GÖÇ VE GÖÇ SORUNLARI - Deneme Sınavı - 15

Sosyologlar, “Göç neden olur?” ve “Zaman içerisinde nasıl devam eder?” sorularına yanıt aramaktadır. Sosyologlar da antropologlar gibi göç ve göçmenlerin uyum sürecini temel alan bir anlayışla sosyalilişkilere vurgu yapmaktadırlar. Aralarındaki fark ise sosyologlar özellikle göç alan toplumlar üzerinde çalışırken, antropologlar hem göç veren hem de göç alan toplumlar üzerinde durmaktadır. Her iki disiplin de göç süreci üzerinde hem nedensel hem de devam ettirici bir faktör olan göç ağları üzerinde ağırlıklı olarak durmaktadır.

Ekonomi.

Demografi nüfusu inceler.

Erken dönem göç teorileri başlığı altında; Ravenstein’ın Göç Teorisi, Marksist Teori, Kesişen Fırsatlar Teorisi, İtme-Çekme Teorisi ve Petersen’in Göç Sınıflandırması ele alınmaktadır.

Nüfus hareketlerinin dağılımını belirlemek içinmesafenin nasıl işlediğini analiz etmek amacıyla 1940 yılında “Kesişen Fırsatlar Teorisi”ni ortayakoyan S. A. Stouffer, “itme” ve “çekme” teorisi gibi teorilerin yaygın olarak kullanılmasına rağmen iç- lerinde barındırdıkları “mesafe” bileşenini hesaba katmadıkları için yeterince açıklayıcı olmadıklarınısavunmaktadır.

İtme-çekme teorisini 1966 yılında ortaya koyanLee’ye göre, göç olayında dört temel faktör vardır.Bu faktörler şu şekilde sıralanır:

Yaşanan yerle ilgili faktörler

Gidilmesi düşünülen yerle ilgili faktörler

İşe karışan engeller

Bireysel faktörler

Yöneltilmiş göç: Potansiyel göçmenlerin,göç edip etmeme konusunda karar verme gücünü ellerinde bulundurabildikleri göç tipidir.

Göç akımlarının nedenlerini açıklamaya yöne-lik teoriler; Neoklasik Ekonominin Makro Teori-si, Neoklasik Ekonominin Mikro Teorisi, İşgücü Göçüne İlişkin Yeni Ekonomi Teorisi, İkili İşgücü Piyasası Teorisi, Merkez-Çevre Göç Teorisi (Dünya Sistemleri) Teorisidir.

Göç hareketlerinin sürekliliğini açıklamaya yö-nelik teoriler ise; İlişkiler Ağı Teorisi, Kurumsal Göç Teorisi, Kümülatif Nedensellik Teorisi, Göç Sistemleri Teorisidir.

“Neoklasik Ekonominin Makro Teori”si çağdaş göç teorilerinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

Kümülatif Nedensellik Teorisi:

Teorinin temel varsayımı göçün başlamasını takiben kendini devam ettirerek nasıl zamanla daha yaygın hâle geldiğidir.

Kitap kapsamında göç nedenleri; demografik, ekonomik, siyasal/sosyal ve doğa olaylarından kaynaklanma olmak üzere dört temel başlıkta ele alınmaktadır. Buna göre doğru yanıt C'dir.

Nüfus artış hızı, işgücü artış hızını belirleyen temel değişkendir. Nüfus artışında meydana gelen değişmeler işgücü artış hızını 15 yıllık bir gecikme ile etkilemektedir. İşgücüne katılma oranı sabit iken ve dış göçlerin etkisi ihmal edilirken, nüfus artış hızının 15 yıl sonra işgücü artış hızına eşit olması beklenmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Kişiler ailevi nedenlerle; ebeveyn ya da eşin yanına gitmek, eş ya da ebeveynin iş araması, eş ya da ebeveynin göç etmesi vb. nedenlerle olabileceği gibi can ve mal güvenliğine ilişkin kaygı vb. güvenlik nedenleriyle de yaşadıkları bölgeyi terk ederek başka bölgelere gitmektedirler. Bu durumları göçün siyasal ve sosyal nedenleri kapsamında ele alınmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Göç hukukunun uluslararası kaynakları, uluslararası antlaşmalar, teamül kuralları ve genel ilkeler çerçevesinde şekillenmektedir. Bu bağlamda, uluslararası göç hukukuna ilişkin yukarıda verilen bazı temel uluslararası belgelerin hepsi de bu kapsamda ele alınabilir. Doğru yanıt D'dir.

İlk seçenekte verilen bilgi 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu (UİK) kapsamındadır. Doğru yanıt A'dır.

C seçeneği dışında verilen bilgiler 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) kapsamındadır. Doğru yanıt C'dir.

Münferit göçmen: Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olup, Türkiye’ye yerleşmek amacıyla bir aile olarak gelenlerdir. Doğru yanıt E'dir.

B seçeneğinde verilen bilgi Cenevre Sözleşmesi’nde kapsam dışında tutulanlar ile ilgilidir. Doğru yanıt B'dir.

D seçeneği dışındakiler AB yönergesinde geçici korumadan yararlanamayacak kişiler ile ilgili yazılan açık ifadelerdir. Doğru yanıt D'dir.