GÖÇ VE GÖÇ SORUNLARI - Deneme Sınavı - 10

Sağlığı etkileyen dört temel etmen vardır. Bunlar;

WHO’ya göre yaşam kalitesi, “hedefleri, beklentileri, standartları, ilgileri ile bağlantılı olarak, kişilerin yaşadıkları kültür ve değer yargılarının bütünü içinde durumlarını algılama biçimi” dir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Göç eden tüm bireyler sağlık açısından risk taşısa da göç olgusuyla karşılaşan bazı grupların daha fazla dezavantajı olduğu, bu nedenle de sağlık açısından daha fazla risk altında olduğu söylenebilir. Bu risk grupları aşağıdaki şekilde belirtilebilir:

Doğru cevap C seçeneğidir.

Göçlerin sağlık açısından en büyük etkileri bulaşıcı-enfeksiyöz hastalıkların ortaya çıkmasında ve yayılmasında gözlenmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Göç alan bir ülkede göçmenlere verilen sağlık hizmetleri nedeniyle çeşitli yükler ortaya çıkmaktadır. Bunlar genel olarak sunulan sağlık hizmetlerinin kullanımıyla doğru orantılı olan doğrudan yükler olabileceği gibi birim muayene işlemlerinin uzaması, uzun bekleme kuyrukları nedeniyle vatandaşların sağlık hizmetlerine ulaşamaması, işgücü kayıplarının yaşanması ve hizmetlerden memnuniyetin azalması, kuruluşların kapasitesinin yetersiz kalması olarak sıralanabilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Ekonomik yükün bir kısmı ülke dışından gelen kaynaklarla finanse edilmektedir. Örneğin, Avrupa Birliği (AB) ile Sağlık Bakanlığı arasında Türkiye’de bulunan Suriyelilerin sağlık hizmetlerini geliştirme amaçlı 300 Milyon avroluk “SIHHAT” projesi imzalanmış olup, projeyle birlikte yaklaşık 3,2 milyon Suriyeliye sağlık hizmeti verilmesi amacıyla 790 göçmen sağlığı birimi, 26 mobil sağlık birimi ve 5 kanser tarama biriminin hizmete açılması planlanmaktadır. Proje çerçevesinde 9 ilde 10 toplum ruh sağlığı merkezinin de hizmete açılması söz konusu olup, 270 bin bebek ve kadın, D vitamini ve demir takviyeleriyle desteklenmesi gündeme alınmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Türkiye’de Suriyeli sığınmacılara verilecek sağlık hizmetinin kapsamı ve kuralları şu şekildedir:

Doğru cevap C seçeneğidir.

Sığınmacı bilgilerinin MERNİS, MEDULA ve Aile Hekimliği Bilgi Sistemi gibi sistemlere bilgilerinin eksik ya da yanlış aktarılması, SUT kapsamı dışındaki hizmetlerin geri ödeme sistemince karşılanmaması nedeniyle sığınmacılar sağlık hizmetlerine erişimde ve sağlık bilgilerinin takip edilmesinde sorun yaşayabilmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

En fazla görülen bulaşıcı olmayan hastalıklara kalp damar hastalıkları, yüksek tansiyon, diyabet, obezite, kanser gibi hastalıklar örnek olarak gösterilebilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Emek piyasalarını diğer piyasalardan ayıran dördüncü özellik ise bilgi eksikliğidir. Emek piyasası hakkında genellikle hem işveren hem de işçi bakımından bir bilgi eksikliği söz konusudur. İşverenler için, işçinin verimlilik kapasitesini ölçmek ve piyasada daha iyi niteliklere sahip iş arayanların olup olmadığını bilmek güçtür.

Aktif Nüfus: Kurumsal olmayan nüfus içerisindeki 15 ve daha yukarı yaştaki nüfustur.

Yasal-Sosyal Faktörler (sosyal güvenlik ile ilgili yasalar, sendikal haklar, iş gücünün yönetim ve karar alma süreçlerine katılımı)

En genel tanımıyla işsizlik; çalışmayı isteyenler ve çalışmaya hazır olanlarla (işgücü) hâlen bir işte çalışanlar (istihdam) arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır. İşsiz sayılabilmek için sadece çalışma isteğinin olması yeterli değildir, aktif olarak iş aranması da gereklidir.

Teknolojik İşsizlik:Yapısal işsizliğin bir türü de teknolojik değişmelerden kaynaklanır. Geleneksel olarak nispeten bol emek kullanan endüstrilerin zamanla makineleşmesiyle buralarda istihdam edilen işgücü azalmaktadır. Bu şekilde üretimde sermaye yoğunluğunun artmasıyla oluşan işsizliğe teknolojik işsizlik denir.

Göç veren bölgeler bakımından ortaya çıkan olumlu sonuçlar:
• Yoksulluğun kısır döngüsü kırılabilir.
• İç tasarruflarda artış olabilir.

• Dış ödemeler bilançosunda iyileşmeler görülebilir.
• İşsizliğe geçici bir çözüm olabilir.

Göç alan bölgeler bakımından ortaya çıkan olumlu sonuçlar:
• Millî gelir artışı,
• Artan üretime dayalı olarak refah artışı,
• Göç alan ülkelerde işverenlerin daha ucuza
işçi çalıştırma imkânına sahip olmaları,
• Yerli işçilerin çalışmayı istemediği ağır koşullarda
çalışacak emek gücü sağlanmasıdır.

Türkiye’deki hukuki düzenlemelere göre statüsü ne olursa olsun
yabancıların diş hekimliği, hasta bakıcılık,ebelik, eczacılık, veterinerlik,
özel ya da kamu kuruluşlarında güvenlik görevlisi, avukatlık,noterlik gibi iş ve meslekleri yapmaları mümkün değildir.

Tablo 6.6 Nüfusuna Oranla En Çok Suriyeli Sığınmacının Barındığı İller ve Barındırdıkları Suriyeli Oranı
2017 İl Nüfusu (1000 Kişi) Suriyeli Nüfus (1000 kişi) Sığınmacıların Nüfusa Oranı
Kilis 13.825 126.248 96,50
Hatay 1.555.165 391.694 25,19
Şanlıurfa 1.940.627 428.838 22.10
Gaziantep 1.974.244 333.518 16,89
Mardin 796.237 95.516 12,00
Osmaniye 522.175 45.521 8,72
Kahramanmaraş 1.112.634 92.730 8,33
Adıyaman 610.484 26.789 4,39
Batman 576.899 20.045 3,47
Şırnak 483.788 14.959 3,09
Diyarbakır 1.673.119 30.280 1,81
Siirt 322.674 3.426 1,06

Suriyeli mülteciler Türkiye’deki emek piyasalarında ücret ve çalışma koşullarının en azına razı olan ve emek piyasası katmanlarından en altta yer alan kesimi oluşturmaktadırlar.(s.171)Dünya Bankası tarafından
Ağustos 2015’te yayımlanan “Suriyeli Mültecilerin Türk İşgücü Piyasalarına Etkileri” adlı rapora göre Suriyeliler özellikle kayıtdışı, düşük vasıflı ve kadın çalışanları işlerinden etmiştir (s.170).Ancak büyük ölçüde kaçak olarak çalıştıklarından hakkaniyetli ücret isteme, ücretle bağlantılı fazla çalışma ücreti talebinde bulunma ve benzeri durumlarda yasal yollara başvurma imkânlarından yoksun bulunmaktadırlar .(Kaygısız, 2017: 3).

Emeğini arz edenlerle emek talep edenlerin bir araya geldikleri ortamı tanımlamak üzere kullanılan analitik bir kurgudur. Emek faktörü ile ilgili olarak piyasa kavramının kullanılmasının emeği aşağıladığı ve onun üretim sürecinde yer alan diğer faktörlerle aynı görüldüğünü belirtip karşı çıkan görüşler bulunsa da “emek (işgücü) piyasaları” tanımlaması yaygın bir biçimde kullanılmaktadır.