GÖRSEL WEB TASARIMI

Etkileşim elementleri akıcı bir Web tasarımı geliştirmenin yanında kullanıcıların rahatlama, özgüven ve kullanımdan zevk alma gibi pozitif tepkilerini ortaya çıkarırken öğrenme motivasyonunu geliştirme, yaratıcı ve sosyal olma gibi duyuşsal tepkilerinde ortaya çıkmasında önemli rol oynamaktadır.

Menüler kullanıcı ve Web arayüzü arasında etkileşimi sağlayan ve
kullanıcıya site içerisinde gezinme konusunda yardımcı olan en önemli
bileşenler arasında yer almaktadır. Farklı ekran boyutlarına sahip cihazlarda menü tasarımlarında da farklılıklar bulunmaktadır.

Butonlar kullanıcıların Web arayüzünde gezinmelerini ve ulaşmak istedikleri içerikler ile bağlantı kurmalarına yardımcı olan bileşenlerdir. Web tasarımlarında ilk dikkat edilmesi gereken kullanıcıların Web
arayüzünde var olan butonların farkında olmalarını sağlamaktır. Şekil 7.16’da görüldüğü üzere ilk düzey
buton tasarımları sadece metin olarak ifade edilmektedir. İkinci düzeyde metnin arkasına bir dolgu rengine
yer verilmiştir. Üçüncü düzeyde ise yuvarlık köşeli
ve gradyan bir tasarım tercih edilmiştir. Böylelikle
kullanıcıların butonları ayırt etmeleri kolaylaştırılmıştır.
Kullanıcılar özellikle Web sitelerinde bir butona tıklarken sadece tıklanmaya uygun olduğu için değil,
aynı zamanda neden etkileşime geçmeleri gerektiğini de önceden bilmek istemektedirler. Bu nedenle buton tasarımlarında simgeler de kullanılmaktadır.

Web arayüzlerinde kullanılan diğer bir etkileşim elementi ise formlardır. Formlar kullanıcılardan bilgi almak için kullanılan temel öğelerdendir. Özellikle bir siteye üye olmak veya kullanıcı
girişi yapmak için formlar kullanılmaktadır. Kullanıcılar ile etkileşimde ve site kullanımının artmasında formlar yardımcı olmaktadır. Formlar
genellikle aşamalı bir yapıya sahiptir. Aşamalı
yapı kullanıcın adım adım hangi bilgileri girmesi
gerektiğini rahatlıkla anlamasını sağlamaktadır.
Aşamalı yapıların kullanıcılar tarafından fark
edilmesini sağlamak gerekmektedir. Bunun için
her adıma bir numara verilebilir (1,2,3) ya da
kullanıcın art arda sıralanmış adımları rahat ayırt
etmeleri sağlanabilir.
Kullanıcılar genellikle fazlaca bilgi istenen
uzun formları doldurmaktan hoşlanmazlar. Bu
nedenle formlar kısa tutulmalıdır. Kullanıcılardan belirli seçenekleri olan bilgileri doldurmaları
istenilecekse (cinsiyet, eğitim durumu vb.) metin
alanı yerine checkbox veya radio buton yapıları
kullanılmalıdır (Brinck, Gergle ve Wood, 2001).

Site haritası, kullanıcıların ulaşmak istedikleri içeriğe erişiminde kolaylık sağlayan bir listeleme düzenidir. Site haritası ile tüm sayfalara ulaşılabilecek linkler listelenir. Site haritası kullanımı genellikle fazla sayfa
sayısına sahip olmayan küçük siteler için gerekli görülmemektedir. Fazla sayfa sayısına sahip siteler ise site
içerisinde yer alan tüm sayfaları site haritasında listelemek yerine önemine karar verdikleri sayfaları seçip
kullanmaları önerilmektedir.

Web 2.0’da sosyal ağlar, bloglar, vikiler, etiketleme, kullanıcının geliştirdiği içerik ve videolar
aracılığıyla iki yönlü iletişim

Web 2.0’da arama motorlarının etiketlenmiş mikro içeriği sunması ve etiketlemenin elle yapılması özelliği bulunmaktadır.

Etkileşim tasarımının bir disiplin olarak ortaya çıkışında bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi, özellikle internetin ortaya çıkışı, donanım boyutlarının küçülmesi, kullanıcı sayısında ve profilinde değişimler, ürünlerde değişimler ekili olmuştur.

Etkileşim Tasarımı, insan ve bilgisayar arasındaki iki yönlü iletişimin tasarlanmasıdır.

Disiplinler arası bir çalışma alanı olan etkileşim tasarımı süreci aşağıdaki dört temel etkinliği içermektedir:
• Gereksinimlerin belirlenmesi ve istenilenlerin saptanması
• Gereksinimleri karşılayacak alternatif tasarımların geliştirilmesi
• Değerlendirme için tasarımların etkileşimli sürümlerinin hazırlanması
• Süreç boyunca gerçekleştirilen tasarımı değerlendirme

Kullanılabilirlik, bir ürünün belirli kullanıcılar tarafından belirli amaçlarla etkili, verimli ve belirli bir deneyim çerçevesinde memnuniyetle kullanabilme derecesidir.

Kullanılabilirliğin etkili kullanım (etkililik), verimli kullanım (verimlilik), güvenli kullanım (güvenlik), yararlık, öğrenme kolaylığı (öğrenilebilirlik), nasıl kullanıldığını kolay hatırlama (hatırlanılabilirlik) şeklinde sıralanabilecek hedefleri vardır.

Etkileşimli bir tasarım oluşturabilmek için bazı tasarım ilkelerine dikkat etmek gerekmektedir. Bu tasarım ilkeleri görünürlük, geri bildirim, kısıtlar, tutarlılık ve sağlarlık ve haritalama/eşlemedir.

Fiziksel kısıtlar, fiziksel objelerin hareketlerinin kısıtlanmasıdır. Örneğin, bir diskin sürücüsüne yerleştirilmesi boyut ve şekil biçiminden kısıtlanmıştır. Bu nedenle tek bir biçimde sürücüye yerleştirilebilir.

Özetlenecek olursa etkileşim tasarımı için aşağıdakilere dikkat etmek faydalı olacaktır:
• Daha fazla etkileşim almak için kullanıcıya, kullanıcı senaryolarına ve deneyim haritalarına odaklanarak hedefe ulaşmak için en kolay yol seçilebilir. Bir başka deyişle hedef odaklı tasarım gerçekleştirilmelidir.
• İşlev, kullanıcılar için eğlenceli olmadan önce mutlaka sezgisel ve güvenilir olmalıdır. Diğer bir değişle tasarım kullanılabilir olmalıdır.
• Tasarımda en çok kullanılacak duyu göz olacağı için görselliğin amaca hizmet ettiğinden emin olunması gerekir.
• Mevcut tasarımlarla tutarlı olan ve tahmin edilebilir olan arayüzler daha kolay öğrenilebilir.
• Kullanılacak arayüzler, kullanıcıların beklentisini karşılamalı, kullanıcılara gerçek bir iletişim hissi vermelidir.
• Görünürlük için sistem kullanıcılara ne olup bittiği hakkında makul bir süre içinde uygun geri bildirimler sağlamalıdır.
• Kullanıcıların aşina olduğu kelimeler ve kavramları kullanarak sistemle gerçek dünya arasında bağlantı kurulmalıdır.
• Kullanıcılara istemediği ortamlarda bulunduğu anda kolayca uzaklaşmalarını sağlayacak çıkış yolları sunarak kullanıcı kontrolü ve özgürlük sağlanmalıdır.
• Tutarlılık ve standartlar açısından aynı şeyi ifade eden farklı kelime, durum ya da eylemlerden kaçınılmalıdır.
• Kullanıcıları tanıma, teşhis etme ve hatalardan kurtarmak için sade ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.
• Kullanıcılar için seçenekler, nesneler ve eylemler görünür olmalıdır.
• Başlangıç düzeyindeki kullanıcıların daha tecrübeli kullanıcılar gibi görevleri hızlı bir biçimde yerine getirmeleri için olanak sağlanmalıdır. Bu esnek ve verimli kullanımı beraberinde getirir.
• Estetik ve minimalist bir tasarım için gereksiz bilgiden kaçınılmalıdır.
• Kullanıcıların kolaylıkla arayabileceği bilgi ve kolay bir şekilde takip edebilecekleri somut işlem adımları sağlanmalıdır.

Jumbotron, Web sitesi içerisindeki anahtar içerikleri tüm ekrana yayılarak gösteren dikkat çekmek için kullanılan büyük yazılardır.

Kullanılabilirliğin hedefleri; etkililik, verimlilik, güvenlik, yararlık, öğrenilebilirlik ve hatırlanabilirliktir.

İnsan ve bilgisayar arasındaki iki yönlü iletişimin tasarlanmasıdır.

Etkileşimli bir tasarım oluşturabilmek için bazı tasarım ilkelerine dikkat etmek gerekmektedir. Bu tasarım ilkeleri görünürlük, geri bildirim, kısıtlar, tutarlılık ve sağlarlık ve haritalama/eşlemedir.

Yararlık bireyin gereksinimleri ve yapmak istediklerine ilişkin sistemin doğru işlevselliği sağlayıp sağlamadığıdır.

Butonlar kullanıcıların Web arayüzünde gezinmelerini ve ulaşmak istedikleri içerikler ile bağlantı kurmalarına yardımcı olan bileşenlerdir.