GÖRSEL İLETİŞİM VE TASARIM TARİHİ

1 Nisan 1486’da Alman matbaacı Erhard Ratdolt, Venedik’teki matbaasından muhtemelen bilinen en eski yazıyüzü numune kitabını yayınlamıştır. Numune kitabının kalan tek kopyası München’deki Bayerische Staatsbibliothek’te korunmaktadır.

İngiltere’de yazı tipi etkisinin kurulması William Caslon tarafından neredeyse tek başına sağlanmıştır. Üstün gravür becerisi ile kitap kapakları ve birçok değerli çalışmalar üretmiş, 1720’de kendi tip dökümhanesini kurmuştur.

Almanya yayıncılığın doğum yeri olarak anılsa da zanaatkar Johannes Gutenberg’in 15. yüzyılın ortalarında hareketli tip matbaayı icadı sayesinde, bu endüstriye en büyük itici gücü veren Venedik Cumhuriyeti olmuştur. Ham madde ve şehrin ticari hakimiyeti ile Venedik, Avrupa ve diğer ülkelere basılı malzemeye yönelik talepleri karşılamak için iyi bir konuma sahiptir. Doğru cevap E'dir.

On beşinci yüzyılda geliştirilen gravür, ilk başta geleneksel olarak kuyumculuk sanatının bir dalı olarak görülüyordu. 15 ve 16. yüzyıla kadar gravür sanatı, İtalya’daki okullar ve sanatçılar tarafından geliştirildi. Onları hızla takip eden Almanya’daki Nuremburg okulu (Martin Schongauer, Durer, Van Mechens) gravürü tekniğini en üst seviyeye taşıdı. Sonrasında Avrupa’ya yayılan gravür sanatı için İngiltere’de okullar açıldı. Oyma olarak sınıflandırılan bu teknik, resmin ana parçalarının bakır plaka üzerine parçalarının kazınmasıyla oluşmaktadır. Bakır, yumuşak ve kolay şekillendirilebilir bir metal olduğundan işlenebiliyordu fakat tek kalıp ile birden fazla baskı yapılamadığı için günümüzde gravür sanatçıları çinko levhalar kullanmaktadırlar. Doğru cevap E'dir.

Monogram bir veya daha fazla harfin tek bir simge oluşturmak için tasarlanmasıdır. Doğru cevap D'dir.

Nicholas Jenson, yeni çağın gelecekteki tüm tipog[1]rafi çalışmaların temel taşı olan hümanist roman yazı yüzünü yaratmıştır. Günümüzde bu yazı karakteri Adobe’nin temel yazı tiplerinden biridir. Doğru cevap B'dir.

Geoffroy Tory; harflerin geometrik yapıları ve grafik tasarım üzerine önemli çalışmalar yapmıştır. Geoffroy Tory hayatı, eserleri ile kültürel ve sanatsal faaliyetlere ivme kazandıran Rönesans’ın en önemli sanatçı ve bilim insanıdır. Fransızca dilbilgisi ve imlasının görsel iletişim tasarımına katkı yapan önemli öncülerinden biridir. Tory, özellikle insan anatomisinin, özellikle de yüzün doğal oranlarından etkilenen, ızgara tabanlı bir harf üretim sistemi oluşturmak için geometrik şekiller ve orantılardan yararlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Johann Michael Fleischmann 1728’de yerleştiği Hollanda’da Haarlem’deki Enschede dökümhanesinde “Punch Press” tekniği ile gotik, roman ve italik birçok yazıyüzünü geliştirmiştir. Doğru cevap A'dır.

Fransız Kralı Louis XIV 1692 yılında Imprimerie Royale (kraliyet matbaası) için yeni bir yazı tipi geliştirmesini ve yazıyüzünün bilimsel kaideler ile tasarlanmasını emretmiştir. Matematikçi Nicolas Jaugeon başkanlığında, akademisyenler geçmiş tüm harf setleri incelemiştir. Yalnızca kraliyetin kullanımı için tasarlanan Romain du Roi karakteri  ilk matematiksel olarak tanımlanmış yazıyüzüdür. Doğru cevap E'dir.

1917’de Bruce Rogers tarafından yeniden keşfedilen Baskerville, 1919’da Harvard Üniversitesi yayınları için lisanslanmıştır. Doğru cevap  D'dir.

Tarih boyunca yazı, teknolojik gelişmelerden ve kültürel değişimlerinden etkilenmiştir. MÖ 3500’de Sümerlerin kelimeleri, Mısırlılar konuşulan kelimeleri temsil eden resim ve sembolleri Fenikeliler ise MÖ 1000’lerde ilk alfabeyi geliştirmiştir. Romalıların büyük harf kullanımı, el yazısı ve farklı yazı stilleri yaratmaları bu gelişimi hızlandırmıştır. Bu kapsamda doğru cevap Sümerliler- Kelimeler eşleştirmesidir.

Avrupa’da 14. yüzyılda uygulanmaya başlanan ahşap blok baskının ilk örneklerinden birinin 1418 yılında basılan “Dört Azizli Bakire ve Çocuk” olduğu bilinmektedir. Aynı dönemde basılan pek çok ahşap baskının sadece dini tablolar olduğu için eserler hakkındaki tüm detaylar bilinmemektedir. Bu kapsamda cevap Dört Azizli Bakire ve Çocuk şıkkıdır.

Gutenberg 1450 civarında Mainz’de kitap basma fikrini ortaya attığında, bilgiler, deneyimler ve fikirler yazıya dökülüp çok daha büyük ölçekte ve çok daha hızlı bir şekilde yayılması sağlandı. Gutenberg’in icadı milenyumun en önemli olaylarından biriydi ve 1998 yılında son bin yılın en önemli kişiliği seçilmiştir. Bu kapsamda cevap Johann Gutenberg’dir.

Roma’ya uzak olmayan bir kasaba olan Bassiano’da doğan Aldus Manutius, 1490’da Venedik’e taşındı. Şehirdeki diğer akademisyenler, sanatçılar ve entelektüeller gibi, şehrin cezbedici özgürlüğünden etkilendi. Rönesansın bu potansiyelinden ilham alarak bir yayınevi olan Aldine Press’i kurdu. Bu kapsamda cevap Aldus Manutius’tur.

Francesco Griffo İtalik Yazı Biçimi İtalik yazı tipini içeren ilk kitap olan Virgil Operası’nın ilk sayfası, Aldus Manutius tarafından 1501’de Venedik’te basılmıştır. Bu kapsamda cevap Virgil Operası’dır.

Orta çağ el yazmaları resimler ve illüstrasyonlar da metal gravür kullanılarak basılmış, gravür tekniği 18. yy’ a kadar 17 ve 18. bakır levhalar kullanılarak basılmıştır. 19. yüzyılda icat edilen litografi tekniği ile illüstrasyonlar bu yöntemle basılmaya başlanmıştır. Bu kapsamda cevap 19. Yüzyıldır.

Monogram bir veya daha fazla harfin tek bir simge oluşturmak için tasarlanmasıdır. Bu kapsamda cevap monogramdır.

Geoffroy Tory, hayatı, eserleri ile kültürel ve sanatsal faaliyetlere ivme kazandıran Rönesans’ın en önemli sanatçı ve bilim insanıdır. Fransızca dilbilgisi ve imlasının görsel iletişim tasarımına katkı yapan önemli öncülerinden biridir. Tory, özellikle insan anatomisinin, özellikle de yüzün doğal oranlarından etkilenen, ızgara tabanlı bir harf üretim sistemi oluşturmak için geometrik şekiller ve orantılardan yararlanmıştır. Bu kapsamda cevap Geoffroy Tory’dir.

William Caslon tarafından neredeyse tek başına sağlanmıştır. Üstün gravür becerisi ile kitap kapakları ve birçok değerli çalışmalar üretmiş, 1720’de kendi tip dökümhanesini kurmuştur. Tasarımlarında zarif ve kararlı formlar hızlı bir şekilde onun yazıyüzlerini evrensel baskı standartı hâline getirmiştir. Caslon yazıyüzü ona şöhret getirirken, İngiltere’nin en büyük ve prestijli dökümhanesi hâline gelmiştir (Family Classifications of Type, 2021). ABD Bağımsızlık Bildirgesi ve Anayasa ilk olarak Caslon’un yazıyüzü ile basılmıştır.

Johann Michael Fleischmann 1728’de yerleştiği Hollanda’da Haarlem’deki Enschede dökümhanesinde “Punch Press” tekniği ile gotik, roman ve italik birçok yazıyüzünü geliştirdi.