GÜMRÜK MEVZUATI - Deneme Sınavı - 4

Türkiye, 31 Temmuz 1959 tarihinde Avrupa Ekonomik Topluluğuna katılma başvurusunda bulunmuş ve ortaklık antlaşması olan ve 1 Aralık 1964’te yürürlüğe giren Ankara Antlaşması ile Türkiye ‐ AB ilişkileri başlamış, 1 Ocak 1996’da oluşturulan Gümrük Birliği ile birlikte, AB’den ithal edilen sanayi ürünlerinde tüm gümrük vergileri, neş etkili tedbirler ve miktar kısıtlamaları kaldırılmış ve iki taraf arasında Ortak Gümrük Tarifesi uygulanmaya başlamıştır. Topluluk ise zaten Katma Protokol’ün ticari hükümlerinin Eylül 1971’de yürürlüğe girmesi ile Türkiye’den ithal edilen sanayi ürünlerinde (belirlenen istisnalar dışında) uyguladığı gümrük vergilerini ve miktar kısıtlamalarını kaldırmıştır.

Gümrük vergileri, Türk Lirası olarak ödenir. Bu ödeme 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’da öngörülen usullere göre yapılır. Gümrük vergileri, yetki verilen bankalar aracılığıyla da tahsil edilebilir. Süresi içinde ödenmeyen kesinleşmiş gümrük vergileri hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Gümrük vergisinin konusu, ithalat ve ihracata tabi taşınabilir eşyadır. Taşınmaz mallar ile hizmetler gümrük vergisinin konusunu oluşturmaz.

İlave gümrük vergisi, ilk olarak 2011 yılında tekstil ve hazır giyim ürünlerinde uygulanmaya başlayan, sonrasında pek çok farklı sektör ve ürün grubuna yaygınlaştırılan bir korumacılık uygulamasıdır. İlave gümrük vergisi ile amaçlanan, yerli endüstri mallarını korumak için yüksek bir iç fiyat belirlemektir. İlave gümrük vergisi bir dış ticaret politikası aracı olarak, ithalatın olumsuz etkilerinden korunması istenilen sektör ürünlerinin belirlenen fiyata ulaşabilmesi için alınacak fark giderici bir vergi olarak tanımlanabilir.

Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya tebliğ edilemeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren 3 yıl içinde yapılır. Şu kadar ki gümrük yükümlülüğünün doğduğu olayla ilgili olarak dava açılması zaman aşımını durdurur.

Gümrük vergilendirme işlemlerinde, Vergi Usul Kanunu’ndaki düzenlemeden farklı olarak, tebliğ ve tahakkuk aşamaları yer değiştirmektedir. Gümrük Kanunu’nun 197. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “Gümrük vergileri, tahakkukundan hemen sonra yükümlüye tebliğ edilir” ifadesi ile bu durumu açıklamıştır. Bu durumda gümrük vergilerinin aşamaları, tarh, tahakkuk, tebliğ ve tahsil şeklinde sıralanmaktadır.

Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyaların pozisyonlarını, alt tarife pozisyonlarını ve bunlara ait sayısal kodları, bölüm, fasıl ve alt tarife pozisyon notlarını ve Armonize Sistemin yorumuna ait genel kuralları genişletmeye, açmaya, değiştirmeye ve bunlara ilişkin usul ve esasları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Dahilde işleme rejimi, ihracat yapma taahhüdü vermek şartıyla üretimde kullanılacak ham madde ve yarı mamullerin ithal edilmesi esnasında uygulanacak gümrük vergisinden muafiyet sağlayan bir ihracatı teşvik sistemidir. Dahilde işleme rejiminin bir ihracat teşvik sistemi içerisinde kullanım amacı; ülke ekonomisinden temin edilecek ham madde, ara malı imalatının ülke sınırlarında yüksek fiyatlarda seyrettiği dönemlerde ihracatçılara dünya piyasa fiyatlarından ham madde ve ara malı temin etme imkanı sağlamaktır.

Mal ve hizmet ihracatında istisnalar, diplomatik istisnalar, araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile teşvik belgeli yatırımlarda istisna, ihracat istisnası, taşımacılık istisnası, sosyal ve askeri amaçlı istisnalar ile diğer istisnalar KDV Kanunu'nda sayılan gümrük istisnalarıdır. Doğru cevap E'dir.

Gümrük muafiyetleri, tam-kısmi, şartlı-genel, süreli-süresiz ve ekonomik etkili olan-ekonomik etkili olmayan şeklinde türlere ayrılabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yolcu beraberi eşya yolcunun beraberinde getirdiği, ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyayı ifade eder. Her bir yolcu, beraberinde getirdiği Ek-9 liste kapsamı kişisel eşyayı ve 430 euroya kadar değeri olan eşyayı gümrük vergisi muafiyeti kapsamında getirebilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yolcu beraberinde getirilip serbest dolaşıma sokulan gerçek kıymeti 430 euroyu geçmeyen hediyelik eşya gümrük vergisinden muaftır. 15 yaşından küçük yolcular için bu miktar 150 euro olarak uygulanır. Doğru cevap D'dir.

II sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tabi araçların, engellilik oranı kanunda belirtilen sınırlarda olan kişiler tarafından beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı vergiden müstesnadır. Doğru cevap D'dir.

İmalatçılar tarafından işlenip ihraç edilmek amacıyla alınan mallarda KDV, imalatçılar tarafından ödenmez, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilen vergi tecil olunur. Malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde tecil edilen vergi terkin olunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yerleşim yerlerini Türkiye gümrük bölgesine nakleden gerçek kişilere ait, alındığı tarihte üç yaşından büyük olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel nakil vasıtaları muafiyet kapsamındadır. Doğru cevap B'dir.

Gümrük Kanunu’nun 167. maddesine göre sadece Cumhurbaşkanının hem kişisel kullanımı hem de ikametgahı için ithal olunan eşya gümrük vergilerinden muaftır. Bakanlar için böyle bir düzenleme bulunmamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Vergi harcaması; vergiye tabi olması gerekirken devletin çeşitli ekonomik ve sosyal sebeplerle vergi muafiyetleri, istisnaları ve indirimleri gibi benzer uygulamalar yoluyla vazgeçtiği vergi gelirleri olarak açıklanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Gümrük Kanunu’nun 167. maddesinin birinci fıkrasının ikinci bendine göre mütekabiliyet esasına göre ithal edilen diplomatik eşya, gümrük vergilerinden muaftır. Doğru cevap D'dir.

1 kg çikolata yolcu beraberi eşya kapsamında değerlendirilir. Doğru cevap A'dır.

Tam muafiyet, gümrük vergilerinin tamamının muafiyet kapsamına alınmasıdır. Doğru cevap A'dır.