GÖRSEL İLETİŞİM VE TASARIM TARİHİ

Mizanpaj: Gazete, dergi, kitap gibi yayınlardaki sayfa düzeni.

Adobe Systems tarafından icat edilen PostScript programlama dili
sayfa mizanpajı yazılımının temelini oluştururken, Aldus tarafından yaratılan PageMaker programı, PostScript yazılım dilini kullanarak sayfa tasarımı yapmayı bilgisayar ekranında olanaklı hâle getiren erken yazılımlardan biri olmuştur.

Yeni teknolojiyi benimseyen ve yaratıcı potansiyelini araştıran ilk öncüler arasında, Los Angeleslı tasarımcı April Greiman (1948), Emigre dergi tasarımcı / editör Rudy Vanderlans (1955), ve yazı karakteri tasarımcısı Zuzana Licko (1961) sayılabilir. Bu tasarımcılar özellikle tasarım dünyasına getirdikleri yeni yaklaşımlar ile adlarını duyurmayı başarmışlardır. Bunların dışında yazıyı dijital hâle getirmede önemli yeri olan Sumner Stone, kendi adını taşıyan yazı karakterini dijitalleştirerek ve Susan Kare de Macintosh için yazı karakterleri üreterek isimlerini duyurmayı başarmışlardır.

April Greiman, bitmapleştirilmiş yazı, katman ve üstüste binmiş görüntüler, video ve baskı sentezi, dokunsal desen ve yeni teknoloji ile yapılması mümkün olan görsellerin özelliklerini araştırmış ve çalışmalarında sıklıkla bunlara yer vermiştir. Macintosh bilgisayar kullanılarak üretilen tasarımlarında, bitmapleştirilmiş yazı
ve bilgisayar tarafından oluşturulan dokuları büyük bir boyuta fotokopi ile çoğaltmış ve geleneksel dizgi ile birleştirilmiştir. Greiman, videodan yakalanmış görüntüleri ve onları görselleştirmeyi, boşluktaki görüntüleri katmanlaştırmayı, kelimeleri ve resimleri tek bir bilgisayar dosyası içinde bütünleştirmeyi başarmıştır.

Grid (Izgara): Sayfa tasarımında, tasarıma yardımcı olması amacıyla kullanılan hayali çizgilere verilen isim.

Layout: Sayfa tasarımında plan, yerleşim ve mizanpaj anlamına gelen ingilizce sözcük.

Bir matbaa terimi olan forma, tek bir tabaka kâğıda basılı on altı sayfalık kırılmış kitap, dergi parçası ya da bir kitabın, bir derginin on altışar sayfalık her bir bölümüne verilen isimdir. Baskı makinesine işler, işin ebadına göre hesaplanarak bulunan ve bitmiş ölçüsüne göre 1 den fazla adette yerleşimi yapılan kağıt tabakasına yerleştirilerek gönderilir. Örnek olarak, A4 ebadında bitmiş ölçüsü olan ve 16 sayfadan oluşan bir işin, 8 sayfası kağıt tabakasının önüne, kalan 8 sayfada arkasına, katlama düzenine göre yerleştirilir ve bu şekilde baskıya girer. Bu tabakaya “forma” denir.

1996’da Microsoft, Adobe ile birlikte yeni bir font dosyası formatı yayınlamıştır. OTF (Open Type Font) adındaki bu yeni format, TTF’nin
bir üst versiyonu gibidir. OTF, tüm dillerin özel karakterlerine ve gliflerine destek vermektedir ve tek bir font dosyası 65 bin karakter içerebilmektedir.

Web ilk Cenevre, İsviçre Nükleer Araştırmalar için Avrupa Teşkilatı fizikçi Tim Berners Lee tarafından 1990 yılında geliştirilmiştir. Berners-Lee “Web”in üç ana yapı taşını geliştirdi: Köprü Metni Aktarım Protokolü (HTTP), Köprü Metni Biçimlendirme Dili (HTML) ve her dosyanın “adres” için bir belirtimi sağlayan Uniform Resource Locator (URL). İnternet sayesinde bilgiye erişim daha kolay ve olanaklı hâle gelmiştir.

Saul Bass, Amerikalı grafik tasarımcısı ve Oscar sahibi film yapımcısıdır. Kariyerinin 40’lı yıllarında aralarında Alfred Hitchcock, Otto Preminger, Billy Wilder, Stanley Kubrick ve Martin Scorsese gibi Holywood’un tanınmış film yapımcıları ve yönetmenleri ile çalışmıştır. Kullandığı kırmızı ve siyah renkler ve tasarımlarında özgün bir grafik dile sahip olması onu önemli tasarımcılardan biri yapmıştır

1980’lerde, Apple Computer, Adobe Systems ve Aldus şirketleri tarafından üretilen yazılım ve donanımlar sayesinde grafik tasarımcılar, masaüstü kişisel bilgisayarlara ulaşılabilir fiyatlarla erişme imkânı bulmuşlardır.

Adobe Systems tarafından icat edilen PostScript programlama dili sayfa mizanpajı yazılımının temelini oluşturur.

April Greiman, bitmapleştirilmiş yazı, katman ve üstüste binmiş görüntüler, video ve baskı sentezi, dokunsal desen ve yeni teknoloji ile yapılması mümkün olan görsellerin özelliklerini araştırmış ve çalışmalarında sıklıkla bunlara yer vermiştir.199

Macintosh bilgisayarları kullanan ilk yayınlardan biri olan Émigré, grafik tasarım topluluğu içinde masaüstü yayıncılığa geçişi önemli oranda etkilemiştir.

David Carson tasarımlarında, kinetik mekânsal çevrede yazı ve görüntü ilişkisi üst üste bindirmeye, solmaya ve bulanıklaşmaya varan görsel özelliklerden faydalanmıştır. Carson bilinçli olarak sayfalarını, yazıları ve başlıkları bir sayfadan diğerine akıtarak ve sayfanın kenarı etrafından fotoğrafları diğer tarafa sararak sinematik bir izlenim yaratmaya çalışmıştır.

1996’da Microsoft, Adobe ile birlikte yeni bir font dosyası formatı yayınlamıştır. OTF (Open Type Font) adındaki bu yeni format, TTF’nin bir üst versiyonu gibidir. OTF, tüm dillerin özel karakterlerine ve gliflerine destek vermektedir ve tek bir font dosyası 65 bin karakter içerebilmektedir.

Berners-Lee “Web”in üç ana yapı taşını geliştirdi: Köprü Metni Aktarım Protokolü (HTTP), Köprü Metni Biçimlendirme Dili (HTML) ve her dosyanın “adres” için bir belirtimi sağlayan Uniform Resource Locator (URL).

Imaginary Forces (Hayali Kuvvetler), 1996 yılında Kyle Cooper, Chip Houghton ve Peter Frankfurt tarafından kurulan bir tasarım şirketidir. Şirket, grafik tasarım, hareketli ve interaktif medya entegre edilerek tasarlanan film başlık tasarımında hızla öncü bir hâle gelmiştir.

Danny Yount’un Kiss Kiss Bang Bang için tasarladığı açılış sahnesi Hollywood Reporter tarafından “Geç Saul Bass” olarak adlandırılmıştır. Bunun nedeni tasarımın genelinin hem kullanılan renkler hem de görsel dil olarak Saul Bass tasarımlarını andırması olmuştur.

Dijital devrimin ötesinde yaşadığımız çağda, çevremizin giderek büyümesi ve farklılaşması, onun algılanması konusunda yeni problemleri de beraberinde getirmektedir. Bununla beraber bizim çevremizi kullanma hızımız da aynı oranda değişmektedir.