GÖÇ VE GÖÇ SORUNLARI

EM-DAT veri tabanı sınıflamasında sosyal ol- gulara yer verilmemekte konu doğal ve teknolojik afetler ile sınırlı olarak ele alınmaktadır. Dünyada yaşanan felaketler ile ilgili verilerin derlendiği

SIGMA veri tabanında yer alan sınıflamada savaş ve savaş benzeri olaylar kapsam dışında tutulmakta ancak toplumsal huzursuzluklar konusu kapsama dâhil edilmektedir.

IFRC tarafından yapılan sınıflamada ise “karmaşık (complex) acil durumlar/çatışmalar” ile “yerinden edilmiş nüfus” insan kaynaklı afetler içerisinde yer almaktadır. Nitekim uluslararası bo- yutta iki ya da daha fazla sayıda ülke arasında sa- vaşın patlak vermesi ya da bazı ülkelerdeki karışık- lıklar ve iç savaşlar geniş ölçekli salgın hastalıklar, açlık, gıda kıtlığı, su yetersizliği, yerinden edilmiş insanların ve mültecilerin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

Bunlardan dış göç literatürde sıklıkla uluslararası göç olarak ifade edilmektedir. Bir ülkenin sınırları içerisinde afetlerden kaynaklı olarak iç göç yaşanabileceği gibi afetler dışındaki çeşitli neden- lerden dolayı da ülke içerisinde nüfus hareketleri söz konusu olabilmektedir.

Ani gelişen  ve planlı olmak üzere bu kategoride iki tür göç vardır.

BM’nin Risk yönetimi yaklaşımının özünü afet risklerinin azaltılması konusu oluşturmaktadır. Risk yönetimi yaklaşımının temel unsurlarını ise zarar azaltma ve hazırlık aşamaları oluşturmaktadır.

Konuyu Türkiye’de Suriye Krizi’nden kaynaklı kitlesel göç üzerinden örneklendirmek gerekirse;

• İlk aşaması sığınmacıların temel ihtiyaçlarının karşılanması ve yaralarının sarılması amacı ile acil durum politikalarının uygulanması,

• İkinci aşaması uluslararası koruma prosedür- lerinin tanınmasını da içeren göç yönetimi,

• Üçüncü aşaması sığınmacıların kalıcılığa doğru bir seyir izlemesine bağlı olarak uyum politikalarına geçiş,

• Dördüncü aşamanın ise kitlesel göç risklerinin azaltılmasına ilişkin stratejilerin belirlen- mesine yönelik bir seyir izlediği söylenebilir.

Uluslararası koruma prosedürlerinin uygulanması afet sonrası müdahele evresinde gerçekleştirilmektedir.

IDMC tarafından yer değiştiren kişi sayısı 100.000 den az ise kitlesel göç olayı küçük- orta boyutta nüfus hareketi; 100.000 ile 999.999 aralığında ise “büyük olay” yani büyük boyutlu nüfus hareketi; 1 ile 3 milyon aralığında ise “çok büyük olay”; 3 milyonda fazla ise “mega olay” yani mega boyutta nüfus hareketi olarak ölçeklendirilmiştir.

Afet yönetimi; hazırlık, zarar azaltma, müdahale ve iyileştirme aşamalarından oluşmaktadır.