GÖRÜŞME TEKNİKLERİ

Görüşmeyle Gözlemin Birleştirilmesi: Daha önce de belirtildiği üzere görüşmenin ya­pıldığı ortam koşulları, görüşülenlerin tutumları, davranışları, jest ve mimikleri örtünmek istenen bir bilgi olup olmadığı konusunda ipuçları verir (İslamoğlu, 2009, s.186). Ayrıca gö­rüşmeye eşlik eden kimi durum ve ayrıntılar, elde edilen bilginin doğruluğunun tespitinde önemli ipuçları verebilir (Güven,1996, s.141). Bu nedenle kayıtların verilen cevaplar kadar gözlem bilgilerini de içermesi gerekir

Başvurana, verdiği bazı açıklamaların çok önemli olduğu mesajını verebilir ve başvuran bu açıklamaların üzerine daha fazla yoğunlaşabilir.

Sosyal hizmet mesleğinin amaçlarına başarılı bir şekilde ulaşmasında kullanılan görüşme tekniğinin; bilgi toplamak, toplanan bilgileri değerlendirmek ve bir değişim yaratmak şeklinde sıralanabilecek üç temel işlevi bulunmaktadır. Bilgi paylaşımı ise etik dışı bir davranıştır.

T.C. SHÇEK Genel Müdürlüğü’nün “Korunmakta Olan Ço­cuklar Hakkında Düzenlenen Raporlar, Formlar ve Diğer Belgeler” konulu genelgesinden yola çıkarak şunlar belirtilebilir:

Görüşme Öncesi Kontrol Listesi Hazırlanması: Görüşmecilerin bir kontrol listesi (görüşülen için isim ve iletişim bilgileri, kayıt cihazı-teyp-kasetçalar, kaset, pil, kalem, kâğıt teşvikler, görüşme kılavuzunun kopyası vb.) yaparak, gerekli öğeleri unutma olasılı­ğını en aza indirmesi faydalı olabilir.

Yazılı görüşme mektup, faks, ağ postası ve ağ yazışması gibi yöntemlerle yapılan görüşmelerdir.

Görüşmeci not alırken öncelikle görüşme tarihine, görüşmenin başlayış ve bitiş saatine, görüşme yerine, kiminle görüşüldüğüne ve görüşülenin tanımına (yaş, cinsiyet, meslek, eğitim vb.) dair bilgilere yer vermelidir.

Tanıma hatası: görüşmecinin görüşülen kişilerde ortak olan olayları ya da işaretleri tanıyamaması.

İhmal hatası: görüşmecinin not alması sırasında bazı ifa­deleri, olayları, deneyimleri ihmal etmesi.

Derleme hatası: görüşmecinin verilen yanıtları yanlış anlaması veya dikkatsizliği nedeniyle notları derlerken yanlış derlemesi.

Verilerin kaydedilmesinde bir takım koşullar, kullanılacak yöntemi belirlemektedir. Diğer bir ifadeyle yapılacak görüşmenin türü (yapılandırılmış, yarı-yapılandırılmış, yapılandırılmamış), görüşmenin yapılış şekli (sözel veya yazılı görüşmeler), görüşme konusu ve görüşme yapılan bireylerin özellikleri ve kayıt yöntemlerine yaklaşımı verilerin kaydedilme şeklini etkileyebilmektedir.

Görüşme verilerinin kaydedilmesinde; ses ve/veya görüntü kaydı yapmak, gözlem notları yazmak, yazılı görüş almak gibi çeşitli yöntemler kullanılmaktadır.

Not alma yönteminde görüşmeci not alırken aynı zamanda soru sorma, dinleme, gerektiğinde görüşüleni yönlendirme, gözlem yapma gibi işlemlerin tümünü birlikte yapmak zorundadır.

Başarılı bir veri kaydı için görüşmecinin izinsiz kayıt yapması yanlış bir davranıştır. Her türlü ses veya video gibi kayıtlar için yazılı ve sözlü izin gerekmektedir.

Başarılı bir veri kaydı için görüşmecinin görüşmeyle gözlemi birleştirmesi gerekmektedir.

Sosyal çalışmacılar kanunen yaptıkları araştırma, inceleme ve değerlendirmeleri sonucu mesleki raporlar hazırlamakla yükümlü bulunmaktadır. Sosyal çalışmacılar tarafından görüşme sonucunda özet ve süreç raporu olmak üzere iki çeşit rapor hazırlamaktadır.

Sosyal çalışmacılar tarafından görüşme sonucunda özet ve süreç raporu olmak üzere iki çeşit rapor hazırlamaktadır. Süreç raporunda; çalışılan kurumun adı, başvuranın kimlik bilgileri, görüşme tarihi ve süresi, sosyal çalışmacının adı ve soyadı yazılır.

Bir görüşme raporu hazırlanırken görüşmeciden kaynaklanan birtakım hatalar ortaya çıkabilir. Bu hatalar; tanıma hatası (görüşmecinin görüşülen kişilerde ortak olan olayları ya da işaretleri tanıyamaması), ihmal hatası (görüşmecinin not alması sırasında bazı ifadeleri, olayları, deneyimleri ihmal etmesi), derleme hatası (görüşmecinin verilen yanıtları yanlış anlaması veya dikkatsizliği nedeniyle notları derlerken yanlış derlemesi) ve yerini değiştirme hatası (görüşmecinin olayların sırasını veya aralarındaki bağlantıları hatırlamaması) olarak sıralanabilir.

Bir sosyal hizmet uzmanının görüşme sonucu hazırlayacağı raporların yazımında dikkat etmesi gereken hususlar;

Not almak görüşmenin akışını engelleyebilir. Görüşme yapan ve yapılan kişide dikkat dağınıklıklıklarına yol açabildiği gibi görüşmeyi yapan kişinin dikkatini de toplayabilir. Fakat not almak hatalar ve yanlış bilgilendirmeler yaratmaz. Tüm bunlara rağmen olumlu bir yöntemdir. Doğru cevap E'dir.