GÖRSEL İLETİŞİM VE TASARIM TARİHİ

Konstrüktivizm (inşacılık-yapısalcılık) 1915 yılında Rusya’da ortaya çıkan sanatsal ve mimari felsefedir.

Avangard: Fransızca ordu terimi olarak kullanılmıştır. Ordulardaki öncü birlikleri tarif etmek için kullanılan “Avant-garde” kelimesi sonrasında ilerici ve deneysel sanatı tanımlayan bir terim olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Moskova’da 1921 yılında 5 X 5 = 25 adlı bir sergi düzenlenmiştir. Konstrüktivizm akımı sanatçıları Rodchenko, Stepanova, Aleksandra Ekster, Liubov Popova, ve Aleksandr Vesnin’ın eserleri bu sergide sergilenmiştir.

Tektonik: Parçalanıp dağılmış yer katmanlarının birbirleri ile olan ilgilerini araştıran yer bilimi kolu (TDK), Konstrüktivizm akımındaki anlamı “Tektonik sözcüğü, dünyanın merkezinden püskürme anlamına gelen jeolojik bir terimden alıntıdır, içsel, organik bir varlığın patlaması anlamındadır.

1919 yılında Almanya Weimar’da Walter Gropious tarafından kurulmuştur. 1907’de kurulan Der Deutsche Werkbund, sanat ve zanaat ile endüstriyi harmanlamayı hedef almıştır. “Bauhaus’un dayandığı kuramlar “Fonksiyonalizm” (İşlevselcilik- çev) sloganı içinde özetlenir. Tasarımlarda renk, çizgi ve şekil önemlidir. Fikrin iletilmesi için gerekli olan elemanlar tasarıma dâhil edilirken süsleme gibi fikrin anlatımına katkı sağlamayan görsel elemanlar tasarıma dâhil edilmez.

Weimar şehri Bauhaus okulunun ilk kurulduğu yerdir.

Futura gelecek anlamına gelmektedir. Tırnaksız bir yazı tipidir. Geometrik formalara dayalı ve minimal bir yapıya sahiptir. “Futura yazı karakterinde O, C, G gibi harflerin tam daire sistemli olması, A ve V harflerinin geometrik düzlemi üçgenler olarak (apex/vertex) sivri bitmesi, tavan ve taban çizgilerinden taşması bu fonta ayırt edilebilir bir karakter yükler (Erdal, 107). Yeni tipografi anlayışında tasarımlar yapan bir başka kişi de İsviçreli Adrian Frutiger’dir. Univers isimli yazı ailesini tasarlamıştır. Yine serifsiz bir yazı karakteridir.

Bauhaus’un önemli özelliklerinden bir tanesi eğitimde cinsel eşitlikçi bir felsefeye sahip olması ve kadınların kurumda eğitim almasına olanak sağlamış olmasıdır. Genel olarak bakıldığında kadınların eğitim kurumlarına çok rahatlıkla alınmadığı, reddedildiği bir dönemde bu özelliği ile de tarihe geçmiştir.

Wladimir Baranoff-Rossine 1922 yılında Vkhutemas’ta ders vermiştir. Kendisi Rus Fütürizmi denen akımda eserler üretmiştir. Bu akım İtalyan Fütürizmi ve Fransız Analitik Kübizminin sanatsal bir sentezi gibi düşünülebilir.

Süprematizm: Geometrik formlar üzerine yoğunlaşarak eserler üretilmiş bir sanat akımıdır.

Konstrüktivizm (inşacılık-yapısalcılık) 1915 yılında Rusya’da ortaya çıkan sanatsal ve mimari felsefedir. Kurucuları Vladimir Tatlin ve Alexander Rodchenko’dur.

Fotomontaj, farklı fotoğraflardaki farkı görsellerin yeni bir düzen ve anlam oluşturacak şekilde bir arada kullanılmasıdır. 1915 yılında Dadaistler tarafından ilk defa kullanılmıştır. Sonrasında Sürrealist sanatçılar tarafından gerçek üstü ve bilinçaltı ile ilgili imgeler meydana getirmek amacıyla bu teknik kullanılmıştır.

Rus yönetmen Dziga Vertov (1896- 1954) sinema sanatını konstrüktivizm akımının anlatım aracı olarak kullanmıştır. Sine-göz olarak da bilinen sinema kuramının kurucusudur. 1929 yılında Kameralı Adam filmi sinema tarihinin önemli yapıtlarından bir tanesidir.

1907’de kurulan Der Deutsche Werkbund, sanat ve zanaat ile endüstriyi harmanlamayı hedef almıştır. Seri üretim ve ucuz üretim ürünlerinin işlev ve estetik açıdan yükseltmeyi hedefleyen bir düşünceye sahiptir. Bu bağlamda bakıldığında Bauhaus Okulu bu hareketin devamı olduğu düşünülebilir.

Bauhaus “Gesamtkunstwerk” kavramını kullanır yani bütüncül sanat olarak tanımlanabilecek olan bu kavram birçok sanat disiplinin mimarlık ile harmanlanması şeklinde düşünülebilir.

Bauhaus Tasarım Okulu Ve İki Kadın Grafik Tasarımcı: da Irmgard Sörensen-Popitz Ve Ivana Tomljenović-Meller isimli makalede, Bauhaus Tasarım Okulunda her ne kadar kadınların okuma şansı olsa da, okula gelen kadınların dokuma atölyesine yönlendirildiklerinden bahsedilmektedir.

Bauhaus Tasarım Okulu Kuruluş yeri Weimar, ardından taşındığı Dessau ve en son Berlin’de olmak üzere üç farklı yerde eğitim vermeye devam etmiştir.

Vkhutemas’ın eğitiminde etkili olan akımlar konstrüktivizm ve süprematizm olmuştur. Bu iki akımın yanı sıra okulun eğitmenleri pek çok farklı akımdan beslenmekteydi ve çok yönlü eserler üretmekteydi. 1920 yılında süprematizm akımının kurucusu Kazimir Malevich Vkhutemas’ın eğitim kadrosuna katılmıştır.

Vkhutemas’ın eğitiminde etkili olan akımlar konstrüktivizm ve süprematizm olmuştur. Bu iki akımın yanı sıra okulun eğitmenleri pek çok farklı akımdan beslenmekteydi ve çok yönlü eserler üretmekteydi.

“Yöntem Olarak Avangard: Vkhutemas ve Mekânın Pedagojisi” isimli kitabın yazarı Anna Bokov, Vkhutemas eğitiminin dört temel alan üzerine konumlandırıldığından bahseder; renk, hacim, grafik ve uzay.