GRUPLARLA SOSYAL HİZMET

Teori; herhangi bir olayı, vakayı, görüngüyü açıklamak için kullanılan düşünce
sistemidir. Genel anlamda, bir düşüncenin genel, soyut ve rasyonel olmasıdır.

Grup dinamiklerinin kavranması, hem görev hem de tedavi gruplarında, etkili uygulamalar için
esastır. Grup dinamiklerine yeterince dikkat etmemek, verimsiz grup toplantılara neden olabilir.
Gruplarla etkili bir şekilde çalışabilmek için sosyal hizmet uzmanları;
1. Grup üyelerinin devam eden etkileşimleri
boyunca ortaya çıkan grup dinamiği süreçlerini anlayabilmeli,
2. Bu dinamiklerin, farklı sosyo-kültürel ve
sosyo-ekonomik arka planları olan üyeler
üzerindeki etkisini göz önünde bulundurabilmeli,
3. Ortaya çıkan dinamiklerin mevcut ve gelecekteki grup işleyişi üzerindeki etkisini değerlendirebilmeli,
4. Üye katılımına olanak sağlayan grup dinamiklerinin gelişimine rehberlik etmeli ve bununla eşzamanlı olarak, grubun
amaçlarını gerçekleştirmesine imkân yaratmalıdırlar

Grup gelişimi ile ilgili teorilerin aşamalarından olan "grup üyelerinin birbirlerini tanımaları ve birbirlerine alışmaları" temel basamaklarda birinci aşamadır.

Grup gelişimi ile ilgili teorilerin aşamalarından olan "grup üyelerinin çatışması ve grup ortamının geliştirilmesine yönelik çözümlerin aranması" temel basamaklarda ikinci aşamadır.

Grup gelişimi ile ilgili teorilerin aşamalarından olan " davranışları düzenlemeye yönelik
kuralların ve rollerin belirlenmesi ve grubun daha fazla birliktelik gösterebilmesidir" temel basamaklarda üçüncü aşamadır.

Grup gelişimi ile ilgili teorilerin aşamalarından olan "grubun istenen hedeflere ulaşmak için bir bütün olarak performans göstermesi " temel basamaklarda dördüncü aşamadır.

Prova; bir şeyin amacına uygun, istenilen gibi, gereken düzeyde olup olmadığını, işleyip işlemediğini vb. anlamak için yapılan deneme.

Sorun çözme, gruplarla sosyal hizmetin merkezinde yer alan bir süreçtir.

Beyin fırtınası tekniğinde çözüm önerilerinden oluşan liste hiçbir kısıtlama olmadan yapılmalı, üyelerden saçma ya da uygulanamaz olduklarını bile düşünseler, akıllarınagelen her çözümü ifade etmeleri istenmelidir.

Sorun çözme sürecinin son adımı, değerlendirmedir.

Gruplarla etkili bir şekilde çalışabilmek için sosyal hizmet uzmanları;
1. Grup üyelerinin devam eden etkileşimleri
boyunca ortaya çıkan grup dinamiği süreçlerini anlayabilmeli,
2. Bu dinamiklerin, farklı sosyo-kültürel ve
sosyo-ekonomik arka planları olan üyeler
üzerindeki etkisini göz önünde bulundurabilmeli,
3. Ortaya çıkan dinamiklerin mevcut ve gelecekteki grup işleyişi üzerindeki etkisini değerlendirebilmeli,
4. Üye katılımına olanak sağlayan grup dinamiklerinin gelişimine rehberlik etmeli ve bununla eşzamanlı olarak, grubun
amaçlarını gerçekleştirmesine imkân yaratmalıdırlar.

Grup gelişimi ile ilgili teorilerin sayıları oldukça fazladır. Bu teoriler birbirlerinden bazı noktalarda
farklılıklar göstermekle birlikte ortak noktaları, grupların gelişirken ardışık belli aşamalardan geçtiğidir. Teorilerle ilişkili olarak geliştirilen modellerde grup gelişim aşamalarının basamak sayısı ve
isimleri değişmekle birlikte pek çok model, aşağıdaki temel basamakları içermektedir.

Birinci aşama, grup üyelerinin birbirlerini tanımaları ve birbirlerine alışmaları, ikinci aşama,
grup üyelerinin çatışması ve grup ortamının geliştirilmesine yönelik çözümlerin aranmasıdır.
Üçüncü aşama, davranışları düzenlemeye yönelik kuralların ve rollerin belirlenmesi ve grubun daha
fazla birliktelik gösterebilmesidir. Dördüncü aşama, grubun istenen hedeflere ulaşmak için bir bütün olarak performans göstermesidir. Beşinci aşama ise, grubun dağılması ile gelişimin sonlandığı
aşamadır. Bu beş aşama literatürde şekillenme, fırtına, düzenlenme, çalışma ve çözülme olarak
adlandırmıştır.

Teorilerle ilişkili olarak geliştirilen modellerde grup gelişim aşamalarının basamak sayısı ve
isimleri değişmekle birlikte pek çok model, aşağıdaki temel basamakları içermektedir.
Birinci aşama, grup üyelerinin birbirlerini tanımaları ve birbirlerine alışmaları, ikinci aşama,
grup üyelerinin çatışması ve grup ortamının geliştirilmesine yönelik çözümlerin aranmasıdır.
Üçüncü aşama, davranışları düzenlemeye yönelik
kuralların ve rollerin belirlenmesi ve grubun daha
fazla birliktelik gösterebilmesidir. Dördüncü aşama, grubun istenen hedeflere ulaşmak için bir bütün olarak performans göstermesidir. Beşinci aşama ise, grubun dağılması ile gelişimin sonlandığı
aşamadır. Bu beş aşama literatürde şekillenme,
fırtına, düzenlenme, çalışma ve çözülme olarak
adlandırmıştır.

grup gelişim aşamalarının basamak sayısı ve isimleri değişmekle birlikte pek çok model, aşağıdaki temel basamakları içermektedir.
Birinci aşama, grup üyelerinin birbirlerini tanımaları ve birbirlerine alışmaları, ikinci aşama,
grup üyelerinin çatışması ve grup ortamının geliştirilmesine yönelik çözümlerin aranmasıdır.
Üçüncü aşama, davranışları düzenlemeye yönelik kuralların ve rollerin belirlenmesi ve grubun daha
fazla birliktelik gösterebilmesidir. Dördüncü aşama, grubun istenen hedeflere ulaşmak için bir bütün olarak performans göstermesidir. Beşinci aşama ise, grubun dağılması ile gelişimin sonlandığı
aşamadır. Bu beş aşama literatürde şekillenme, fırtına, düzenlenme, çalışma ve çözülmedir.

Grup dinamikleri beş alanda kavramsallaştırılabilir;
1. İletişim süreçleri ve etkileşim kalıpları,
2. Kişiler arası çekim ve bağlılık,
3. Sosyal entegrasyon ve etki,
4. Güç ve kontrol,
5. Kültür.

Gruplarda Kişilerarası Çekim ve Bağlılık
Kişilerarası çekim alt grup oluşumuna ve bir bütün olarak grubun bağlılık seviyesine katkıda
bulunur. Kişiler arası çekime katkıda bulunan çeşitli faktörlerden ilki yakınlıktır. Kişilerarası çekime katkıda bulunan başka faktörler de vardır; örneğin kabul ve onay. Üye beklentilerindeki uyumluluk da genellikle kişilerarası çekime katkıda bulunur.

Grup İçinde Normlar, Roller ve Statü
Normlar, roller ve statü, üyelerin davranışlarını
etkileme yoluyla sosyal entegrasyonu destekleyen
grup dinamikleridir. Bu dinamik süreçler, üyelerin
grup içindeki yerlerini belirler.

Liderlerin yedi güç kaynağı olduğu öne sürülmektedir;
1. Bağlantı gücü; etkili insanların ve kurumların kaynaklarını kullanabilme gücü,
2. Uzman gücü; grubun belirli bir amacı gerçekleştirmesine yardımcı olacak deneyime
sahip olmak,
3. Enformasyon gücü; grubun ihtiyaç duyduğu enformasyona sahip olmak,
4. Meşru güç; resmi bir konuma ve o konumla
birlikte gelen otoriteye, haklara ve ayrıcalıklara sahip olmak,
5. Referans gücü; grup üyeleri tarafından sevilmek ve hayran olunmak,
6. Ödül gücü; sosyal ve somut ödüller sunabilme,
7. Baskı gücü; yaptırımda bulunma, cezalandırma veya kaynaklara, ödüllere ve ayrıcalıklara erişimi kesme kapasitesi.

Bir Sorunun Varlığının Kabul Edilmesi
Sorun çözme süreci, gruptaki bir ya da daha fazla kişi, sosyal hizmet uzmanı ve/veya üye, bir sorunun ya da zorluğun varlığını hissettiğinde başlar

Sorunun Tanımlanması
Sürecin bu adımında sorun, grup tarafından
tanımlanır. Birinci adımın özelliği olan rahatsızlık
hissinin, sosyal hizmet uzmanı ya da üye tarafından gruba sunulmasının ardından bir tanımlama
yapılmaya çalışılır. Örneğin sosyal hizmet uzmanı,
üyelerin grupta rahat görünmediklerini ve grup içi
konuşmaların kolay bir şekilde yapılamadığı gibi
bir gözlemi gruba direkt olarak söyleyebilir. Sosyal
hizmet uzmanının gözlemine dair tartışma, pek
çok grup üyesinin grup ortamının sorunları hakkında konuşmaktan kaynaklanan bir utanma duygusu hissettiklerinin tespit etmesine neden olabilir.
Ya da bir grup üyesi, gruba, grup içerisinde fikrini
ifade etmenin kendisi için zor olduğunu söyleyebilir. Bu üyenin rahatsızlığının tartışılması benzer
hislere sahip başka üyelerin de var olduğunu ortaya
çıkarabilir.
Sorun çözme sürecinin bu basamağı için çok
önemli olan ayrıntı, sosyal hizmet uzmanının ve/
veya üyenin ortada bir sorun olup olmadığına
emin olmamasına rağmen bir sorun olabileceğine
dair hislerini grupla doğrudan paylaşmasıdır. Bu
tür gözlemler, grubun incelemesi gereken sorunları
tanımlamaya yardımcı olabilecek noktayı oluşturur. Ancak öncelikle üyelerin çözülmesi gereken
sorunun ne olduğuna dair ortak ve açık bir anlayışa
varmaları gerekmektedir.