GÖRÜŞME TEKNİKLERİ

Koordinatördür: Başvurana sosyal destek sağlayacak gönüllüler, uzmanlar, kurumlar arasındaki eşgüdümü sağlar. Ayrıca bazı başvuranların evde bakımı, iş bulması ve sosyal katılımı için çalışmalar yürütür.

Gönülsüz katılımcılarla görüşme yaparken olağan görüşmenin dışında uygulanabilecek özel teknikler bulunmamaktadır. Buna karşın, gönülsüzlük gibi farklı bir özelliğe sahip olduklarından, bu kişilerle görüşürken bazı noktalara normalden biraz daha fazla dikkat edilebilir:

• Bu kişilerin görüşmeye katılmak istememesinin nedenlerinden biri de görüşme sürecini yeterince profesyonel, güvenli ve samimi bulmamalarıdır. Bunun farkında olan görüşmeci yardım ilişkisi kurabilmek için olabildiğince içten bir yaklaşım sergilemelidir. Bu tutum, dirençli başvuranın zaman içinde katılım isteğini artırmada etkili olabilir.

• Görüşmeci, gönülsüz başvuranlara ilişkin bireysel tutumunun farkında olmalıdır. Bu kişilere karşı bir önyargısı varsa, yapacağı iş profesyonel çerçevenin dışına taşacaktır. Önyargı sahibi görüşmecilerin bu kişileri bir başka meslektaşlarına yönlendirmeleri uygun bir yoldur.

• Gönülsüz başvuranlar, genellikle dışsal yükleme yapma eğilimindedirler. Diğer bir deyişle, olup biten bütün olumsuzlukların nedenini kendilerinde değil, dış faktörlerde arama eğilimi gösterebilirler. Örneğin, çocuğuna fiziksel istismarda bulunmak suçuyla görüşmeye yönlendirilen birisi, “İçkiliydim.” “Kimse bunun suç olduğunu bana söylemedi.” gibi savunmalarda bulunabilir. Tüm bunlar görüşmenin önemli amaçlarından birinin, başvurana içsel yükleme becerisi kazandırmak olduğunu göstermektedir. Bunun için görüşmeci ustaca sorularla kişinin kendini görmesine yardımcı olmalıdır.

• Adli yönlendirmelerde görüşmecinin ve başvuranın yasal yükümlülüklerinin neler olduğu iyi bilinmelidir.

E şıkkı

D şıkkı

D şıkkı

E şıkkı

E şıkkı

c şıkkı

Görüşme becerileri ve süreci ile ilgili bu üniteye kadar ele alınanlar çoğunlukla standart görüşmelerden elde edilen bilgilere dayanmaktaydı. İdeal olarak 45-60 dakika süren, otu- rumlar arasında yaklaşık bir hafta olan, uygun bir görüşme odasında sürdürülen, 8-12 otu- rumluk süreyi kapsayan, yetişkinlerle gerçekleştirilen görüşmeleri standart görüşme olarak adlandırmak mümkündür

Çocuklarla, ergenlerle, yaşlılarla, farklı kültürden olanlarla, iletişimsel azınlıklarla, engellilerle, ruhsal sorunu olanlarla ve hizmet almaya gönüllü olmayanlarla gerçekleştiri- len görüşmelerde farklı bir yaklaşım ve uygulama gerekebilir. Tüm bu gruplar özel durum kapsamına dâhil edilebilir.

Sosyal hizmet uzmanları aşağıdaki temel nedenlerle çocuk görüşmeleri yap- maktadırlar (Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Konvansiyonu-United Nations Conventi- on for The Rights of Children [CRC], 2012; Koprowska, 2008):

• Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Konvansiyonu kararlarının bağlayıcılığı nedeniyle, • Risk altındaki ya da ihtiyaç sahibi çocukları değerlendirmek gerektiğinde,
• Evlat edinme çalışmaları sırasında,
• Boşanma kararı alan çiftlerin çocuklarının uyum sürecinde,

• Bakımları yerel makamlar tarafından gerçekleştirilecek çocukların belirlenmesi gerektiğinde,

• Engel ya da sağlık probleminin varlığında,
• Duygusal-davranışsal ya da ruhsal sorunların varlığında,
• Eğitimsel sorunların varlığında,
• Madde kötüye kullanımı sorunu olduğunda,
• Evsiz, sokakta yaşayan çocukların varlığında,
• Suça itilen ya da suç mağduru çocuklar olduğunda,
• Göç etmiş ya da mülteci çocukların uyum sorunlarında,
• Bakım hizmetlerini reddeden çocuklar olduğunda,
• Bulunduğu bakımevi, aile ya da eğitim ortamına uyum sağlayamayan çocuklar ol-

duğunda,
• Travma mağduru çocuklar (ihmal ve istismara uğramış, tecavüze uğramış, savaş

mağduru, doğal afet mağduru, parçalanmış aile mağduru çocuklar) olduğunda.

Çocuklarla görüşmenin çoğu zaman aileleri ile de görüşmek olduğunun bilinmesidir. Ailenin, özellikle de annenin görüşmeye dahil edilmesinin prensipte üç te- mel nedeni vardır (Brandon vd., 1998): (1) Ailenin çocukların hangi haklara sahip ol- duğunu öğrenmesi ve çocukla ilgili alınan kararlara katılımının sağlanması, (2) Çocukla yanlış iletişime girmenin ne gibi sonuçlar doğurabileceğinin aileye gösterilmesi, (3) Aile- ye çocuğu ciddi zararlardan koruyabilecek iletişim becerilerinin öğretilmeye çalışılması.

Yaşlı nüfusun giderek artmasının olası nedenleri şunlardır: Tıptaki gelişme- ler sayesinde hastalıkların tedavisinin geçmişe oranla daha başarılı olması, ortalama ömrün uzaması, çocuk doğum oranlarındaki azalma ve insanların kendilerine bakma konusunda geçmişe oranla daha bilinçli olmasıdır.

Mültecilerle görüşme yapmak gerektiğinde başvuran ile iletişim kurabilmek için üç olasılık vardır: (1) Profesyonel çevirmen aracılığıyla görüşme yapmak, (2) her iki tarafın dilini bilen bir başvuran yakınını aracı olarak kullanmak, (3) başvuranın dilini bilen bir görüşmeci bulmak.

Uzmanın işitme engelli bireyle yapacağı görüşmede dikkat edecekleri şunlardır:

Kısa, net cümleler kurulmalıdır.

Mecaz, atasözü, deyim gibi soyut ifadelerden kaçınılmalıdır.

Sözlü dil kullanan işitme engelli bireyler bile iletişimde dudak okuma gereksinimi

duyabilirler. Görüşmeci kendi dudaklarını sürekli görünür kılmalıdır.

Beden dili (özellikle jest ve mimikler) kullanılmalıdır.

Sesi yükseltmek amacıyla bağırarak konuşulmamalıdır.

İşitme cihazı ile koordineli çalışan yardımcı cihazların kullanılıp kullanılmayacağı

konusunda bir uzmana danışılmalıdır.

Kişinin adli makamlarca görüşmeye gönderilmesi: Bu durumda kişi istese de istemese de görüşmeye katılmakla yükümlüdür. Çünkü gönülsüzlüğe rağmen katılmamanın yasal yaptırımları olabilmektedir.

Sosyal biyografi uzmanı rolü şudur: Başvuranın tüm sosyal geçmişini araştırarak tedavi eki- bine özellikle tanı aşamasında bilgiler sağlar.

İetişimsel azınlık, iletişim kurulabilmesi için herhangi bir nedenle olağan iletişim modunun ya da biçimin dışında becerilerin kullanılmasının gerekli olduğu birey ya da gruplardır, denebilir.

İdeal olarak 45-60 dakika süren, oturumlar arasında yaklaşık bir hafta olan, uygun bir görüşme odasında sürdürülen, 8-12 oturumluk süreyi kapsayan, yetişkinlerle gerçekleştirilen görüşmeleri standart görüşme olarak adlandırmak mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Evli çiftlerin değil; aksine boşanma kararı alan çiftlerin çocuklarının uyum sürecinde söz konusudur. Doğru cevap E'dir.