GÖRSEL ESTETİK - Deneme Sınavı - 5

Bergson, insan algısı da tıpkı sinemada olduğu gibi hareketi, hareketi oluşturan anların bir dizilişi olarak kavradığını söyler. Bergson’un işaret ettiği, insan düşüncesinin belirli anlara odaklanarak bütünü açıklamada bu anı referans alması alışkanlığıdır. Bu sözlerinden de anlaşılacağı üzere Bergson açısından sinema, yeni bir bilgi edinme tarzı olmaktan öte, bizim dış dünyayla temasımızın teknik olarak
gerçekleşmesidir. Doğru cevap B'dir.

Sinemada zamanı ele aldığımızda “Reel (astronomik) Zaman”, “Kurgusal (irreel) Zaman” ve “Hayali (mevhum) Zaman” olmak üzere üçe ayırmak mümkündür. Reel zaman, filmde geçen sürenin gerçek zamanla uyum hâlinde olduğu zaman
türüdür. Doğru cevap B'dir.

Zaman gerektiğinde başkaları tarafından kullanılmak üzere devredilemez. Birinin zamanını başka biri onun adına kullanamaz. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Aristoteles harekete bağlı bir zaman tanımı yapmıştır. Ona göre zaman, önce ve sonraya göre devinimin / hareketin sayısıdır.

Sinemada zamanı ele aldığımızda “Reel (astronomik) Zaman”, “Kurgusal (irreel) Zaman” ve “Hayali (mevhum) Zaman” olmak üzere üçe ayırmak mümkündür. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Filmin yazım aşamasında geçen zaman sinemada kategorize edilen zaman türleri arasında yer almaz. Doğru yant D seçeneğidir.

Tarkovski (1992: 71) yalnızca teknik bir olay ya da görünür dünyanın yansıtılması olmanın yanı sıra estetiğin yeni bir ilkesi olarak doğan sinema sanatının, tarihsel süreçte ilk kez zamanı ilk elden dondurma ve istenilen sıklıkta ve biçimde yeniden yansıtma olanağı tanıdığını belirtir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Görüntü hareket ve zaman söz konusu olduğunda Gilles Deleuze’un Hareket-imge ve Zaman-İmge, kavramlarına değinmek gerekir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

İnternet ve internetin yaygınlaşması ile ortaya çıkan yeni toplumsal yapıyı Castells, “ağ toplumu” olarak nitelendirir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

20. Yüzyılında, Braque ve Picasso gibi sanatçıların perspektif bozumu ile Kübist Devrim ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Einstein yaklaşımında  evrensel bir zaman anlayışının mümkün olmadığını, başka herhangi bir şeyin türevleri olmayan, bununla birlikte kendi özlerinde belirli varoluşlara sahip olan zaman ve uzayın bükülebilir olduğunu ileri sürer. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Seçeneklerin tamamı Kant'ın zaman görüşünü yansıtır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

İnternet ve internetin yaygınlaşması ile ortaya çıkan yeni toplumsal yapıyı Castells, “ağ toplumu” olarak nitelendirir. Ağ toplumunda internetin ortaya çıkardığı yeni zaman deneyimi, zamanın düz çizgisel, geri döndürülemez ve hesaplanabilir olduğuna ilişkin var olana anlayışı ortadan kaldırmıştır.

Süjesel zaman, filmsel olayın sujede ele alınış biçimiyle ilişkili zamandır. Filmdeki olayların bir gün içerisinde gerçekleşmesi hâlinde filmin sujesel zamanı bir gün olmaktadır.

Çoklu oyunculu oyunlarda, oyuncular, oyunla kurdukları zaman deneyimi ile birbirlerini etkilemekte böylece nesnel zamanın dışında oyuncuların kolektif olarak deneyimledikleri bir öznel zaman deneyimi ortaya çıkmaktadır.

Zaman ikame edilemez. Zamanın ne diğer bir malzemeyle ne de daha ucuz bir zamanla ikâme edilmesi mümkün değildir. Diğer şıklar, zamanı diğer kaynaklardan ayıran özelliklerinin tam zıttı olduğundan, doğru cevap B'dir.

Akrep ve yelkovanın hareketi, gece-gündüz, mevsim döngüleri, doğup bü- yüyen bebekler, gidilen yollar, mekânlar, ibadetler vd. akıp giden zamanla ilişkilidir. Doğru cevap E'dir.

Subjektif zaman ise algılanılan, hissedilen zamandır. Kişiye göre farklılıklar gösterebilecek olan subjektif zamanın ölçülmesi daha zordur. Örneğin; saat 15.00’da Ankara Esenboğa Havalimanından kalkan ve 15.50’de İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanına inen uçağın yolcuları objektif zamanda 50 dakikalık bir yolculuk yapmışlardır. Bu zaman aralığı objektif zamanda bütün yolcular için eşittir. Ancak subjektif zaman açısından yolcular arasında hissedilen zamanda farklılıklar söz konusu olabilir. Örneğin; uçak korkusu olan bir yolcu 50 dakikalık yolculuğu çok daha uzun hissedebilir. Doğru cevap A'dır.

Canlıların acıkmasından, kimi hayvanların kış uykusuna yatması ya da horozların belli bir saatte ötmesi biyolojik saat ile ilişkilidir. Biyolojik saat, alışkanlıklara göre kurulur. Çoğu zaman uyanmak için kurduğumuz saatin alarmı çalmadan biraz önce uyanırız. Biyolojik saat, bize kalkma zamanının geldiğini söylemiştir. Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap A'dır.