GÖRSEL ESTETİK

Görüntünün ilk olarak kalıcı hâle getirilmesini başaran Joseph Nicéphore Niépce’dir.

Camera lucida, 1806 yılında Thomas Wollaston tarafından bulunan ve ressamların manzara sahnesini hatasız bir şekilde resmetmesine yardımcı olan optik bir aygıttır.

Camera obscura karanlık oda çevresindeki görüntüleri ekrana yansıtan optik bir alettir. Çizim amacıyla kullanılır. Ayrıca fotoğraf ve kameranın icadına yol açan buluşlardan da biridir. Came­ra obscura, bir kutu veya oda ve onun bir yüzüne açılmış delikten ibarettir. Dışarıdan gelen ışık delikten geçerek içerisindeki yüzeye düşer ve yansıdığı kaynağın perspektifini ve renklerini koruyarak ters dönmüş (180 derece, baş aşağı) görüntüsünü oluşturur. Resmin bir kağıt üzerine düşürülerek net çizimler elde edilmesini sağlar.

Eadweard Muybridge birden fazla kamera kullanarak yaptığı hareket çekimleriyle bilinen İngiliz fotoğrafçıdır. 1878 yılında koşan bir atı, 12 ayrı açıdan çekmiştir ve sinemanın ilk halini bulan kişi olarak bilinir.

Fransız bilim insanı olan Etienne-Jules Marey ise kuşların nasıl uçtuğunu öğrenme isteği ile bir saniyede 12 fotoğraf çeken fotoğraf tabancasıyla ilk sıralı çekimini yaparak uçan pelikan fotoğrafını çekmiştir.

Alttan bakış: Kameranın çekim konusunu gö­rüntülemek için yukarı doğru doğrultulduğu her türden çekimdir.

Uzak çekim: Büyük bir alanın, geniş bir me­safeden görüntülenmesidir.

Genel çekim: İzleyene mekân hakkında bir fikir veren çekim türü­dür.

Boy çekim: Kişinin veya kişilerin bütün vücudu ile göründüğü çekim türüdür.

Diz çekim: Dizin hemen altından başın üzerine ve baş boşluğuna kadar olan çerçeve içindeki çekimdir.

Göğüs çekim: Göğsün tamamının baş boşluğu ile beraber görüntü çerçevesi içine dahil edilmesidir.

Ayrıntı çekim: Objenin bir kısmının görüntü çerçevesini doldurmasıdır.

Görüntü geçiş türleri;

Kesme: En çok kullanılan yöntemdir. Bir pla­nın ardından hemen ikinci planı getirmekle yapılır.

Gustav Deutsch yönetmenliğini üstlendiği Shirley: Visions of Reality, Edward Hopper’ın Office at Night, Woman in the Sun dâhil olmak üzere 13 farklı tablosunda resmettiği Shirley’in hikayesini 1920’lerde başlayıp, yıllara yayılan bir süreçte anlatarak benzersiz bir hikayeyi önümüze getiriyor.

Sinemanın bu en büyük anlatım özelliğini sis­temli olarak kullanan ilk yönetmen, David Wark Griffith’tir. Griffith, en çok üçer dakikalık bu kısa filmlerinde uyguladığı kurgu özelliklerini toplu bir şekilde ve çok daha ustaca “Bir Milletin Do­ğuşu” (1916) ve “Hoşgörüsüzlük” (1916) adlı büyük filmlerinde de kullandı. Bu iki film, sinema dilinin, sinema sanatının ilk büyük eserleri sayılır.

Çekim, kameraman tarafından görüntünün, görüntü çerçevesi içinde kalıcı hâle getirilmesidir. Kameramanın bu çekimleri yapabilmesi için kameranın konumlandırılmış olduğu düzlem de önemlidir. Doğru cevap C'dir.

Derinlemesine görüntü işlemi çok yakındaki bir objeyle uzaktaki objenin aynı netlikte görülebilmesidir. Bu da özel yapıdaki mercekler, diyaframın küçülmesi ve iyi bir aydınlatma ile mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Camera lucida, 1806 yılında Thomas Wollaston tarafından bulunan ve ressamların manzara sahnesini hatasız bir şekilde resmetmesine yardımcı olan optik bir aygıttır. Doğru cevap B'dir.

Kameranın çekim konusunu görüntülemek için yukarı doğru doğrultulduğu her türden çekimdir. Bunun dışında kameranın alt açıdan görüşü söz konusu olunca alt açıdan yapılmış çekimlerde de objeler gereğinden büyük görünürler. Burada çekilen, objenin, cismin özelliğine göre izleyicilerde güçlülük, heybetlik, ululuk duygusu
uyandırmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Öznel görüş açısı: Kameranın merceğinin görüntüyü filmdeki kişilerden birinin gözüyle görüyormuş gibi kullanıldığı çekim biçimidir. Daha çok herhangi bir olayın belli bir kişinin gözüyle ortaya konmasında kullanılır. Bu çekimlerde oyunculardan birinin doğrudan doğruya kamera objektifine bakması da seyircinin ilgisini çekmesi bakımından etkilidir. Doğru cevap C'dir.

Yukarı-Aşağı çevrinme (tilt): Kameranın dikey eksende, yukarıdan aşağıya veya aşağıdan yukarıya doğru yaptığı hareketlerdir. Yatay çevrinme kadar sık kullanılmasa bile genelde nesnelerin dikey hareketlerini görüntülemek için kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Yatay çevrinme (pan): Kameranın gövdesinin sabit kalmak koşuluyla sağa-sola yapmış olduğu harekettir. En çok yapılan kamera hareketidir. Pan hareketi nesnenin hareketinden geç kalmamalıdır. Doğal akışı bozmadığı için çok kullanılan kamera
hareketidir. Doğru cevap A'dır.

Bakış boşluğu: Kameranın kadrajına giren kişinin, bakış yönü doğrultusunda bırakılan mesafedir. Doğru cevap B'dir.

Zincirleme: En çok kullanılan ikinci geçiş türüdür. Bir kameradan diğerine geçilirken ilk kameranın görüntüsünün ağır ağır kaybolması, aynı anda diğer kameranın görüntüsünün ağır ağır belirmesi biçiminde bir geçiş yöntemidir. Doğru cevap C'dir.

Görüntüde kullanılan resimlerin renk değerlerinin açıklık ve koyuluğunun ifadesidir. Ton, çekimin resimsel dengesini ve atmosferini doğrudan etkiler. Bir kompozisyonun duygusal yönü, egemen olan tonlarla yakından ilgilidir. Mesela görüntüde dinamikliği ve değişkenliği anlatabilmek için koyu tonların kullanılması gibi. Kullanılan renklerin ton değerleri objelerin niteliklerine göre ayarlanmalıdır. Doğru cevap A'dır