GÖRÜŞME TEKNİKLERİ

Sosyal hizmetin nihai hedefi değişim yaratmaktır.

NASW, sosyal çalışmacıların genel yeterlilikleri desteleyici nitelikte bazı ek özelliklere de sahip olması gerektiğini vurgulamaktadır. Ancak bu özellikler, temel beceriler değil, temel becerileri besleyen özelliklerdir. Sözü geçen özellikler kısaca şöyle sıralanabilir:

      • Anlaşılır konuşabilme ve yazabilme
      • Başkalarına öğretebilme
      • Duygu yüklü durumlara (örneğin, kriz) destekleyici tepki verebilme

Profesyonel ilişki için model olabilme

Karmaşık psikososyal olguları yorumlayabilme

Planlanmış sorumlulukları yerine getirmede iş yükünü ayarlayabilme

Diğer insanları destekleyici kaynakları tanıma ve sağlayabilme

Herhangi bir insanın performansını ve duygularını değerlendirebilme

Grup etkinliklerine katılma ve liderlik edebilme

Stres altında çalışabilme

Çatışmalı ortamlar ve zorlayıcı kişiliklerle baş edebilme

Problemin çözümü için gerekli bilginin ne olduğunu bilebilme

Uygulamaları ile ilgili araştırma tasarlayabilme ve gerçekleştirebilme

Sosyal ve psikolojik kuramları uygulamada kullanabilme

Temel yardım ilişkisi değerleri kabul etme, yargılamama, içtenlik, saygı, empati, güçlendirme, farklılıklara duyarlık, pozitif yanlılık, saydamlık şeklindedir.

Soru sorma görüşme becerilerinden biridir. A, B, D ve E seçenekleri bu beceriler arasında yer almamaktadır.

Dinleme türleri aktif, kestirici ve seçici olmayan dinleme olmak üzere üç türlüdür.

Başvuranın duygularını ifade etmesine model olmak ve onu cesaretlendirmek üzere görüşmecinin zaman zaman kendi duygu, düşünce ve yaşantılarını dile getirmesi kendini açma becerisi olarak bilinmektedir.

Bu özellikler esneklik, kendini tanıma, doğallık, cinsiyet, zeka ve kişilik özellikleridir.

Sözün özü, etkili görüşmeci olmak birçok özelliği bir arada taşımak, özellikleri görüşme becerileriyle birleştirmek ve tüm bunları görüşme sürecine yansıtmakla mümkündür.

Psikolojik danışma, psikoterapi ve sosyal hizmet bunun iyi örneklerini oluşturur. Tam da bu noktada çalışma öznesi olarak insanın biyo-psiko-sosyal yönüne odaklanan ve görüşmeyi bir teknik olarak en sık kullandığı düşünülen üç uygulama alanından kısaca söz etmekte yarar vardır. Bunlar bireyle sosyal çalışma, psikoterapi ve psikolojik danışmadır.

Üç yöntem için de ortak noktalar şöyledir;

• Aynı kuramsal bilgiden yararlanır.
• İnsanlara yardım etme amacı güder.
• İlişki kurmak için görüşme tekniklerini kullanır.
• Sorunun çözümünde başvuran ile yüz yüze olunmasını gerekli kılar.
• Benzer etik ilkelere dayanır.
• Sorunun çözümü için bireyin istekli olması gerektiğini kabul eder.
• İnceleme-tanılama-sorun çözme gibi aşamaları içerir.

Önemli uygulama ilkeleri Ulusal Sosyal Çalışmacılar Birliği’nin görüşü temel alınarak özetlenmiştir. Buna göre görüşmeyi de kapsayan temel uygulama ilkeleri aşağıdaki gibidir;

Sosyal çalışmacılar için gerekli temel uygulama becerileri/ yeterlilikleri şöyledir;

NASW, sosyal çalışmacıların genel yeterlilikleri desteleyici nitelikte bazı ek özelliklere de sahip olması gerektiğini vurgulamaktadır. Ancak bu özellikler, temel beceriler değil, temel
becerileri besleyen özelliklerdir (Zastrow, 2003, s.53). Sözü geçen özellikler kısaca şöyle sıralanabilir:

• Anlaşılır konuşabilme ve yazabilme
• Başkalarına öğretebilme
• Duygu yüklü durumlara (örneğin, kriz) destekleyici tepki verebilme

• Profesyonel ilişki için model olabilme
• Karmaşık psikososyal olguları yorumlayabilme
• Planlanmış sorumlulukları yerine getirmede iş yükünü ayarlayabilme
• Diğer insanları destekleyici kaynakları tanıma ve sağlayabilme
• Herhangi bir insanın performansını ve duygularını değerlendirebilme
• Grup etkinliklerine katılma ve liderlik edebilme
• Stres altında çalışabilme
• Çatışmalı ortamlar ve zorlayıcı kişiliklerle baş edebilme
• Problemin çözümü için gerekli bilginin ne olduğunu bilebilme
• Uygulamaları ile ilgili araştırma tasarlayabilme ve gerçekleştirebilme
• Sosyal ve psikolojik kuramları uygulamada kullanabilme

Carl Rogers’ın başını çektiği insancıl kuramın önerilerine dayanan ve görüşmenin amacı ne olursa olsun taşınması zorunlu koşullar olarak kabul edilen değerler;

Bazı görüşmecileri diğerlerinden daha başarılı ya da etkili kılan şey nedir? Bazı insanlar neden diğerlerineoranla görüşmeye daha yatkındırlar? Kuşkusuz bu soruların kesin yanıtları yoktur, ancakaşağıda ele alınan özellikler sözü edilen bireysel farklılıkların temelinde yer alıyor olabilir. Bu özellikler esneklik, kendini tanıma, doğallık, cinsiyet, zeka ve kişilik özellikleridir. Kişiliğin, görüşme kalite ve uygulamalarına olumlu ya da olumsuz etkisi vardır.

"Etkili görüşmeci için öncelik görüşmenin tamamlanmış olmasıdır" ifadesi yanlıştır bunun yerine; Etkili görüşmeci için öncelik başvuranın gereksinimleri ve görüşmenin amacıdır.
Aksine etkisiz görüşmecinin önceliği görüşmenin tamamlanmış olmasıdır ifadesi kullanılabilir.

Karşımızdaki kişinin söylediklerinin ardından duygu, düşünce, davranış ve diğer özelliklerini değerlendirmemiz, yorumlamamız ve eleştirmemiz onun kötü hissetmesine neden olur. Bütün bu yaptıklarımız karşımızdaki yargılamamız anlamına gelir. O halde yapmamamız gereken şey budur: Yargılamamak.