GRUPLARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 4

Gruplarla sosyal hizmet müdahalesinde bazı grup uygulamaların süre kısıtlaması vardır. Önceden belirlenmiş süreleri olan bu gruplar ortalama olarak 8, 12 ya da 16 oturumdan oluşabilir.

Sosyal hizmet uzmanının görevleri; üyelerin sonlanmaya hazırlanması, üyelerin sonlanmaya dair tepkilerini anlamak ve baş etmelerine yardımcı olmak, yararlı değişimleri sürdürmek, üyelerin grup içinde kazandıklarını günlük yaşamlarında kullanmasına yardımcı olmak ve gerektiği zaman bu aşamada yeni hizmet ve deneyimleri kullanmak veya araştırmak ve dâhil etmektedir.

Baş etme: Baş etme üyelerin sonlandırmanın yaşamlarında yol açtığı değişime nasıl tepki verdiğinin bir ifadesidir. Baş etme strese karşı yanıt niteliği taşıyan uyum sağlayıcı bir tepkidir.

Grup liderliğini yürüten sosyal hizmet uzmanları, başka bir yere atanma, iş değişikliği, sağlık nedenleri ya da aile sorunları nedeniyle bir grupla sosyal
hizmet uygulamasını sonlandırabilir.

İnkâr; ayrılma ve onun getirdiği endişe ve kayıp duyguları karşısında bir savunma mekanizmasıdır. Bu durumda üyeler sonlanma kavramını kabul etmeyi reddedip, sanki böyle bir şey olmayacakmış gibi davranırlar ve sosyal hizmet uzmanın grubun süresi ve sonlanması hakkındaki söylediklerini unuturlar.

Sonlandırma aşamasında grup üyelerinin, sonlanmaya verebileceği olası tepkiler şöyledir: Üzüntü, endişe, inkar, öfke, gerileme, kaçma, reddetme, sonlanmayı kabul etme.

Kazanımların Değerlendirilmesi: Son oturumların ortak odak noktalarından biri grubun amaçlarının, bireysel hedeflerin ve bu hedeflerin ne kadar başarıldığına dair üyelerin algılarının gözden geçirilmesidir.

Sosyal hizmet uzmanları; üyelerin sağlık, refah, eğitimsel ve boş zaman aktiviteleri ile ilgili toplum kaynaklarını kullanabilmesini kolaylaştırmalıdır.

Gerileme: Sonlanma aşamasında sıklıkla görülen bir diğer tepki ise gerilemedir. Üyeler önceden sergiledikleri davranış kalıplarına geri dönebilirler.

Üyelerin önemli yetenekler kazandığı bir deneyim olan grupla sosyal hizmet müdahalesinin sonlanması kayıp duygusu yaratabilir elbette ama
bununla birlikte bazı üyelerin sonlanmaya yönelik olarak oldukça olumlu tepkileri de vardır. Sonlanmayı kabul etme, kalan oturumlarda bitirilmemiş konuların tamamlanması için motivasyon oluşturur.

Başlangıç aşamasında üyeler keşifsel bir şekilde etkileşimde bulunur; normlar, roller ve statü hiyerarşileri geliştirir ve etkileşim yoluyla yavaşça bir grup kültürü ortaya çıkar. Grubun orta aşamasında üyeler amaçlarını gerçekleştirme üzerinde çalışırken, sonlandırma aşamasında üyelerin grup sürecini değerlendirmeleri ve gruba bağımlılık duygusunu azaltmaları beklenmektedir.

Fırtına aşamasında görülebilecek davranışlar:

Fikirleri eleştirme
İsteksiz ya da az katılım
Kızgınlık, olumsuz tepkiler
Grup içinde gruplaşmalar
Güç çatışmaları

Zeynep ve Eda'nın etkileşim kurmalarının nedeni yanyana oturmalarıdır. Burada yakınlık ilkesinin etkisi görülmektedir.

Grubun ihtiyaç duyduğu enformasyon yani bilgi gücüne sahipolmak için liderin alanında yeterli bilgi beceri ve deneyim birikimine sahipolması gerekmektedir. Bunun için öncelikle alandan mezun olması, mezun olmak için teorik ve uygulama derslerini başarıyla tamamlamış olması ve iş yaşamında hizmet içi eğitimler alarak donanımını geliştirmesi gerekmektedir.

Grup üyelerinin ortak bir şekilde benimsedikleri ritüeller, normlar ve değerler grup kültürünü yansıtmaktadır.

Sorun çözme sürecinin birinci basamağı sorunun varlığını kabul etmedir. Sorun çözme sürecinin bu aşaması, sosyal hizmet uzmanı ve/veya üye tarafından bir sorunun var olmasından duyulan bir rahatsızlık hissi ve yanı sıra sorunun tam olarak ne olduğunun net bir tanımının eksik olması durumudur.

Sorunu inceleme aşamasında grup üyeye sorular sorar. Bu aşamada sorun hakkında çok az inceleme yapılırsa, diğer üyeler bireyin durumunu ve hissettiklerini yeterince anlayamayacaklar, empati geliştiremeyeceklerdir. Diğer taraftan, eğer çok fazla inceleme yapılırsa, sorunu getiren üye, diğer üyelerce gözlem altına alındığı hissine kapılacaktır. Başkaları tarafından incelenme hissinin, insanları açık sözlü olmaktan ziyade, kendini daha az ifade eden ve daha az iletişim kuran bir hâle sokması olasıdır.

Grubun sorun çözme sürecinde, etkin bir grup çalışmasının merkezinde karşılıklı yardım yer alır. Bir kişiyi bir gruba katılmaya davet etmek, o kişiye sadece gruptan alacağı
bir şeylerin değil, gruba verebileceği bir şeylerin olduğuna dair bir güvenin ifade edilmesidir.

Grup geliştikçe ve üyeler kendilerine olan güvenleri artıp grup içinde rahat hissetmeye başladıkça, gerçek duygularını ve inançlarını ifade etmekte daha istekli hâle gelirler. Böylece, özellikle grup sürecinin orta aşamasında, grup içinde anlaşmazlıklar olabilir, çünkü bu aşamada fikir, görüş, değerler, inançlar, duygular, deneyimler ve davranışlar daha çok dile getirilir. bu durum çatışmanın ortaya çıkmasına yol açar. Buna göre görüş ayrılıkları çatışmanın sonucu değil, nedenidir.

Grup üyeleriçatışma çözme sürecinde, farklılıkların ifadesinin grup içindeki diğer üyeler ile ilişkilerinin sona ermesi anlamına gelmediğini anlamış olacaklardır