GÖÇMEN VE SIĞINMACILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 8

BMMYK kaynaklarına göre, Türkiye’ye son yirmi yılda çoğu İran, Irak ve Bulgaristan’dan olmak üzere iki milyon mülteci gelmiştir. Doğru cevap B'dir.

Şartlı Mülteciler, 2014 YUKK yasasında, sığınmacı kavramı yerine ortaya konmuş olup, Avrupa dışındaki ülkelerden Türkiye’ye gelip BMMYK’ya mültecilik başvurusunda bulunmuş, üçüncü ülkeye kabulüne kadar Türkiye’de bekleme sürecini geçiren kişileri tanımlamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Mültecilerin ülkelerine yakın bir tarihte geri dönebilmelerinin imkânsız olduğu giderek belirginleşiyor. Sürekli büyüyen Suriyeli mülteci nüfusunun varlığı, ev sahibi toplumu ekonomik, sosyal ve siyasi bakımdan derinden etkilemektedir. Doğru yanıt C'dir.

Kırdan kente yönelik olan iç göç hareketliliği, kentlerin çekme faktörleri ve kırsal alanların itme faktörleri ile açıklanabilir. Kırsal alanların itme faktörleri şu şekilde sıralanabilir:

Doğru cevap D'dir.

Kırdan kopan nüfusun yine de hızla kentlere akması, toplumsal sistem içinde önemli sorunlara neden olmuştur. Bu çerçevede, ilgili yazına kentleşmeden sonra bir de kentlileşme kavramı girmiştir. Kentleşme, nüfusun belli alanlarda yaygınlaşmasını anlatırken; kentlileşme kentsel alanlarda toplanan nüfusun kentli değerlere sahip bireyler haline gelmesini, kentin sunduğu fırsatlardan ve olanaklardan yararlanabilmesi ve kent yaşamıyla bütünleşebilmesini anlatır. Doğru cevap C'dir.

1961 yılında Batı Almanya ile imzalanan anlaşmayla birlikte Türkiye birçok Batı Avrupa ülkesine iş gücü sağlayacak göçe kaynaklık etmeye başlamıştır. 1960’larda bu göç rejiminin şekillenmesinin altındaki temel neden, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’da yaşanan ekonomik patlama ve iş gücü açığının yanında, Türkiye’de işsizliği azaltacak ve ülkeye döviz girişini sağlayacak bir stratejinin izlenmesidir. Doğru cevap B'dir.

Abadan Unat, 1950’li yıllardan itibaren Avrupa’ya yönelen Türk dış göç hareketini beş aşamada özetlemiştir:

Yurt dışına göç sürecinde bireysel girişimler ve özel aracıların damgasını vurduğu 1950’li yıllar.

1960’larda ikili anlaşmalara dayanılarak, devlet eliyle düzenlenen iş gücü ihracı.

1970’lerde ekonomik krizle yabancı işçi alımının durdurulması aile birleşimleri,göçmen işçilere tanınan sosyal güvenlik hakları ve çocuk yardımları.

1980’lerle birlikte göçmen işçi çocuklarının eğitim sorunları, getto yaşamı, dernekleşme hareketleri, sığınma isteklerinin artması, vize zorunluluğu ve geri dönüşler.

Doğru cevap D'dir.

Türkiye’ye yönelen göç olgusunun kabaca ikiye ayrıldığı söylenebilir. Bunlar, düzensiz göç ve düzenli göçtür. Düzenli göç Türkiye’ye çalışma ya da eğitim amaçlı gelen kişilerden oluşmakta olup bu kişiler oturma ve çalışma iznine sahiptir. Diğer yandan düzensiz göç; transit göç, mekik (döngüsel) göç ve sığınmacı ve mülteci hareketliliğinden oluştuğu söylenebilir. Doğru cevap C'dir.

Sözde Turist, herhangi bir ülkeye, turistik vize ile gelip bu ülkelerde enformel olarak çalışan, iş kurmaya çalışan, ticaret yapanlar için kullanılır. Doğru cevap A'dır..

Türkiye Suriye mülteci hareketleriyle birlikte dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülkeler arasında altıncı sıraya yükselmiştir. Ekim 2011’de Suriye’den gelen mültecilere açık kapı politikası ilan edilmiş daha sonra bu durum geçici koruma ile ilgili bir yasal çerçeveye oturtulmuştur.. Doğru cevap C'dir.

Şartlı Mülteciler, 2014 YUKK yasasında, sığınmacı kavramı yerine ortaya konmuş olup, Avrupa dışındaki ülkelerden Türkiye’ye gelip BMMYK’ya mültecilik başvurusunda bulunmuş, üçüncü ülkeye kabulüne kadar Türkiye’de bekleme sürecini geçiren kişileri tanımlamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Mekik göçü, bir ülkeye kısa süreli olarak gelen, kendi ülkesiyle ilişkilerini sürdürmek isteyen, yasal belge almaya ve sınır geçişi ile ilgili mevzuatı zedelememeye gayret eden kişilerin tecrübe ettiği bir göç türüdür. Bu grup yasal yollarla ülkeye gelip, iş ilişkisi kurmak, ticaret yapmak ya da çalışmak için gelirler. Bu hareketin içinde, iş adamları, bavul tüccarları, sanatçılar ve kaçak işçiler gibi karışık nüfus grupları yer alır. Bu grupların geldikleri ülkelerdeki faaliyetleri esas olarak kayıt dışıdır. Doğru cevap E'dir.

1970’li yıllarda Afganistan’ın Rusya tarafından işgali ve İran’daki rejim değişikliği ardından, Orta Doğu’da Irak’taki Saddam rejiminden kaynaklanan yasal çalkantı ve savaşlar ve son olarak da Doğu Avrupa ve Sovyetler Birliği’nde komünist rejimlerin çöküşü, Türkiye’yi düzensiz göç hareketleri için önemli bir varış noktası hâline getirmiştir. Ancak, 1973 sonrasında petrol fiyatlarının artması, petrol ihraç eden Arap ülkelerinin ekonomik olarak kalkınması ve iş gücüne olan talep artmıştır. Bu durum da Türkiye gibi iş gücü fazlası olan toplumlarda göç hareketliliğini bu coğrafyalara yönelmesine yol açmıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

1994 yılında başlayan Doygunluk döneminde, transit göçmenlerin sayısı önemli bir artış göstermiş ve transit göçmenlerin Türkiye’de kalış süreleri de uzamıştır. Bu dönemde Türkiye yoğun bir düzensiz göçmen ve sığınmacı göçüyle ilk defa karşılaştığı için, bu meseleyle ilgili ulusal düzenlemelerin uluslararası düzenlemelerle uyumlu hâle getirme çabalarına girişmiş, Sığınma ve Kitlesel Göçlere Dair Yönetmelik ortaya çıkmış, birtakım kurumsal düzenlemelerin varlığına ihtiyaç hissedilmiştir. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler, diğer dönemlere ait değişimlerdir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Sözde Turist (Pseudo Turist), herhangi bir ülkeye, turistik vize ile gelip bu ülkelerde enformel olarak çalışan, iş kurmaya çalışan, ticaret yapanlar için kullanılır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Türkiye’deki düzensiz göç sürecini dört döneme ayırmıştır. Bular 1979-1987 çıkış dönemi, 1988-1993 olgunlaşma dönemi, 1994-2000 doygunluk dönemi ve 2001’den günümüze kurumsallaşma dönemidir. 1970-1979 arası yoğun düzensiz göç hareketi bulunmamaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Kırdan kopan nüfusun yine de hızla kentlere akması, toplumsal sistem içinde önemli sorunlara neden olmuştur. Bu çerçevede, ilgili yazına kentleşmeden sonra bir de “kentlileşme” kavramı girmiştir. Kentleşme, nüfusun belli alanlarda yaygınlaşmasını anlatırken; kentlileşme kentsel alanlarda toplanan nüfusun kentli değerlere sahip bireyler haline gelmesini, kentin sunduğu fırsatlardan ve olanaklardan yararlanabilmesi ve kent yaşamıyla bütünleşebilmesini anlatır. Doğru yanıt E'dir.

Türkiye’nin göç alan bir ülke konumuna gelmesinin asıl unsuru mültecilerdir. Ülkemiz, hem Balkanlar’daki hem de Orta Doğu’daki siyasal çalkantılarla ortaya çıkan yoğun bir mülteci ve sığınmacı akımının hedefi hâline gelmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Tarımda makineleşme, Daha iyi şartlarda kalıcı iş bulma umudu, Ulaşım ve iletişim teknolojilerinin kentsel alanlarda gelişmiş olması, Doğal afetler ve terör kırdan kente göçün gerekçeleri arasında gösterilebilir. Ancak eğitim ve sağlık alanlarındaki yatırımlar kırsal değil kentsel bölgelerde yoğunlaşmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Mübadeleler döneminde gözlemlenen göç, doğal bir nüfus hareketliliğinin aksine; siyasal aktörlerin, homojen bir ulus yaratma amacı için kullandıkları bir araç olarak öne çıkmaktadır. Gayrimüslimlerin Avrupa’ya göçüne teşvik ve mübadele anlaşmaları ise bu yargıya bir örnektir. Doğru yanıt B seçeneğidir.