GÖÇ SOSYOLOJİSİ

Göçün erilleşmesi, erkeklerin esas göçmenler, kadın ve çocukların ise yalnızca bağımlılar olarak gören anlayıştır.

Birçok ülkede, bağımlı olarak erkeklerin göç etmesi nedeniyle gelen kadınlar kendi hakları olarak oturum hakkına sahip değildir ve eğer boşanırlarsa sı­nır dışı edilme tehlikesiyle karşılaşmaktadırlar. Avustralya’da ise 1975’ten önce kadınların aile reisi olarak göç etmelerine izin verilmemiştir (Castles ve Miller, 2008).

1990’lardan itibaren kadınların konumunun göç sürecinin mağduru şeklinde ifade edilen pasif konum­dan değişimin faili olarak tanımlandıkları aktörlüğe doğru dönüşmesi söz konusu olmuştur (Şeker ve Uçan, 2016).

Bağlantılı göç, iş bulmak, görev gereği tayin gibi nedenlerle göç eden ailenin erkek üyelerini takip eden kadın­ların hareketini tanımlamaktadır

BMMYK tarafından yapılan bir araştırmada, görüşülen Suriyeli sığın­macı kadınlardan %94’ü aile reisi olmalarından bu yana sorumluluklarının değiştiğini ve bunun kendilerini olumsuz yönde etkilediğini belirt­mektedirler (Yılmaz, 2019).

BM raporlarına göre insan kaçakçılığı kurbanlarının % 49’u kadın­lardır. Kız çocukları ve kadınlar birlikte düşünüldü­ğünde oran %71’e çıkmaktadır (UNODC, 2018).

Göçle birlikte yaşanan erkeklik krizleri, kültürel karşılaşmalarda göçmen erkeklerin iktidar alanları sarsıldığında, günümüz top­lumlarında erkek egemenliğinin başta gelen temellerinden birini oluşturan gelir getirme ve ailelerinin bakımını sağlama olanakları sınırlandığında, kimlik inşaları güçlüklerle karşılaştığında, hâkim toplumsal statüleri yıprandığında ortaya çıkar.

LGBTİ kişilerin kabul derecesi çok düşük olmaktadır. Özellikle sığınmacılar için hazırlanmış kamp ortamlarında kabul düzeyi en düşük düzeydedir (UNHCR, 2015).

Toplumsal cinsiyet rolleri doğuştan, sabit ve değişmez olma­dıkları için ekonomik, sosyal ve kültürel değişimle birlikte sürekli olarak yeniden inşa edilirler. Söz konusu süreç, kimlik edinme süreci şeklinde de ifade edilebilir (Şeker ve Uçan, 2016).

Türkiye’de kadınlar, mevsimlik işçi konu­munda göç ederek iş gücü piyasasına katılmaktadır. Genellikle ailece yapılan ve yoksulluğun etkisinin en fazla olduğu bu göçmen grubunda kadınların oranı %80’e kadar ulaşmaktadır (Yılmaz, 2019).

Beklentiler ve cinsiyet normları göç etme kararını büyük ölçüde etkilemektedir. Bazı ülkelerde bekâr kadınların göç etme olasılı­ğı daha yüksektir.

1980'ler

Ev hizmetleri

Cinsiyetçi ırkçılık

Ekeklik krizi

Hizmet sektöründe esnek ve güvencesiz çalışmanın teşvik edilmesi

Evliliğin kadın göç hareketlerinde başat rol oynaması

1960'lar

Bağlantılı göç

II. Dünya Savaşından itibaren

Meksika