GÖÇMEN VE SIĞINMACILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 4

Kitlesel sığınma talepleri, özellikle iç savaş, iç savaş korkusu yahut baskıcı hükümetlerin askeri yöntemlere başvurması veya tehdidinde bulunması durumunda komşu devletlere yönelen geniş insan topluluklarından gelmektedir.

1967 tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Protokol, 1951 Sözleşmesi’ndeki coğrafya ve zaman sınırlamasını kaldırmıştır.

YUKK md. 78 uyarınca başvuru, kayıt tarihinden itibaren en geç altı ay içinde Göç İdaresi Genel Müdürlüğünce sonuçlandırılır.

Yabancıların çalıştırılmalarına konan sınırlama tedbirleri ile ilgili söz konusu tedbirlerden ülkede 3 yıl ikamet edilenler muaf tutulmaktadır.

YUKK'a göre etkin ve adil karar verebilmek amacıyla başvuru sahibiyle kayıt tarihinden itibaren 30 gün içinde bireysel mülakat yapılır.

5543 sayılı Kanun uyarınca
belli şartlarda göçmenlerin
vatandaşlığa kabulü mümkündür.

1951 Mülteci Sözleşmesi 1A(2) maddesinin yaptığı tanım çerçevesinde, mültecilik statüsünün
varlığından bahsedebilmek için şu koşulların bulunması gerekir:
1. Zulme uğramaktan haklı nedenlerle korkma
2. Zulme uğrama korkusunun ırk, din, tabiiyet (milliyet), belirli bir toplumsal gruba
mensup olma veya siyasi düşüncelerden kaynaklanması
3. Ülkesi dışında bulunma
4. Kendi ülkesinin korumasından yoksun bulunma, yararlanmak istememe veya ülkesine geri dönememe, dönmek istememe

Uluslararası veya ülke genelindeki silahlı çatışma durumlarında, ayrım gözetmeyen şiddet hareketleri nedeniyle şahsına yönelik ciddi tehditle karşılaşacak, olması nedeniyle menşe ülkesinin veya ikamet ülkesinin korumasından yararlanamayan veya söz konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancı ya da vatansız kişiye, statü belirleme işlemleri sonrasında ikincil koruma statüsü verilir”.

göçmen olarak belirleneceğine dair belirleme
yetkisi Bakanlar Kurulu’na aittir.

Mültecilerin yaşama hakkı;
işkenceye, zalimane, insanlık dışı
ve onur kırıcı muameleye maruz
kalmama hakkı ve kişisel özgürlük
ve güvenlik hakkı bulunmaktadır.

1951 Mülteci Sözleşmesi md. 16, bu hakla ilgili olarak “Her mülteci, bütün Taraf
Devletler’in toprakları üzerindeki hukuk mahkemelerine serbestçe ve kolayca başvurabilecektir”hükmünü içermektedir.

Fiziksel bulunuş düzeyinde mültecilerin sahip olduğu kabul edilen haklardan birisi de,
aile birliği hakkıdır. 1951 Mülteci Sözleşmesi metninde açık bir hüküm olmamakla birlikte,
Sözleşme’yi ortaya çıkaran konferansın nihai metninde aile birliğine yapılan vurgu ve
uluslararası insan hakları hukuku, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin aldığı kararlarla
birlikte aile birliğinin sağlanmasında devletlere bazı yükümlülükler getirmektedir

Ülkede hukuka uygun olarak kalmakta olan mültecilerin sahip olduğu başka bir hak,
kamu yardımlarından faydalanma hakkıdır. 1951 Mülteci Sözleşmesi’nin 23. maddesine
göre, Taraf Devletler, ülkelerinde yasal olarak ikamet eden mültecilere, kamu bağışları ve yardımları konularında, vatandaşlarına uyguladıkları muamelenin aynısını uygulayacaklardır

Mülteci ve sığınmacıların karşılaştıkları en büyük sorunlardan biri, aile bütünlüğünün
korunamamasıdır. YUKK md. 34, mülteciler ile ikincil koruma statüsü sahiplerinin yabancıeşine, kendisinin veya eşinin ergin olmayan yabancı çocuğuna, kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğuna, her defasında iki yılı aşmayacak şekilde aile ikamet izni verilebilmesini öngörmektedir.

Geçici Koruma Yönetmeliği de yönetmelik kapsamındaki yabancılara sağlık, eğitim, iş
piyasasına erişim, sosyal yardım ve hizmetler ile tercümanlık ve benzeri hizmetler sağlanabileceği
belirtilmektedir.

Cumhuriyet döneminin en önemli ve ilk göç hareketi, 1923 yılında esasları belirlenen ve karşılıklı bir göç niteliğindeki Türk – Yunan mübadelesi ile gerçekleşmiştir. Doğru cevap A’dır.

2006 tarihli Kanun’a göre ise “Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, yerleşmek amacıyla tek başına veya toplu hâlde Türkiye’ye gelip bu Kanun gereğince kabul olunanlar” göçmendir. Doğru cevap A’dır.

5543 sayılı Kanun çerçevesinde iki göçmen kategorisi belirlenmiştir: Serbest göçmen ve iskânlı göçmen. İskânlı göçmen, “Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup özel kanunlarla yurt dışından getirilen ve bu kanun hükümlerine göre taşınmaz mal verilerek iskânları sağlananlardır.” Serbest göçmen ise “Devlet eliyle iskân edilmelerini istememek şartıyla yurda kabul edilenlerdir”. Doğru cevap A’dır.

‘Mülteci’, 1951 Mülteci Sözleşmesi madde 1A(2)’de, “ırkı, dini, tabiiyeti, belirli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri yüzünden, zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan, ya da söz konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen yahut tabiiyeti yoksa ve bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen” kişi olarak tanımlanmıştır. 1951 Mültecilerin Statüsüne İlişkin Sözleşme ile kurulan hukuki düzen, devletlere, mülteci statüsündeki kişilere çeşitli haklar sağlama yükümlülüğü getirmektedir. Doğru cevap C’dir.

1951 Mülteci Sözleşmesi’nin mülteciler yahut mülteci statüsü talep edenler için sağladığı en büyük koruma, geri göndermeme ilkesi ile ifade edilir. İlke, zulme uğrama tehdidi altında bulunanların ülkelerine gönderilmesini yasaklamaktadır. Böylece devletler, 1951 Mülteci Sözleşmesi’nin tanımladığı mülteciler söz konusu olduğunda, kendi ulusal düzenlemeleri ne olursa olsun, bu kişileri zulme uğrayacakları ülkeye iade edemeyeceklerdir. Doğru cevap D’dir.