GÖRSEL ESTETİK - Deneme Sınavı - 24

İmge, Türk Dil Kurumuna göre; zihinde tasarlanan ve gerçekleştirilmesi özlenen şey, hayal, hülya’dır. İkinci bir anlam olarak imge; genel görünüş, izlenim ve imaj olarak da tanımlanabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Beynin sol yarı küresi yani analitik bölümü bilim, rasyonellik, objektiflik, matematik, kimya, fizik gibi fonksiyonları yerine getirir, buna göre doğru cevap E'dir.

Amblem bir şirketin, ürünün, hizmetin veya oluşumun karakterini yansıtmak üzere tasarlanan grafik bir semboldür. Logo, bir kurumu yazınsal olarak tanımlar, yazı karakterlerini onun güçlü yönlerinin ve kültürünün göstergesi olacak şekilde stilize eder. Marka ise bir ürünü, hizmeti veya kurumu rakiplerinden ayrıştıran ve
tanımlayan bir sembol, işarettir. Buna göre doğru cevap C'dir.

...Retinada odaklanan görüntü elektrik sinyallerine dönüştürülüp optik sinirler aracılığıyla beyne ulaştırılarak algı sağlanır ve görme eylemi gerçekleşir.  Buna göre doğru cevap D'dir.

Gestalt Almanca bir kelime olup; biçim, şekil, form gibi anlamlara gelmektedir. Gestalt kuramı algısal örgütleme yasaları ile ilgilenen bir psikoloji teorisidir. Şekil-zemin ilişkisi, yakınlık, benzerlik, süreklilik, tamamlama, devamlılık, basitlik yasaları,
algısal örgütleme yasalarından oluşur. Doğru cevap E'dir.

Temel iletişim ögelerinden piktogram, hiyeroglif ve benzeri yazı sistemlerinde bir kavramın karşılığı olarak kullanılan resimsel öge olarak tanımlanır. Günümüzde en iyi örnek trafik işaretleridir. Doğru cevap A'dır.

...Oran ise nesneler arasındaki nicelik farklarını veya derece ile büyüklük, küçüklük, yükseklik ve genişlik gibi bağıntıları ifade eder. Buna göre doğru cevap D'dir.

Form, biçim ve şekil birbiriyle çokça karıştırılan kavramlardır. Form ve biçim sanatsal anlamda kullanıldığında hemen hemen aynı anlama gelmektedir. Form, (en-boy-yükseklik) üç boyutlu bir nesnenin doğal yapısını, varlığını tanımlar. Bir sanat eserinin yapı bakımından kuruluşudur. Bir diğer anlamda sanat yapıtının biçim, çizgi, renk, leke ve dokudan oluşan son hâli olup tüm bu ve bunun dışındaki nitelikleri organize eden son durumdur. Ya da bir objenin nesnenin görsel veya dokunsal olarak algılanan bir gerçekliği olarak da tanımlanabilir. Doğru cevap A'dır.

Güncel sanat; ilk defa 1970 sonrası gündeme gelen “güncel sanat” uygulamaları, 1980 den sonra ve 1990’lı yıllarda sanat ortamlarının gündemini oluşturur. Düşünceyi ön plana alan ve kavramsal bir yanı olduğu için, izleyicinin güncel sanatla ilişkisi, geleneksel estetik değerleri bir yana bırakmayı zorunlu kılar.

Bir işin sanat olması veya bir nesnenin sanat eseri olabilmesi için hangi koşulların gerekli olduğu bu özellikler ile belirlenebilir:

1. Sanat, insan üretimidir, sanat eserini insan yaratır. Ne doğada ne de hayvanların yaptıkları işlerde (güzellik olsa bile) sanat olamaz. Zekâ düzeyi ne olursa olsun hayvanlar sanat yapamazlar.
2. Sanat eseri kalıcılık özelliği taşır. Rastlantılar ve günlük kullanıma dönük nesnelerde çoğu zaman bu özellik yoktur.
3. Sanat bir biçim yaratır, kendini biçim (form) ile ifade eder. Biçim yoksa orada sanat da yoktur. Sanat ağırlıklı biçimlere dönüştürülebilen duygu ve düşünceler,  karşımıza bazen bir tablo, bazen bir beste, bazen de bir fotoğraf veya sinema filmi olarak çıkabilir.
4. Sanat bir eğlenme, oyalanma aracı veya bir lüks değildir. Gerçi sanatın doğuşunda, kaynağında ve kökeninde oyunun bir yeri olduğu ileri sürülür. Ancak sanat, sonunda denge ve tutarlılık içinde bir evrensel bildiri taşır. Diğer bir deyişle, felsefi bir öz taşımayan sanat eseri bulmak güçtür.

Fotoğrafın düz bir yüzeyde sanki gerçekmiş gibi görünmesi veya üç boyutlu etkisi, ışık ve renk ile ilgili fiziksel bir olaydır. Fotoğrafta, üçüncü boyutu hissettiren durum derinlik duygusudur. Bu durum özellikle çizginin yönlerinden kaynaklanmaktadır.

Fotoğrafçının kameralar, objektifler, ışık kaynakları ve buna benzer birçok ekipman bilgisinin yanında sanatsal bilgisi de fotoğrafı oluşturmasında önemli niteliklerden biri sayılır.

Bir sanatsal üretim olarak fotoğrafçılık güzel sanatlar içerisinde resim sanatına göre daha geride kalmıştır. Bununla beraber 20. yüzyılın başında fotoğrafçılık, Laszlo Moholy-Nagy, Marcel Duchamp ve Man Ray tarafından resim sanatına paralel ve eşit bir yaratıcı etkinlik olarak uygulanmıştır. Birçok fotoğrafçı ve eleştirmen, bu ortamı bağımsız bir sanat biçimi olarak desteklemiştir.

Fotoğraf teknikleri ile görüntünün kaydedilmesi konusunda kimyasal çalışmalar yapılmaktaydı. Bu çalışmaların bir yarışa dönüştüğü bile söylenebilir çünkü ortaya çıkan ürünlerin yüksek bir ticari değeri olacağı tahmin edilmekteydi. Bu konudaki ilk önemli sonuçlar 1826 yılında Josep Nicephore Niepce tarafından elde edilmiştir. Niepce Camera Obscura içerisinde koyduğu duyarkatı, sekiz saat pozlandırarak ilk görüntüyü yakalamıştır.

1837 yılında Jacques Mande Daguerre, pozlama süresini ortalama 1-2 saate indirerek ilk fotoğrafını çekmiş ve buluşunu kendi adıyla ‘‘Daguerreotype’’ olarak tescil ettirmiştir. İlk Daguerre portre çalışmalarına 1840’ta ABD’nin doğu sahillerinde açılan ticari atölyelerde başlanır.

Fotoğraf makinelerinin görüntü oluşturabilmesi için ihtiyaç duyulan ışık miktarına pozlama denmektedir. Fotoğrafçılığın temelini oluşturan pozlama, diyafram ve enstantane gibi değerlerle beraber düşünülürse daha etkili sonuçlara ulaşmak mümkün olabilir. Günümüzde kullanılan makinelerde otomatik ışık ölçerlerle diyafram, enstantane ve ISO değerleri ölçülmektedir. Bu değerler isteğe bağlı olarak otomatik ve manuel olarak kullanılabilir.

Haber fotoğraflarının bazı temel özellikleri şu şekilde belirtilebilir:
1. Düşünsel bir yanının olması
2. İkna etme gücünün olması
3. Tarihe tanıklık etmesi
4. Anlık olması
5. Yazıyla desteklemesi.

Portre Fotoğrafçılığı; insanın kişiliğini, duygusal durumunu ve diğer bilgilerini aktaran, ifadesinin kişiye özgü aktarıldığı bir fotoğraf türüdür.

Avangard sanat günün onaylanmış ve geçerli sanat anlayışlarını yadsıyan deneyci deneyci sanatçıları ve onların yapıtlarını niteler. Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Sanat bir eğlenme, oyalanma aracı veya bir lüks değildir. Gerçi sanatın doğuşunda, kaynağında ve kökeninde oyunun bir yeri olduğu ileri sürülür. Ancak sanat, sonunda denge ve tutarlılık içinde bir evrensel bildiri taşır. Diğer bir deyişle, felsefi bir öz taşımayan sanat eseri bulmak güçtür. Yerine göre, çoğumuzun oldukça basit gördüğü bir natürmort bile, doğa’nın dinamik ve canlı çağrışımlarını dile getirir. O hâlde, belirli bir konu ve içerik taşımayan güzellik sanat sayılmaz. Yanlış bilgi içeren cevap D seçeneğinde verilmiştir.