GÖRSEL ESTETİK

Günümüzdeki anlamıyla ilk kez kullanılışı 1750 tarihindedir. Alman filozofu Baumgarten (Ale-xander Gottlieb, 1714-1762) 1750’de yayımladığı Aesthetica adlı yapıtında, akıl’a göre daha aşağı düzeydeki «duyulardan gelen bilginin bilimi» üzerinde dururken felsefe tarihinde estetik sözcüğünü ilk kullanan filozof olmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Platon, sanatın insanı duyusal/duygusal etkileyerek akli olandan uzaklaştıracağını düşünerek olumlu bir anlam yüklememiştir. Özellikle gençleri yarattığı etki yoluyla kavramlar, idealar dünyasından uzaklaşacağı inancı ile ideal devletin anlayışına uygun olmayan sanatın ve sanatçının devletin dışında olması gerektiğini ifade etmiştir. Doğru cevap A'dır.

Plotinus felsefesi Bir, Nous (akıl-zekâ), Ruh (Evren ve Dünya Ruhu), Madde biçiminde sıralanır. Her şey Bir’den türüm eder. Madde ışıması en az olandır. Sanat, maddeye kazandırılmış form (ruh)dur. Bu yolla madde estetik bir görünüş, akıl yoluyla güzellik kazanır. Doğru cevap C'dir.

Plotinus antik çağ felsefi düşünürlerindendir. Doğru cevap E'dir.

Estetik süje, bir estetik obje’yi algılayan, onu kavrayan ve ondan estetik olarak hoşlanan, ondan estetik haz duyan bilinç varlığı, ‘ben’ anlamına gelir. Böyle bir estetik süje, bir estetik obje’yi kavrarken, ondan haz duyarken bu estetik obje karşısında tavır almış olur. Çünkü bir obje’yi algılamak, onu kavramak, ondan haz duymak, onun karşısında tavır almak anlamına gelir. Bunun için, estetik süje’yi tanımak, estetik tavır almayı belirlemek demektir. Doğru cevap B'dir.

Estetik tavır, görsel, işitsel, anlamda sanat eseri ile kurduğumuz bireysel ilişkinin eser özelinde ama tüm kompozisyonel dilin tekil bir anlatımı ile estetik süjenin/öznenin kurduğu tümel ilişkidir. Doğru cevap C'dir.

İnsanın neden sanat yaptığına dair soruların cevabını sanat tarihi, sanat felsefesi ve estetik farklı açılardan sorgulamaya, geniş bir tarihsel alan içinde de tartışmaya çalışmıştır. Yaşadığı dünyayı ses, görüntü olarak düşünen yansıtmacı, mimetik sanat anlayışından, 20. yüzyılın oluşturmacı, inşacı sanat anlayışlarına kadar birçok tanım ve yaklaşım getirilmeye çalışılmıştır; sanat kavramına. Doğru cevap A'dır.

Doğayı anlamaya çalışan insan yansıttıkları ile doğayı kendi doğasına katmaya çalışmış, onu yeri geldiğinde kompozisyonlarında mitleştirmiştir. Ölüm kültüne dayanan Mısır piramitleri görünüşleri itibari ile dağları anımsatmakta doğanın yüceliği ölümün bilinmezliği ile birlikte Heredot’un taştan dağlar benzetmesine gidecek kadar insan, doğa ve yaşam formlarının tarihsel kanıtları biçiminde ayakta durmaktadır. Doğru B'dir.

Rönesans insanın kendisini ve dışındaki dünyayı sanat yoluyla anlama ve anlatmanın adıdır. Yeniden uyanış (Renaissance), Orta Çağ’ın yarattığı dünya düşüncesinden sanat yoluyla kurulan ve insanın kendisini merkeze yerleştirdiği dünya görünüşüne dönüşmesidir. Doğru cevap E'dir.

Resim, plastik sanatlar ve form yaratma süreci resimle başladı demek yanlış bir ifade olmaz.Platon’un ikinci dereceden taklit olarak nitelediği resim, akli olandan uzaklaştırdığı için itibari sayılmazken, gerçek gibi olan ama gerçek olmayan temsili kastediyordu. Doğru cevap D'dir.

Kant, Yargı Gücünün Eleştirisi kitabında estetik yargılarımızı, önceki dönemlerin etik ve doğa alanlarından bağımsız bir güzellik anlayışı kurulabilir mi sorusu üzerine odaklamıştır.

Tin, Ruh (Geist), özellikle Hegel felsefesinde geniş anlam ifade eden kavramdır.
İnsanın kendi aklı ile yarattığı doğanın karşıtı olan her şey.

Fenomen, görünüş, genel olarak, algının nesnesi, algılanan ya da bilince görünen
şey, gözlemlenebilir olan olay ya da olgu. İnsan varlıklarına, doğrudan ve aracısız
deneyde, tecrübede görünen şey

Beğeni, bizim dışımızdaki herhangi bir şeyin, bizde bıraktığı etki yoluyla yaşadığımız duygu durumudur. Bu etkinin oluşması için illaki bir sanat eseri ile karşı karşıya kalmak gerekmez.

Sanat kavramı kullanıldığı zaman çoğunlukla akla gelen ilk alanlar, mimari, resim, heykel, seramik gibi plastik sanatlardır.

İngilizce sketch (taslak) sözcüğünün bozulmuşudur kiç. Münih’te, İngiliz ve Amerikalı alıcılar için piyasaya sürülen ucuz resimleri gösterirdi. Genel olarak sanatsal değeri olmayan, ucuza satın alınabilen, genel beğeni düzeyine uydurulmuş nesneleri dile getirir. Sanatta değersizleşme, yozlaşma, çirkinleşme, meta değerini yükseltmek için sanat eseri görümünde sunulan nesne.

Resim, plastik sanatlar ve form yaratma süreci resimle başladı demek yanlış bir ifade olmaz. Mağara dönemi resimlerinden günümüz resmine kadar, insanın terk etmeden devam ettiği sanat alanı olarak karşımıza çıkar. Resim, imgenin yaratıldığı en önemli kompozisyon biçimini oluşturur. Hikâye yaratma kültürü, resimle başlamıştır denilebilir.

Sinema izleyicisi de, sanatın diğer alanlarına göre çok daha geniş sosyoekonomik ve kültürel dağılımı içinde taşır.

Aristoteles’in son yazdığı kitap olarak değerlendirilen eseri Poetika’da sanat, sanatçı ve estetik üzerine düşünceleri yer alır. Şiir ve dram sanatlarını konu edinen Poetika, genel olarak sanat düşüncesi üzerinedir.

Kandinski’nin dediği “her sanat eseri zamanının çocuğu, çoğu zaman da duygularımızın anasıdır”  cümlesinde olduğu gibi yaşadığın zamanla ve insanlığın yaşadığı tüm zamanlarla da ilişkisi olması gerekir estetik süje’nin.