GÖRSEL ESTETİK

Objektif zaman, saate ve/veya takvime bağlı (saat, gün, hafta, ay) olarak ölçülebilen, gözlenebilen, takip edilebilen zamandır. Subjektif zaman ise algılanılan, hissedilen zamandır. Kişiye göre farklılıklar gösterebilecek olan subjektif zamanın ölçülmesi daha zordur. Örneğin; saat 15.00’da Ankara Esenboğa Havalimanından kalkan ve 15.50’de İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanına inen uçağın yolcuları objektif zamanda 50 dakikalık bir yolculuk yapmışlardır. Bu zaman aralığı objektif zamanda bütün yolcular için eşittir. Ancak subjektif zaman açısından yolcular arasında hissedilen zamanda farklılıklar söz konusu olabilir. Örneğin; uçak korkusu olan bir yolcu 50 dakikalık yolculuğu çok daha uzun hissedebilir. Bunların yanı sıra bir de biyolojik zamandan söz etmek mümkündür. Biyolojik zaman canlıların yaşam ömürleriyle ve yaşam organlarının hareketiyle ilgili zamandır. Doğru cevap D'dir.

Zaman ikame edilemez. Zamanın ne diğer bir malzemeyle ne de daha ucuz bir zamanla ikâme edilmesi mümkün değildir. Doğru cevap C'dir.

Zaman genel olarak bir işin, bir oluşun içinde geçtiği, geçeceği veya geçmekte olduğu süre, vakit (TDK) olarak tanımlanır. Doğru cevap E'dir.

Aristoteles'e göre zaman, önce ve sonraya göre devinimin/hareketin sayısıdır. Bireylerin, zihinlerinde bir şey değişmediğinde ya da herhangi bir değişimi fark etmediklerinde zamanın da geçmediğini düşünmektedir. hareket olmaksızın tek başına var olabilmesi olanaklı değildir. Doğru cevap B'dir.

Henri Bergson ise, göre, zaman bir nokta üzerinden diğer bir nokta üzerine hareket eden kesintisiz, dinamik ve döngüsel olmayan şeydir. İki farklı anlayışı olduğunu savunan Bergson için, birincisi; bireyin içinde var olan ve sezgi yoluyla elde edilen süre, ikincisi ise nesnel dünyanın yansıması olarak araya “mekân fikri sokulan süre”olduğunu ifade eder. Doğru cevap A'dır.

Zaman anlayışı göreli ve mutlak zaman olarak da ele alınmaktadır. Newton, mutlak zaman görüşünü savunmaktadır. Newton bu yaklaşımı çerçevesinde, mutlak ve evrensel zamanın ölçülebilir, hesaplanabilir olduğunu ve zamanın temelde dışsal bir öğeden bağımsız olarak aktığını belirtir. Doğru cevap D'dir.

20. Yüzyılında, Braque ve Picasso gibi sanatçıların perspektif bozumu ile Kübist Devrim ortaya çıkmıştır. Böylece, nesnelerin fiziksel özelliklerinin yanına zaman kavramı da eklenmiştir. Bu yaklaşım, Einstein’ın görelilik kuramı ile ilişkilidir. Doğru cevap E'dir.

Resim seçeneği doğru gibi gözükmesine rağmen yapılış sürecindeki geçen zaman anı resmetmek için yeterli değildir bu yüzden yapılan resim aslında farklı anların bütünleşmiş tek bir görüntüsünün resmidir. Mekân ve hareketle ilişkili olarak fotoğraf makinesi nesneyi şimdiki zamanında dinamik bir şey olarak değil statik bir şey olarak resmeder. Yani an’ı dondurur. Doğru cevap B'dir.

Bergson, dış dünyayla temasımızı bütünüyle sinematografik bir zemine indirger. Bu bakış açısıyla sinema, imgeye hareket ve zaman gibi iki tane sıfat vermiş olsa da en eski illüzyondan başka bir şey değildir. Böylece Bergson, Zenon’un paradokslarına modern bir ad verir: Sinematografik illüzyon. Doğru cevap A'dır.

Filmdeki olayların bir gün içerisinde gerçekleşmesi hâlinde filmin sujesel zamanı bir gün olmaktadır. Sinemada zamana ilişkin üçüncü kategori ise izleyici tarafından algılanan zamandır. Bir sinema filminde, filmsel zamanın akışı ile alılmamanın zamanının birbirleriye yakın ilişkileri olsa da zamanın daralması ve genişlemesi aracılığıyla oluşturulan anlatının izleyiciler üzerinde yarattığı farklı duygusal etkiler farklı zaman algılarına neden olacaktır. İzleyicinin film izleme sürecinde salonda tükettiği zaman reel zamandır?

Tüm kaynaklar gibi yanlış kullanım sonucu, zaman da ziyan edilebilir. Doğru cevap E'dir.

Zaman konusunda görüş bildiren bir diğer düşünür olan Kant ise, zamanın nesnel dünyadan kazanılmış bir şey olmadığını ancak insanın nesnel dünyayı algılamasının temel şartı olduğunu dile getirir. Kant’a göre zaman öznel ve idealdir.

Zaman kavramına ilişkin görüş belirten ilk isimler arasında Platon ve Aristoteles yer almaktadır. Platon’a göre zaman, zihnin varlıkları bütünlüklü olarak, anında kavrayamamasının sonucunda meydana gelmiştir. Zaman, idealar dünyasının
sadece bir taklididir. Doğru cevap D'dir.

Einstein’a göre; uzay ve zaman noktaları, uzaysal koordinatlarına ek olarak, ayrı bir ‘şimdiler’ çokluğu ile belirlenirler. Bu belirlenen ‘şimdiler’ tikel-göreli ‘şimdiler’dir. Bu
nedenle, zamanın nesnel bir algılanışından söz etmek mümkün değildir. Doğru cevap B'dir.

Reel (Astronomik) zaman, filmde geçen sürenin gerçek zamanla uyum hâlinde olduğu zaman türüdür. Örneğin; filmde bir karakterin koltuktan kalkarak mutfağa gitme süresi gerçek zamanla bire bir uyum hâlinde olur. Doğru cevap A'dır.

Kurgusal zaman; filmde geçen bir zaman diliminin, öznel çekimlerle ya da kurgu yoluyla gerçek zamana göre kısaltılması veya uzatılmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Deleuze hareket-imgenin olay örgüsüne dayandığını iddia etmiştir. Zamanimge ise, Deleuze için yeni bir algılama yoludur. Deleuze, Bergson’dan süre ve sezgi kavramlarını ödünç alarak zaman-imge kavramını geliştirmiştir. Doğru cevap C'dir.

Giddens’a göre; modernizmden önceki dönemde kültürlerin zaman ve uzam ilişkisini kavrayışı modern dönemden oldukça önemli farklılıklar göstermektedir. Modern öncesi dönemde zaman hesabı, zamanı daima uzama bağlamakta, bu nedenle de kesinlikten uzak ve değişken olmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Bu bakış açısıyla sinema, imgeye hareket ve zaman gibi iki tane sıfat vermiş olsa da en eski illüzyondan başka bir şey değildir. Böylece Bergson, Zenon’un paradokslarına modern bir ad verir: Sinematografik illüzyon. Sinema bize yapay hareket verir. Bu hareket art arda gelen anlık bölümlerin bir çizgisel dizimidir. Doğru cevap A'dır.

Hayali zaman daha çok bilim kurgu filmlerde görülen, nasıl ve ne zaman olduğu belli olmayan zaman türüdür. Bunun yanı sıra filmdeki kahramanlardan birinin
düşünceleri ya da istekleri görselleştirildiğinde bu da hayali zaman olarak nitelendirilir. Doğru cevap A'dır.