GÖÇ VE GÖÇ SORUNLARI - Deneme Sınavı - 20

Türklerin Orta Asya’dan göçü, Kavimler Göçü, Avrupa’dan Amerika’ya göç gibi kitlesel göçler dünya nüfus yapısını, ülkelerin gelişme ve kalkınmalarını etkileyen önemli olaylardır. 2011 yılından itibaren Suriyelilerin savaştan kaçarak gerçekleştirdikleri göç dalgası da günümüzün en önemli kitlesel göçlerinden birini oluşturmaktadır.

Akın (influx) terimi “vatandaş olmayan çok sayıda kişinin bir ülkeye aniden ulaşması” olarak tanımlanmaktadır (Göç Terimleri Sözlüğü, 2009).

Yerinden Edilme (displacement), genellikle silahlı çatışma ya da doğal afetler nedeniyle, bir kişinin evinden ya da ülkesinden, zorla çıkarılmasıdır.

Türkiye’de bir taraftan kitlesel göç ile gelen kişilerin beslenme, barınma, sağlık vb. temel ihtiyaçları acil durum anlayışı çerçevesinde ele alınmakta ve faaliyetler AFAD Başkanlığı tarafından yürütülmektedir.

Gerçekleşme süresine göre göçler; “Ani Gelişen” ya da “Planlı Göç” olmak üzere iki başlık altında toplanmaktadır.

Yasal durumuna göre göçler; “Düzenli” ve “”Düzensiz” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İkili anlaşmalarla düzenlenen işçi göçü, eğitim amaçlı göçler, aile birleşim hakkından doğan göçler düzenli göç hareketlerine örnek verilebilir. 

Gerçekleşme süresine göre göçler; “Ani Gelişen” ya da “Planlı Göç” olmak üzere iki başlık altında toplanmaktadır.

Ülkeler arası farklı demografik özellikler sosyo-kültürel neden olarak gösterilirken diğer şıklar ekonomik nedenlere uygundur.

Düşük yaşam standartları ekonomik nedenlerken diğer seçenekler insani nedenlerdir.

Kitlesel göç ile bir ülkenin sınırına gelen sığınmacıların barınma merkezlerindeki temel asgari ihtiyaçları aşağıda belirtilmiştir:

• Gıda ve beslenme ihtiyacı

• Su ihtiyacı

• Sağlık hizmeti ihtiyacı

• Barınma ihtiyacı

• Güvenlik ihtiyacı

• Çevre temizliği

• Ulaştırma ihtiyacı

• Sosyal ve psikolojik destek ihtiyacı

• Sosyal ve kültürel ihtiyaçlar

• Dinî ibadet mekânları

• Sosyal iletişim kurabilecekleri alanlar

Uyum hizmetleri bu ihtiyaçlardan biri değildir.

IDMC tarafından yer değiştiren kişi sayısı 100.000 den az ise kitlesel göç olayı küçük- orta boyutta nüfus hareketi; 100.000 ile 999.999 aralığında ise “büyük olay” yani büyük boyutlu nüfus hareketi; 1 ile 3 milyon aralığında ise “çok büyük olay”; 3 milyonda fazla ise “mega olay” yani mega boyutta nüfus hareketi olarak ölçeklendirilmiştir.

Örgün eğitim; belirli yaş grubundaki ve aynı seviyedeki bireylere, amaca göre hazırlanmış programlarla, okul çatısı altında düzenli olarak yapılan eğitimdir. Örgün eğitim; okul öncesi, ilkokul, ortaokul, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarında verilen eğitimi ifade etmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Eğitim hakkı ilk kez Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde yer alarak Birleşmiş Milletler’in sosyal, ekonomik, kültürel ve medeni haklarıyla uyumlu olarak geliştirme yönündeki kapsamlı çabalarının başlangıcını oluşturmuştur. Bildirge’ye göre eğitim herkese sağlanması gereken bir haktır ve en azından ilk ve temel aşamaları parasızdır. Eğitim hakkı ile ilgili ilk düzenlemeler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nde yer almıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yaygın eğitim örgün eğitimin yanında ya da dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin tümünü kapsamaktadır. Yaygın eğitim, kişilere eğitimlerinin eksik kalan yönlerini tamamlama konusunda sürekli eğitim imkânı sunmak amacıyla gerçekleştirilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Ekonomik açıdan bakıldığında Beşerî Sermaye Teorisine göre eğitim hem tüketim hem de yatırımdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

İşsizliğin yarattığı sosyo-ekonomik sorunlar tüm nüfus gruplarını etkilemekle birlikte en fazla etkilenen kesimi gençler oluşturmaktadır. Bu nedenle de eğitim-istihdam ilişkisi konusunda en fazla üzerinde durulması gereken kesim gençlerdir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yangınlar, hava-su ve çevre kirlenmeleri ile ulaşım kazaları insan kökenli afetlerdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kitlesel göçler büyük nüfus hareketleri olarak yöneldikleri ülke ya da bölgelerde ekonomik ve sosyal pek çok değişkeni etkilediğinden bir çeşit afet durumu gibi ele alınmaktadır. Suriye’de yaşanan savaş nedeniyle ortaya çıkan göç dalgası da bir “sosyal tsunami” olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

“Acil durum eğitimi” karşılaşılan bir acil durum karşısında nasıl davranılması, olası olumsuz sonuçların en aza indirilmesi için neler yapılması gerektiği gibi konuları içerirken “acil durumlarda eğitim” acil durum/afet sonrasındaki aşamada uygulanan moral/uyum/entegrasyon amaçlı eğitimdir. D seçeneği dışında verilen seçenekler "acil durum eğitimi"ne örnektir. D seçeneğinde verilen örnek ise "acil durumlarda eğitim"e örnektir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Geçici Eğitim Merkezleri (GEM), okul çağındaki Suriyeli çocuklara ve gençlere yönelik oluşturulan hem kamplarda hem de kamp dışında faaliyet gösteren, uyarlanmış Arapça müfredatı ile eğitim veren merkezlerdir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Suriyelilerin karşılaştığı ilk sorun dil sorunudur. Bireyin bulunduğu toplumda kendisini ifade etmesinin, diğer bireyler ile iletişim ve etkileşim kurmasının temel aracının dil olduğu düşünüldüğünde; dil farklılığının hem sığınmacılar hem de ülke vatandaşları açısından birçok sorunu da beraberinde getirdiği görülmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.