GÖÇ VE GÖÇ SORUNLARI

Kitlesel/toplu göç: (mass/collective migration) terimi, yüksek sayılarda ani insan hareketi olarak, akın (influx) terimi ise vatandaş olmayan çok sayıda kişinin bir ülkeye aniden ulaşması” olarak tanımlanmaktadır.

Literatürde zorunlu göç (forced migration) olarak ifade edilen bu terim ile doğal, çevresel, kimyasal, nükleer felaketler, kıtlık ya da kalkınma projeleri nedeniyle yaşadıkları yerleri zorunlu olarak terk etmek zorunda kalan kişiler kastedilmektedir

Zorunlu göç: Irkı, dini, milliyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti ya da siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm göreceği korkusu taşıyan ve bu yüzden ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen, dönmek istemeyen kişilerin bir başka devlete sığınması olarak tanımlanır.

Kitlesel göçün temel nedenleri ekonomik, siyasi, sosyo-kültürel, ve doğal nedenler olarak özetlenebilir.

Türkiye'de kitlesel göç risklerinin azaltılmasına ilişkin faaliyetler,

olarak sıralanabilir.

Kitlesel göç ile bir ülkenin sınırına gelen sığınmacıların barınma merkezlerindeki temel asgari ihtiyaçları aşağıdaki belirtilmiştir:

olarak sıralanabilir.

Türkiye Suriye krizinden kaynaklı kitlesel göç üzerinde risklerin azaltılması için ilk hazırlık aşamaları,

AB ülkelerinin göç ve ilticaya ilişkin gerekli alt yapıları mevcut olmasına rağmen Suriye Krizi’nde Almanya başta olmak üzere diğer AB ülkeleri düzensiz kitlesel göçü kriz olarak tanımlamış ve yaşanan krizi Mülteci Krizi (Refugee Crises) olarak adlandırmıştır.

Planlı göçe neden olan itici faktörler: Ekonomik ve sosyal gelişimin neden olduğu bozulmalar ve kırılmalar ve düşük yaşam standartlarıdır.

Gerçekleştiği yere göre göçler İç Göç ve Dış Göç olmak üzere iki başlık altında toplanmaktadır.

Afet terimleri sözlüğünde iltica (seeking refuge) terimi; “Irkı, dini, milliyeti, belli bir sosyal gruba mensubiyeti ya da siyasi düşünceleri nedeniyle zulüm göreceği korkusu taşıyan ve bu yüzden ülkesinden ayrılan ve korkusu nedeniyle geri dönemeyen, dönmek istemeyen kişilerin bir başka devlete sığınması” olarak tanımlanmaktadır. Çeşitli nedenlerle ülkesi dışında sığınma arayışında olan kişiler hacim olarak kitlesel bir özellik taşıdığında büyük nüfus hareketleri ortaya çıkmakta ve afet ile ilgili mevzuatta kitlesel göç terimi ile benzer/yakın anlam taşıyan “iltica ve büyük nüfus hareketleri” terimi kullanılmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Türkiye’de kitlesel göç ile gelen kişilerin beslenme, barınma, sağlık vb. temel ihtiyaçları acil durum anlayışı çerçevesinde ele alınmakta ve faaliyetler AFAD Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Doğra cevap A şıkkıdır.

Göç türleri; nedenlerine göre göçler, hedef yerine göre göçler, yasal duruma göre göçler, hacmine göre göçler ve süresine göre göçler olmak üzere beş gruba ayrılmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yasal durumuna göre göçler; “Düzenli” ve “”Düzensiz” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İkili anlaşmalarla düzenlenen işçi göçü, eğitim amaçlı göçler, aile birleşim hakkından doğan göçler düzenli göç hareketlerine örnek verilebilir. Düzensiz göç türüne ilişkin genel kabul gören bir tanım yapmak ise oldukça zordur. Zira düzensiz göç, genelde “düzenli göç”ün yapısına ve süreçlerine aykırı olan durumlarda ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Gerçekleşme süresine göre göçler; “Ani Gelişen” ya da “Planlı Göç” olmak üzere iki başlık altında toplanmaktadır. Örneğin köle ticaretinin yoğun olarak yaşandığı 18. yüzyılın ikinci yarısında her yıl yaklaşık olarak 60 bin kölenin Amerika’ya götürülmesi olayı zorunlu ama aynı zamanda planlı olarak gerçekleştirilen uluslararası bir göçtür. Ani gelişen göç olaylarında ise ağırlıklı olarak savaşlar, çatışmalar vb. siyasi nedenler ile afetlerin ön plana çıktığı görülmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ekonomik, sosyal ve kültürel kaynaklı göçlerde hep daha iyiyi arama arayışı bulunmaktadır. Daha iyi yaşam ve çalışma koşulları, daha iyi eğitim ve sağlık imkânları arayışı bunlardan bazılarıdır. Siyasi, güvenlik ve afet kaynaklı göçlerde ise bir kaçış söz konusudur. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yüksek refah düzeyi, ekonomik imkânlar, işgücü arzı, daha iyi yaşam koşulları vb. çekici faktörlerin insanların ülke içerisinde farklı yerleşim yerlerine ya da ülke dışına, gönüllü olarak göç etmelerine neden olabildiği görülmektedir. Ülkeler arası farklı demografik özelliklerin de benzer şekilde bireysel ve kitlesel göçlere neden olabildiği görülmektedir. Savaşlar, bölgesel ve yerel düzeyde çatışmalar, siyasi istikrarsızlıklar vb. itici faktörler de  insanların ülke dışına, zorunlu olarak göç etmelerine neden olabilmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Afet yönetimi; hazırlık, zarar azaltma, müdahale ve iyileştirme aşamalarından oluşmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

IDMC  tarafından  yer  değiştiren  kişi  sayısı 100.000 den az ise kitlesel göç olayı küçük- orta boyutta nüfus hareketi; 100.000 ile 999.999 aralığında ise “büyük olay” yani büyük boyutlu nüfus hareketi; 1 ile 3 milyon aralığında ise “çok büyük olay”; 3 milyonda fazla ise “mega olay” yani mega boyutta nüfus hareketi olarak ölçeklendirilmiştir. Doğru cevap E şıkkıdır.

I. Kitlesel göçün yüksek sayıda gerçekleşmesi
III. Kitlesel göçün toplu olarak gerçekleşmesi
IV. Kitlesel göçün nüfus hareketi olması
V. Kitlesel göçün aniden ortaya çıkışı