları ayırtedilebilme
• Tüm bu işlemleri uygulamada kabul edilebilir bir karmaşıklıkta yapma

Türkiye’de ise, 06.03.2004 tarihli ve 25394 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Kısa Mesafe Erişimli Telsiz Cihazlarının (KET) Kurma ve Kullanma Esasları Hakkındaki Yönetmelik” uyarınca, RFID sistemleri 865,6 - 867,6 MHz frekans bandında maksimum 500mW (0.5W) güç seviyesi ile uygulanabilmesi onaylanmıştır. Daha sonra 16 Mart 2007 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan yeni KET yönetmeliği ile 865,6-867,6 MHz. bandı arasında kullanım gücü 2 Watt olarak yenilenmiş ve Avrupa standartlarına çekilmiştir.