GÖÇMEN VE SIĞINMACILARLA SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 17

Göç hareketlerinin tarihsel gelişimine ilişkin yaşanan dönüşümler dikkate alındığında modern göç hareketlerinin dört ana dönemde gerçekleştiği söylenebilir (Massey, 2003; Pellegrino vd.,1998): a) Ticari Dönem: 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar süren bu dönemde göç süreçleri kolonileştirme ve ticari kapitalizm tarafından biçimlendirilmiştir. b) Endüstriyel Dönem: 19. yüzyıl başlarından 1920’lere kadar uzanan bu süreçte Avrupa’daki ekonomik gelişmeyle birlikte endüstrileşmenin Yeni Dünya’daki eski kolonilere yayılması ile Avrupa’dan yoğun göçler gözlenmiştir. c) Sınırlı Göç Dönemi: 1920’lerden 1960’lara kadar süren dönemde ise Birinci Dünya Savaşı ve göçmen alımına ilişkin sınırlamalar Avrupa kaynaklı göçü büyük ölçüde yavaşlatmıştır. d) Post-Endüstriyel Dönem: 1960’lardan sonra göç hareketleri köklü biçimde farklı bir nitelik sergilemeye başlamıştır. Doğru cevap C'dir.

Çokkültürcülük kavramı 1960 ve 1970’lerde Kanada, Avustralya gibi ülkelerde ortaya çıkmıştır ve Britanya ile ABD gibi ülkelerde de eğitim alanıyla sınırlı olmak üzere yaygınlık kazanmıştır. Doğru cevap D'dir.

Sosyal hizmet, küçük yaşta çalıştırılma, madde bağımlılığı, uzun süreli veya kronik hastalık, tutukluluk veya hükümlülük, doğal afetlere maruz kalma, ihmal, istismar, şiddete maruz kalma, sokakta yaşama, bakıma muhtaç yaşlılık ve engellilik durumundaki insanlara yapılacak olan destek niteliğindedir. Doğru cevap E'dir.

Bireyler göç süreciyle birlikte yabancı bir dil ve kültürle, ırkçılık ve toplumsal dışlanmayla vb. karşılaşmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Azerbaycan Türkçesinde göçmenin karşılığı olarak “gelme”, “köçkün”, “kaçkın” ve “muhacir” kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Uluslararası göç genel olarak kişinin alışılageldik yerleşim yerini bir ülkeden diğerine değiştirmesi olarak tanımlanır. BM bu tanıma, göçmenleri uluslararası ziyaretçilerden ayırmak için en az bir yıllığına ifadesinin başka bir deyişle zaman unsurunun eklenmesini önermektedir. Doğru cevap C'dir.

Mültecilerin Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesi’ ne göre de mülteci “ırkı, dinî, milliyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm göreceği konusunda haklı bir korku taşıyan ve bu yüzden ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen veya dönmek istemeyen kişi”dir. Doğru cevap A'dır.

Sarkaç göç, göçmenler düzenli ve sürekli bir biçimde zamanlarının belirli bölümlerini köken ülkelerinde, belirli bölümlerini ise göç ettikleri ülkede geçirmeleri durumunda ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Zincirleme göç, bir yere göç edenlerin köken ülkelerinden evlilik gibi bağlar yoluyla yeni göçmenlerin göç etmesini temin etmeleri sonucunda gelişmektedir. Doğru cevap B'dir.

Neoklasik Makro Kuramına göre göçün nedeni temel olarak ekonomiktir. Kuram dünyadaki arz talep dengesine odaklanır, göçün emek arz ve talebindeki coğrafi farklar nedeniyle ortaya çıktığı savunulur. Doğru cevap B'dir.

İç göç; yaylalara dönemsel gidiş, çalışmak için başka kente, bölgeye gidiş ya da kırsal alandan şehre göç gib çeşitli şekillerde olabiliri. Bu göç, geçici veya daimi olabilir.

Göç hareketlerinin tarihsel gelişimine ilişkin yaşanan dönüşümler dikkate alındığında modern göç hareketlerinin dört ana dönemde gerçekleştiği söylenebilir. Bunlar; Ticari Dönem, Endüstriyel Dönem, Sınırlı Göç Dönemi ve Post-Endüstriyel Dönemdir. Ticari Dönem: 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar süren bu dönemde göç süreçleri kolonileştirme ve ticari kapitalizm tarafından biçimlendirilmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Genel bir değerlendirme yapıldığında geçen yarım yüzyılda gerçekleşen üç önemli devrimin, sınır ötesi bağları arttırmış ve göçü kolaylaştırmış olduğu söylenebilir. İlk devrim, sınırlar ötesindeki fırsatların geçmişte olduğundan daha kolay öğrenilmesini sağlayan iletişim devrimidir. İkinci devrim ulaşım alanındadır. Üçüncü devrim ise göçmenlerin hükümetler karşısında kazandıkları hakları kapsamaktadır. Göçmenlere yönelik sosyal hizmetlerin artması ise göçün sebebi değil sonucudur.

Sığınmacı ve mülteci kavramları genellikle birbirleriyle karıştırılmaktadır. mülteci “ırkı, dinî, milliyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm göreceği konusunda haklı bir korku taşıyan ve bu yüzden ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen veya dönmek istemeyen kişi”dir. Sığınmacılar ise uluslararası sınırlar içinde koruma arayışında olan ancak mülteci statüleri henüz karara bağlanmamış kişilerdir.

Zincirleme göç, bir yere göç edenlerin köken ülkelerinden evlilik gibi bağlar yoluyla yeni göçmenlerin göç etmesini temin etmeleri sonucunda gelişmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır

Döngüsel (dairesel) göç, çalışma amaçlı göç ile ekonomik olanak arayışıyla bir ülkeye çok defa seyahat eden kişilerin hareketliliği anlamına gelmektedir

Göç olgusunu ve göç süreçlerini açıklamaya yönelik birbirinden oldukça farklı ve çok sayıda kuram söz konusu olduğu için bazı sınıflandırmalar yapılmıştır. Genel bir sınıflama yapıldığında ise göç kuramlarını, göçün başlayışını açıklayan kuramlar ile göçün devamlılığını ve uluslararası yaygınlaşmasını, sürekliliğini açıklayan kuramlar biçiminde ifade edebiliriz. Başlangıç kuramları arasında şunlar vardır: Neoklasik ekonomi yaklaşımı, yeni ekonomi kuramı, ikiye bölünmüş emek piyasası kuramı, dünya sistemler kuramı ve itme-çekme kuramı’dır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Göç olgusunu ve göç süreçlerini açıklamaya yönelik birbirinden oldukça farklı ve çok sayıda kuram söz konusu olduğu için bazı sınıflandırmalar yapılmıştır. Genel bir sınıflama yapıldığında ise göç kuramlarını, göçün başlayışını açıklayan kuramlar ile göçün devamlılığını ve uluslararası yaygınlaşmasını, sürekliliğini açıklayan kuramlar biçiminde ifade edebiliriz. Göçün sürekliliğini ve yaygınlaşmasını açıklayan kuramlar ise azalan risk ve maliyetlere vurgu yapan ağlar kuramı; kurumsal kuram; kümülatif nedensellik, göç sistemleri ve ulusaşırı kuramı kapsamaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

İkiye Bölünmüş Emek Piyasası Kuramı, uluslararası göçün, gelişmiş ülkelerin ekonomik yapısından kaynaklanan içsel ve sürekli bir işgücü talebi gibi yapısal gereksinimlerden kaynaklandığını ileri sürer. Piore’ye göre göç, göç veren ülkelerdeki itme etkilerinden (düşük ücretler veya yüksek işsizlik) kaynaklanmaz, göç alan ülkelerdeki çekme etkilerinden (kronik ve kaçınılmaz bir yabancı işçi gereksinimi) kaynaklanır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Göç hareketlerinin tarihsel gelişimine ilişkin yaşanan dönüşümler dikkate alındığında modern göç hareketlerinin dört ana dönemde gerçekleştiği söylenebilir. Bunlar: