GÖRSEL ESTETİK

Howard Gardner, Çoklu Zekâ Kuramını savunan en önemli bilim adamıdır. Standart psikometrik araçlarla ölçülebilen tek bir zekâ olduğunu söyleyen   geleneksel kuramı eleştiren Gardner, ilk kez 1983 yılında, her bireyin   birbirinden farklı pek çok zekâsının olduğu ve bunların her birinin kendilerine özgü bir biçimde geliştiği ve çalıştığı tezini ortaya atmıştır.

Yaşantımızda  bazı  kavramları  basit  sembollerle temsil eden işaretler, yönlendiriciler, bildirimler ve uyarılar (piktogramlar) son derece önemlidir. Bunların birçoğu evrensel karakterler taşır. Akılda kalıcı olması, kolay öğrenilip algılanması ve anlamlandırılabilmesi açısından yaşantımızı pratikleştirip kolaylaştırır.

Bellek, Öğrenme, Hatırlama, Problem Çözme ve Algılama

Ağ tabakada ışık duyargalarının bulunmadığı noktadır.

Tüm uyarıcılara aynı derecede sabit tepki gösterme olayıdır.

Artistik duyular, sanat, yaratıcılık ve hayalgücü

Havaalanı, sinema, trafik gibi kamusal alanlarda

Kitle iletişim araçları

Yapısal ve işlevsel yönüyle karmaşık bir yapı gösteren insan gözü, yapısal olarak incelendiğinde üç ana tabakadan oluşur. Bu tabakalar dışardan içeriye doğru; göz akı, renkli ‘koroit’ ve ağsı ‘retina’ tabakaları olarak adlandırılır. Bu sıralamanın içeriden dışarıya doğru sıralaması E şıkkında doğru olarak verilmiştir.

Gözlerimizi ve bir fotoğraf makinasının kamerası gibidir. Öncelikli olarak ışık öndeki saydam tabakadan (cornea) girer. İrisin ortasında
yer alan gözbebeği (pupil) ve irisin çapı, aynı fotoğraf makinesinin diyaframı gibi büyüyüp küçülerek ışığın şiddetini ayarlar. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Görme sinirleri bir araya toplanarak göz küresini terk eder. Sinirlerin göz küresinden çıkış noktasında görsel alıcı hücreler yoktur. Bu nedenle, iki gözümüzde de bir kör nokta (blind spot) vardır. Günlük koşullar altında, göz sürekli ufak hareketler yaptığından, kör noktanın farkına varamayız. Fakat bazı koşullarda kör noktayı algılama olanağı vardır. Özetle ifade edilecek olunursa kör nokta, ağ tabakada ışık duyargalarının bulunmadığı noktadır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Bir alıcı organın uyarılabildiği en ufak uyarıcı şiddetine mutlak eşik (abssolute threshold) adı verilir.
Buna göre belirli duyu organlarımızın mutlak eşikleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Görme: Karanlık bir gecede 50 km’den bir mum ışığı
İşitme: Sessiz bir ortamda 5 metreden bir kol saatinin işleyişi
Tat alma: Sekiz litrelik bir suda bir çay kaşığı şeker
Koku alma: Altı odalı büyük bir evde bir damla esans
Dokunma: Bir santimetre yükseklikten yüzüne düşen bir sineğin kanadı
Tat alma: Sekiz litrelik bir suda bir çay kaşığı şeker

Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Algılama, algılanan nesneden, durumdan daha fazla şey ifade eder. Çünkü algılamada duruma bir anlam yükleriz. Örneğin okuduğumuz okul sadece bir bina değildir. Orada arkadaşlarımız, hocalarımız vardır. Dahası biz orada birçok yaşantı geçirmişizdir, o nedenle okuduğumuz okulu bu okulda okumayan bir başkasından farklı algılarız hatta aynı yerde beraber okuduğumuz arkadaşımızdan da farklı algılarız. Dolayısıyla kişiler varlıkları olayları farklı algılarlar. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Gestalt kuramı olay, olgu, nesnelere bütüncül yaklaşımla bakmayı öğreten algısal organizasyon kuramıdır. İnsanlar gördükleri varlıkları, nesneleri bir bütün olarak algılarlar. Ayşe hanım da uzaktan baktığında oteli çevresindeki güzel şeylerle birlikte bir bütün olarak algılamış ve olası aksaklıkları bu bütünün içinde ilk bakışta görememiştir.

Algıda seçicilik, insanların duyu organlarına gelen uyarıcılardan yalnızca bazılarına tepki vermesi olayıdır. Bir anlamda uyarıcılar arasında seçim yapma durumudur. Örneğin bir nesneyi ararken veya bir noktaya ulaşmaya çalışırken çevremizdeki nesneleri varlıklar veya diğer görsel uyarıcılar dikkatimizi çekmez, onlara yoğunlaşmayı ihmal ederiz. Bizi hedefimize ulaştırarak sorunun çözülmesine yarayan bu reel/gerçek durum bazen aleyhimizede olabilmektedir. Çünkü o anda önemsiz görünen ancak sonrasında son derece önemli olabilen bazı
görsel uyarıcıları, nesneleri algılamamız istem dışıbir şekilde engellenebilmektedir. Sorud verilen sürücü de kadına odaklanmış ve çevresindeki varlıklarıa ve uyarıcılara yoğunlaşmayı ihmal etmiştir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Beynin sağ ve sol beyin küreleri’nin farklı iş levleri vardır. Örneğin sağ beyin daha çok artistik duyular, yani resim,müzik, hayal gücü ve yaratıcılık gibi işlevleri yerinegetirir. Sol beyin ise  daha çok matematiksel- mantıksal düşüncenin merkezidir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Temel iletişim ögelerinden piktogram, hiyeroglif ve benzeri yazı sistemlerinde bir kavramın karşılığı olarak kullanılan resimsel öge olarak tanımlanır. Günümüzde en iyi örnek trafik işaretleridir. B, D, ve E seçenekleri yazıdan oluşur fakat resimsel öge içermez. Ünlü bir ressamın tablosu ise görsel içermesine rağmen bir kavramın karşılığı değildir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Mecaz, başka bir şeye benzerliği vurgulamak amacıyla özellikle gerçek anlamından farklı kullanılan şeye denir. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Yapısal ve işlevsel yönüyle karmaşık bir yapı gösteren insan gözü, yapısal olarak incelendiğinde üç ana tabakadan oluşur. Bu tabakalar dışarıdan içeriye doğru; göz akı, renkli ‘koroit’ ve ağsı ‘retina’ tabakaları olarak adlandırılır. En dıştaki göz akı tabakası, beyaz ve sert bir tabakadır. Bu tabaka gözün ön kısmında iris’i oluşturur. İris’te göz bebeğini küçültüp büyüterek ışığın azlık ve çokluğuna göre görme için gerekli ışık miktarını ayarlamaya yarayan kas iplikçikleri bulunur. Doğru yanıt C’dir.

Algı; duyu organlarımıza gelen dışsal uyarıcıların anlamlı hâle getirilmesidir. Algı eylemi; nesneleri görmek, duymak, tatmak, koklamak veya hissetmek için duyusal bilgilerin edinilmesi ve işlenmesidir. Örneğin bir meyvenin lezzetini, tadını alma olayı (uyaranların beynimize ulaşması) duyum, o meyvenin bir çilek olduğunun anlaşılması yani anlamlandırılması bir algılama durumudur. Algı aynı zamanda nesnelere ve olaylara ilişkin bilinçli farkındalığı içerir. Doğru yanıt B’dir.