GÖRSEL ESTETİK

Bir alıcı organın uyarılabildiği en ufak uyarıcı şiddetine mutlak eşik (abssolute threshold) adı verilir.

“Resimlerle Düşünmek” adlı kitabın yazarı Temple Grandin (2010), ünlü Hollandalı ressam Van Gogh’un akıl hastanesine kapatıldıktan sonra sanatında daha başarılı olduğunu ifade eder.

Gestalt Almanca bir kelime olup; biçim, şekil, form gibi anlamlara gelmektedir. Gestalt kuramı algısal örgütleme yasaları ile ilgilenen bir psikoloji teorisidir. Şekil-zemin ilişkisi, yakınlık, benzerlik, süreklilik, tamamlama, devamlılık, basitlik yasaları, algısal örgütleme yasalarından oluşur. Gestalt kuramı olay, olgu, nesnelere bütüncül yaklaşımla bakmayı öğreten algısal organizasyon kuramıdır.

Algıda değişmezlik, sürekli değişen duyusal girdilere rağmen nesnelerin biçimlerini, büyüklüklerini, yerlerini ve renklerini değişmeden algılamamıza verilen addır (Cüceloğlu, 1997).

1960’larda ortaya çıkan optik (gözsel), kısa adıyla ‘op’ sanatın ilk uygulayıcısı kabul edilen Macar sanatçı Victor Vasarely (1908-1997) ve ondan etkilenen bazı sanatçılar, gözün kusurlarından yararlanarak sanatlarını geliştirmişlerdir.

Sağ beyin daha çok artistik duyular, yani resim, müzik, hayal gücü ve yaratıcılık gibi işlevleri yerine getirir. (Sezgisellik, subjektiflik, resim, müzik, fotoğrafçılık şiir)

Howard Gardner, Çoklu Zekâ Kuramını savunan en önemli bilim adamıdır.

Can ve arkadaşlarına (2006) göre günlük yaşamımızda hemen hemen her zaman duyduğumuz uygulamalı tasarım dallarını üç ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar: Endüstriyel Tasarım, Çevre Tasarımı, Grafik Tasarım'dır.

Gözün anatomisinde glokom yer almaz. Glokom, göz tansiyonu da adı verilen bir hastalıktır.

Görme ve görülenlerin anlamlandırılması bir bütünmüş gibi gözükmekle birlikte belli bir süreci oluşturmaktadır. Bu süreç, temel görsel elemanlar, duyu teorileri ve görsel kültür gibi birçok konunun basamak oluşturduğu bir süreçtir. John Bergere’e göre görme konuşmadan önce gelmiştir. Çocuk konuşmaya başlamadan önce bakıp tanımayı öğrenir. Bir diğer anlamda da görme sözcüklerden önce gelmiştir denilebilir.

İnsanın anlık yaşantısı sırasında kazanılan duyusal bilgilerin beyin tarafından organize edilip yorumlanma ya da anlamlandırma sürecine algı denir.

Duyu organlarımızın dışardan gelen uyarıları alması ve bunları sinirler aracılığıyla beyindeki ilgili merkeze iletmesi algı değil duyumdur.

Gestalt Almanca bir sözcük olup; biçim, form gibi anlamlara gelmektedir. Gestalt kuramı algısal örgütleme yasaları ile ilgilenen bir psikoloji teorisidir. Şekil-zemin ilişkisi, yakınlık, benzerlik, süreklilik, tamamlama, devamlılık, basitlik yasaları, algısal örgütleme yasalarından oluşur. Gestalt kuramı olay, olgu, nesnelere bütüncül yaklaşımla bakmayı öğreten algısal organizasyon kuramıdır. Gestalt kuramı bellek, öğrenme, hatırlama, problem çözme, algılama konularında yenilikler getirmiştir. Düşünme konusunda bir yenilikten söz edilemez.

 

Yıldırım’a göre bir nesne veya olayı algılamanın en kolay yolu onu zihinde canlandırmaktır.

Sol beyin, matematiksel-mantıksal düşüncenin merkeziyken; sağ beyin daha çok artistik duyular, resim, müzik, hayal gücü ve yaratıcılık gibi işlevleri yerine getirir.

Göstergebilim ( semiyoloji ) imaj olgusunun anlaşılmasında, reklamların anlamlarının çözülmesinde ve tüketim tartışmalarına yön verilmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Göstergebilim, göstergeleri inceleyen bilim dalıdır. Doğal diller, trafik ışıkları, jest ve mimikler, sağır-dilsiz alfabesi, moda,  tiyatro gösterileri, edebiyat yapıtları, tablolar vb. göstergelerdir.

Sanatta görsel düşünme süreci sanatı anlaşılır kılma etkinliğidir. Sanatsal düşünce becerisinin gelişimi için imgelere ihtiyaç vardır. İmge; zihinde tasarlanan ve gerçekleştirilmesi özlenen şey, hayaldir.

Medya okuryazarlığı, kitle iletişim araçlarını referans alır. Günümüzde insanların görsel iletişim aygıtlarının hâkim olduğu medyatik aygıtların bir parçası haline dönüştüğünü görebiliriz. İnsanlar artık kitap okuma ya da bir konu hakkında bilgi edinme zahmetine katlanmaktansa bu ihtiyacını çeşitli görsellerle giderebilmektedir. Söz konusu olan görsel aygıtlar düşünceyi daha belirgin, aktif kılabilmekte, etkileşim ve iletişimi güçlendirmektedir. Çünkü medya, insanların birbirleriyle sınırsız iletişim ve etkileşim olanaklarını sağlayan, dünyayı nasıl algılayacağımızı, davranış biçimlerimizi ve yaşam örüntülerimizi etkileyip yönlendiren, sanal imgeler yaratıp mesajlar veren, sanatın olanaklarını ve sınırlarını zorlayan, kullanan önemli teknolojik bir harekettir.

Göz üç ana tabakadan oluşur. Bu tabakalar dışardan içeriye doğru; göz akı, renkli ‘koroit’ ve ağsı ‘retina’ tabakaları olarak adlandırılır. En dıştaki göz akı tabakası, beyaz ve sert bir tabakadır. Bu tabaka gözün ön kısmında iris’i oluşturur. İris’te göz bebeğini küçültüp büyüterek ışığın azlık ve çokluğuna göre görme için gerekli ışık miktarını ayarlamaya yarayan kas iplikçikleri bulunur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Öncelikli olarak ışık  öndeki saydam tabakadan (cornea) girer. İrisin ortasında yer alan gözbebeği (pupil) ve irisin çapı, aynı fotoğraf makinesinin diyaframı gibi büyüyüp küçülerek ışığın şiddetini ayarlar. Gözbebeğini geçen ışık göz merceğine (lens) gelir. Oradan da görmemizde önemli rolü olan, ışığa ve renge duyarlı retinaya gelerek orada toplanır. Retinada odaklanan görüntü elektrik sinyallerine dönüştürülüp optik sinirler aracılığıyla beyne ulaştırılarak algı sağlanır ve görme eylemi gerçekleşir. Doğru sıralama B şıkkıdır.