GÖÇ SOSYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 9

Türk sineması 1950 ve 1980 döneminde yaşanan iç göçlerin konu edindiği önemli
yapıtlar vermiştir. Bu dönemdeki iç göç olgusunun beyaz perdede anlatıldığı yapımlara örnek olarak; Suçlu (1959), Gurbet Kuşları ve Keşanlı Ali Destanı (1964), Gecekondu Peşinde (1967), Sultan (1978) filmleri verilebilir.

Toplam Doğurganlık Hızı: Bir kadının, belirli yaşa özel doğurganlık hızlarını takip edeceği varsayımı altında, doğurganlık çağı olan 15-49 yaş grubu boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısıdır.

İkili işgücü piyasası kuramı daha alt düzeyde yürüyen etkilere odaklanır.

2003’teki 56. Cannes Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü alan “Uzak” filmi günümüzde küçük yerleşim yerlerinden metropollere yeni bir yaşam kurma umuduyla göç edenlerin hikâyesini anlatmaktadır. Filmde gemilerde çalışmak umuduyla İstanbul’a gelen bir gencin
iş bulana kadar, İstanbul’da fotoğrafçılık yapmakta olan akrabasının yanında kaldığı dönem anlatılmaktadır. Şehir hayatının zorluğu içinde bireyselliği ön plana çıkmış olan ev sahibi akrabası beklenmedik bir anda karşısına çıkan bu akraba ziyaretinden memnun kalmamaktadır.

Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme

Bireyler veya bölgeler, işsizlik, düşük gelir, kötü barınma koşulları, yüksek suç ortamları, kötü sağlık ve ailenin parçalanması gibi bağlantılı sorunların bir kombinasyonundan mustarip olduğunda yaşananları; bireylerin ya da grupların yaşadıkları toplumlara tam olarak ya da kısmi olarak entegrasyonunu engelleyen süreçleri.

Bireyleri veya toplulukları etkileyen ve içinde yaşadıkları toplumun ekonomik, sosyal ve politik yaşamına tam katılımlarını engelleyen sosyal dışlanmanın giderilmesini.

Kurumsal dışlanma

Tekelci Paradigma

Marjinalleşme

Entegrasyon/Bütünleşme

Göçmenlerin özellikle kamusal alanda, tek taraflı bir değişim sürecinden geçmelerini, gelecek kuşakların kendi kültürlerinden uzaklaşmasını ve etnik grupların kültürel uygulamalarını tamamen bırakmasa da ayırt edici özelliklerini kaybetmesini; azınlıkların baskın kültür içerisinde eritilmesini.

Güçlü sosyal uyum

Göçmen kadınların haklarının sendikalar ve sivil toplum kuruluşları tarafından gündeme getirilerek korunması.

Sosyolog ve göç araştırmacısı Kemal Karpat’ın deyişiyle göçler “kabile, aşiret, kavim, millet ve başka insan topluluklarının ortaya çıkmasını, değişmesini ve yeni siyasi ve kültürel kimlik kabullenmelerini” sağlamaktadır (Karpat, 2015; xxi).

Türkiye’de Cumhuriyet Dönemi’nde ilk genel nüfus sayımı 1927 yılında uygulanmıştır. Daha sonra ikinci sayım 1935’te gerçekleştirilmiş ve bu tarihten sonra 1990 yılına kadar nüfus sayımları her beş yılda bir yapılmaya devam etmiştir. 1990 yılındaki 13. genel nüfus sayımından sonra iki sayım arasındaki süre uzatılarak on yıla çıkarılmıştır.

Genel nüfus sayımlarında büyük ölçekte finansman ve insan gücü kaynağı kullanması zorunludur. Bu nedenlerle ülkemizde en son genel nüfus sayımı 22 Ekim 2000 tarihinde,
Pazar günü 08:00 ile 17:00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Bu tarihten sonra gelişmiş pek çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de kayıt sistemlerine dayalı veri toplanmasına ağırlık verilmektedir

• Net göç: Belirli bir ilin aldığı göç ile verdiği göç büyüklükleri arasındaki farktır. Belirli bir ilin aldığı göç verdiğinden fazla ise net göç pozitif, verdiği göç aldığı göçten fazla ise net göç negatiftir

Döngüsel göç: Ekonomik gerekçelerle geçici ve konjonktürel olarak iki ya da daha fazla
yerleşim yeri arasında hareket modeli (Bartram, 2017: 71).

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), 29 Nisan 2006 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ile başlatılmıştır. Türkiye, resmî nüfus ve demografi istatistiklerini 2008 yılından beri bu sistemi kullanarak üretmekte ve kullanıcılarla paylaşmaktadır.