GÖÇ VE GÖÇ SORUNLARI - Deneme Sınavı - 6

Bireysel düzeyde uyum sosyokültürel ve psikolojik uyum olmak üzere 2 alt başlıkta ele alınmaktadır.

Uyum ve kültürleşme arasındaki ilişki incelenirken; yaş, cinsiyet, etnik köken, din, sosyo-ekonomik durum gibi demografik değişkenler; göç yaşı, kaç kuşaktır orada yaşadığı, yeni kültüre yerleşim süresi; göçün gönüllü ve zorunlu olması; yeni yerleşilen toplumun etnik yapısı, sosyo-politik durumu, ulusal politikalar, ev sahibi toplumun tutumları; göçmenlerin ayrımcılık deneyimi, kültürel benzerlik gibi faktörler dikkate alınmaktadır.

Psikolojik uyum süreci, kişinin kültürleşme sürecinde yaşadığı değişikliklerle ilgilidir. Bireyin kişisel ve kültürel kimliğini iyi algılaması, akıl sağlığının iyi olması ve bulunduğu yeni durumdan kişisel olarak memnun olmasını içeren içsel psikolojik sonuçlar içerir. Depresyon, genel ruhsal rahatsızlık gibi kavramlarla görünür hâle gelir.

Toplumsal yapıda farklı kültürel özelliklere sahip gruplar bir arada yaşarlar. Grupların bir arada yaşamının açıklanmasında kullanılan 3 boyut bulunmaktadır. Bunlar; gönüllülük, hareketlilik ve göç edilen yerde geçirilen süre şeklindeki boyutlardır.

Grup düzeyinde kültürleşme sürecinde: sosyal yapı değişimi; kurumsal değişim; kültürel pratiklerde değişimler yaşanmaktadır.

Eritme potası ev sahibi ülkenin benimsediği kültürleşme stratejileri arasında yer almaktadır. Eritme potası yaklaşımında göçmenlerin kültürel farklılığının eritilmek suretiyle belirli birtakım süreçlerden geçilerek yok edilmesidir.

Kültürel kimliği sürdürmek yerine baskın kültürün benimsenmesi durumunda “asimilasyon” söz konusu olmaktadır. Birey yalnızca yaşadığı ülke vatandaşlarıyla sosyal faaliyetlerde bulunmayı tercih etmektedir.

Baskın grup olarak tanımlanan ev sahibi ülkede yaşayan bireyler gelen göçmenleri; eritme potası, ayrımcılık, dışlama ya da çok kültürlülük stratejileri ile karşılayabilmektedirler.

Göç konusunda olduğu gibi göç sonrası süreçte yaşanan uyum ve kültürleşme süreçlerinde; eğitim düzeyi, dil, cinsiyet, kalış süresi, medeni durum, din, sosyal kimlik, sosyal mesafe ve algılanan ayrımcılık gibi faktörler söz konusudur.

İskan Kanunu'nun kabulü, 1934 yılında gerçekleşmiştir.

Türkiye, coğrafi konumundan dolayı Avrupa ülkelerine geçişte transit bir ülke, bir göç koridoru olarak görülmüştür. Buna ek olarak son yıllarda gösterdiği ekonomik gelişme düzeyi nedeniyle de bir cazibe merkezi hâline gelmiştir. Bu durum Türkiye’yi bir transit ülke olma konumunun yanında hedef ülke hâline getirmiştir. Bu gelişme Türkiye’nin zamanla ihtiyaçlar temelinde yeni düzenlemelere gitmesine neden olmuştur. Böylece, ister transit ister hedef ülke olsun insan ticareti, sığınma ve mültecilik, yabacıların ikameti ve çalışması, vize işlemleri gibi birçok düzenlemenin yenilenmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. 2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) bu nedenlerden doğmuştur.

İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle dünya büyük bir mülteci sorunuyla karşı karşıya kalmıştır. Bu durum da mülteci konusuna ilişkin daha kapsamlı bir örgütlenme ihtiyacını elzem kılmıştır. Bu doğrultuda 14 Aralık 1950’de BM Genel Kurulu tarafından, mültecilere uluslararası bir koruma sağlamak ve sorunlara kalıcı çözümler bulabilmek için Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK-United Nations Migh Commissioner for Refugees-UNHCR) kurulmuş, çalışmalarına 1 Ocak 1951 tarihinde başlamıştır. 28 Temmuz 1951 tarihinde ise Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme (MHSİS) Cenevre’de imzalanmış ve 22 Nisan 1954 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye, 1951 Cenevre Sözleşmesi’ni 24 Ağustos 1951 tarihinde imzalamış ve 29 Ağustos 1961 tarihinde 359 sayılı Kanun’la onaylamıştır.

“Türkiye’ye İltica Eden ya da Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” anlamında kullanılan “1994 Yönetmeliği”nin en önemli özelliği, bireysel ve kitlesel sığınma olayları karşısında
yapılması gerekenleri düzenleyen “ilk belge özelliği” taşımasıdır.

“Bütün Göçmen İşçilerin ve Onların Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair BM Sözleşmesi”ni Türkiye 2004 yılında onaylamıştır.

Suriye’den gerçeklesen kitlesel akınların ilk yıllarında savaşın yakın zamanda biteceği düşüncesi, göç akının artarak devam edeceğinin ön görülememesi ve gelenlerin ülkesine döneceği beklentisinin ağırlıkta olması nedeni ile Türkiye’de eğitim konusu ilk dönem öncelikli konulardan biri olmamıştır.

YUKK’un 85. maddesine göre, uluslararası koruma
statüsünün sonra erme hâlleri şu durumlarda
gerçekleşmektedir:
• Vatandaşı olduğu ülkenin korumasından
kendi isteğiyle tekrar yararlanırsa,
• Kaybettiği vatandaşlığını kendi isteğiyle
tekrar kazanırsa,
• Yeni bir vatandaşlık kazanmışsa ve vatandaşlığını
kazandığı ülkenin korumasından
yararlanıyorsa,
• Terk ettiği ya da zulüm korkusuyla dışında
bulunduğu ülkeye kendi isteğiyle tekrar
dönmüşse,
• Statü verilmesini sağlayan koşullar ortadan
kalktığı için vatandaşı olduğu ülkenin korumasından
yararlanabilecekse,
• Vatansız olup da statü verilmesine yol açan
koşullar ortadan kalktığı için önceden yaşadığı
ikamet ülkesine dönebilecekse

Göç İdaresi Genel Müdürlüğü 2013'te kurulmuştur.

Türkiye 1951 Cenevre Sözleşmesi’ni onayladığı tarihten bu yana coğrafi kısıtlama politikasını sürdürmeye devam etmiştir. YUKK da aynı şekilde bu anlayışı benimsemiştir. Kongo, Madagaskar, Monako ile birlikte Türkiye, günümüzde coğrafi kısıtlamayı uygulayan dört ülkeden biridir.

Türkiye’nin Suriye’den kaçan herkese sınırlarını açması “açık kapı politikası” olarak tanımlanmaktadır. Bu politika sonrası Suriye’de yaşanan çatışmaların artması ve istikrarsızlığın bilinmeyen sürece doğru gitmesinin de etkisiyle başta Türkiye olmak üzere komşu ülkelere yönelik göç hareketliğini arttırmıştır.

İskan Kanunu 1934 yılında çıkarılmıştır. Bu kanun ile ciddi bir nüfus/göç politikası uygulanmış, 1.8-2 milyon Türk soylu göçmen Balkanlar, Orta Asya, Kafkaslar ve Orta Doğu gibi yerlerden Türkiye'ye gelmiştir. Doğru cevap D'dir.