Giysi Seçiminde Renk

Renk; insan davranışlarını ve psikolojisini etkileyen, günlük yaşamda ki karar ve seçimlerimizde etken olan önemli bir olgudur. Bilimsel tanımlamaya göre renk; değişik dalga boylarındaki ışık ışınlarıdır. Dalga boyunun uzunluğuna ve sayısına göre de değişik tonlar da görünürler.

Nesneleri görebilmemiz, birbirinden ayırt edebilmemiz için renk önemli bir faktördür. Bir nesnenin rengi ancak ışığın var olduğu bir ortamda algılanır. Işık olmadan renk olmaz.

Fizikçi Isaac Newton’un Renk Dairesi, renk ile ilgili yapılan ilk bilimsel çalışmalar içerisindedir. Çalışmada gün ışığı üçgen bir prizmadan geçirilerek onu oluşturan yedi renk elde elde edilir. Yapılan deneyin tersi uygulandığında ise tekrar beyaz ışığa ulaşılmıştır. Newton bu deneyi sonucu elde edilen yedi rengi Güneş Tayfı (Solar Specturum) olarak adlandırmıştır.

Çağdaş baskı tekniklerinde öncü olan bir çalışma da 1731 yılında Jacob Christoph Le Blon tarafından yapılmış ve pigmentlerden meydana gelen boyaların temel renklerinin kırmızı, sarı ve mavi olduğu ispatlanmıştır.

Rengin görülüşü, ışığın cinsi gibi dış koşullara bağlı olarak değişebilir. Tekstil ürünlerinde renklerin nasıl göründüğü onu oluşturan tekstil malzemesinin elyaf cinsi, yüzey dokusu gibi etmenlere bağlıdır.

Renklerin herkes için geçerli olmak üzere dikkat, uyarı, yasaklama, yönlendirme gibi sembolik işlevleri vardır.

Bir yüzeyden yansıyarak veya doğrudan bir ışık kaynağından gözümüze gelen renkli ışık uyarıları gözdeki ağ tabakada bulunan, koniler ve çubuklar olarak adlandırılan alıcı sinir uçları (reseptor) tarafından alınıp kaydedilmektedir.

Görme eylemini gerçekleştiren göz de karmaşık bir organdır. Göz, göz akı (kornea), renkli tabaka (koroit) ve ağsı tabakadan(retina) oluşmaktadır.

Enerjik ve dinamik bir yapısı bulunmaktadır. Güçlülük, sıcaklık, canlılık, ani öfke anlamını taşır. Renklerden titreşimi en kuvvetli ve dinamik olanıdır.

Dinamiktir, girişkenliği, iyimserliği, neşeyi ve coşkuyu ifade etmektedir. Yaşam gücünü arttırır. Gurur, dostluk, gençlik, tutku ve sıcaklığı çağrıştırmaktadır. Rahatlama ve neşe duygusu yaratmaktadır.

Renklerin en aydınlığı ve parlağıdır. Canlılığı, coşkuyu, iyimserliği ve gençliği ifade eder. Sarı dikkat ve uyarının rengi olarak da bilinmektedir.

Yeşil Rengin Psikolojik Etkisi: Sarı ve mavi rengin eşit oranlarda karıştırılması ile elde edilir. Mavi ve sarı rengin karışmasından oluştuğu için her iki renginde özelliklerini taşımaktadır. Mavi renge doğru yaklaşan yeşil daha soğuk hissedilmektedir. Sarı renge yaklaştıkça yeşil daha sıcak algılanır.

Mavi Rengin Psikolojik Etkisi: Huzuru temsil eden, soğuk ve dingin bir renktir. Kişinin gerginliğini azaltır, genişlik, soğukkanlılık, sükünet, olgunluk, dürüstlük anlamını taşır. Psikolojik olarak sakinleştirici etkisinin bulunduğu, kan basıncını azalttığı, solunumu ve kalp atışını yavaşlattığı bilinmektedir.

Mor Rengin Psikolojik Etkisi: Kırmızı ve mavi rengin eşit oranlarda karıştırılması ile oluşmaktadır. Duygu rengidir. Sadakat ve doğruluğun simgesi olan mavi renk ile savaşın ve ihtirasın rengi olan kırmızının karışımı ile oluşan mor rengin, ruhsal esenlik ve sonsuzluk çağrıştırdığı görülmektedir.

Siyah Rengin Psikolojik Etkisi: İyi-kötü, gündüz-gece, yaşam-ölüm gibi zıt olguları temsil eder. Siyah aynı zamanda saygınlık, seçkinlik, yapısal kuvvet, sonsuzluk gibi duygular uyandırır.

Beyaz Rengin Psikolojik Etkisi: Saflığı, temizliği, dürüstlüğü, masumiyeti çağrıştırır. Açıklık, boşluk ve sonsuzluk etkisi yaratır.

Ateşle, güneş ışığıyla, heyecan ile ilişkili renkler; turuncu, sarı, eflatun gibi.

Gökyüzü, deniz, buz, barış ile ilişkili renkler; mavi, mor, beyaz gibi.

RGB (Red, Green, Blue) renk modeli toplamsal bir renk modelidir. Kırmızı, yeşil, mavi renkte üç ışık, maksimum ışık şiddeti ile bir aydınlatma yaptıklarında beyaz renk elde edilir.

Rengin bir görevi onun enformasyon (bildirişim) işlevi ile ilgilidir. Çünkü renk yoğun bir dildir. Bazı anlamlar bildirir. Bu rengin en önemli görevidir. Rengin dil işlevi doğal durumdur. Rengin ikinci görevi ise insanların onunla belli bir çevre yaratmalarıdır. Bu aynı zamanda rengin ortam yaratma görevidir ve insanların bir buluşudur.

Güneşten korunması gereken çocuklar yazın koyu renk giysiler giydirilmemeli, güneşi ışınlarını yansıtan açık renkler tercih edilmelidir.

Kadınlarda ve erkeklerde renk beğenisi; konuya uygunluğa, moda, stil ve toplumsal yargılara, kültür düzeyi, yaş ve cinsiyete, alışkanlık ve eski deneyimlere göre de değişebilmektedir.

Moda kelimesi, değişiklik ihtiyacı veya süslenme özentisiyle toplum yaşamına giren geçici yenilik anlamındadır. Ayrıca tarz, yol, şekil, hareket, davranış, yaşam biçimi gibi genel anlamının altında kişilerin gündemde olan giyinme biçimlerini tanımlamak için kullanılmaktadır.

Trend kelimesinin sözcük anlamı bir gidişin, bir sürecin kısa ve uzun dönemde aldığı doğrultu ya da kazandığı eğilimdir. Moda trendleri, hangi modanın hangi doğrultuda ilerlediğini belirlemektedir.

Renklerin pek çok kişisel ve duygusal anlamları mevcuttur, yeni renk trendlerini belirlemek sezgilerin kombinasyonuyla ilgili bir süreç olmakla birlikte iyi bir öngörü ve piyasa araştırması da gerektirmektedir.