GİRİŞİMCİLİK VE İŞ KURMA

Girişimciler rekabet ortamını canlandırırken yeni ürün ve hizmetleri pazara sunmaktadır. Canlanan ekonomi yeni pazarlar oluşturmakta ve istihdam olanakları sağlamaktadır. Ekonominin yaratıcı sürecinin merkezinde girişimcilik ve yeniliklerin yer alması ekonomik büyümeyi hızlandırmakta, verimliliği artırmakta ve yeni iş olanakları yaratmaktadır.

Girişimcilik kavramı günümüze kadar farklı biçimlerde tanımlanmış olmasına karşın, genel olarak, ortaya çıkan fırsatlardan yararlanma ya da yeni fırsatlar yaratabilme amacıyla üretimin girdilerini örgütleme yeteneği ve risk alma özellikleriyle bağdaştırılmıştır.

Orta çağlarda girişimci kavramı hem yönetici hem de çalışan olarak büyük ölçekli üretim projelerini yöneten kişi için kullanılmaktaydı. Böyle büyük üretim projelerinde bireyler riskleri üstlenmemekte, genellikle devlet tarafından sağlanan kaynaklarla projeyi yürütmekteydiler. 17. yüzyılda girişimciler risk almaya başlamıştır. 18. yüzyılda girişimci ile sermayesi olan farklı kişilerdi. 20. yüzyılda girişimciler genellikle yöneticilerden ayrılmamaktadır. Bu dönemde girişimci kişisel çıkarı için bir işletmeyi yöneten ve çalıştıran kişi olarak tanımlanmaya başlamıştır.

Girişimciliğe ilk ve temel ekonomik teorik katkılar Fransız düşünürler tarafından yapılmıştır. Fransız ekolünün bu alandaki en önemli teorisyen ve yazarları; Cantillon, J.B. Say, Turgot, Quesnay ve Beaudeu’dur. Girişimciliğin ekonomi içerisindeki rolünün ne olduğu konusunda ilk düşünceleri ortaya atan Cantillon’dur.

Neoklasiklere göre girişimcinin temel rolü, girişimcilik faaliyetleri yoluyla piyasaların dengede bulunmasına katkı yapmaktır. Avusturya Ekolü ise girişimcinin kâr fırsatları yakalama yeteneklerini ön plana çıkarmaktadır. Bu yaklaşıma göre girişimcilerin önemli bir fonksiyonu karşılanmamış ihtiyaçları karşılamak ya da piyasa etkinsizliklerini ve eksikliklerini düzeltmektir. Schumpeterci ekol olarak da bilinen Alman Ekolü ise girişimcinin bir değişim, reform ya da devrim yapması ön plandadır. Bu anlamda girişimcinin ekonomideki fonksiyonu yeni bir mal üretmek ya da mevcut ürününü yeni bir yöntemle üretmeye çalışmak gibi yenilikler ortaya koymaktır. Alman Ekolü’nün Avusturya Ekolünden temel farkı, Alman Ekolü potansiyel yaratılmasına önem verirken Avusturya geleneği ise bunun potansiyelin gerçekleştirilmesine önem vermesidir. Neoklasik ekolde, girişimcinin risk, alan kapitalist, yönetici fonksiyonları ön plandadır.

Psikolojik ve davranışsal yaklaşımlar, girişimcilerin, ekonomik değer üretmeye dönük  tercihlerinin yöneldiği tutum ve davranışlara odaklanır.

Girişimcilik karakteri üzerine yapılan araştırmalara göre bazı özel kişilik karakterleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:  Başarı ihtiyacı, risk üstlenme, yüksek kontrol yeteneği, yenilikçilik, hayal gücü, vizyon ve öngörü, esneklik, başarı ile yetinmeyen ve yeni yarışlar için hazırlanan güdülenme, başarısızlığı kabul etmeyen kişilik.

Batı iş kültüründe girişimcilik tamamıyla bireysellik ve bireycilik temelinde yürürken, doğu iş kültüründe girişimcilik aile ya da grup bağlamında yürümektedir. İş kişisel memnuniyetten ve doyumdan çok yerine getirilmesi zorunlu bir sorumluluk ve ödev olarak görülür.

Doğu girişimci kültürü düşük bireysellik kültürü olarak da tanımlanır. Bu anlayışta yapılan iş kişisel memnuniyetten ve doyumdan çok yerine getirilmesi zorunlu bir sorumluluk ve ödev olarak görülür. Girişimcilik değerleri olarak sosyal statü, imaj, itibar, şeref, namus, şöhret gibi faktörler etkili olmaktadır. Başarısızlık saygınlık kaybı olarak algılanan ve utanılan bir olgudur.

Batı iş kültürünün belirleyici boyutları aşağıdaki şekilde ifade edilebilir:Risk alan, yenilikçi, bağımsız, hiyerarşik sistemle çalışan. Doğu girişimci kültürü ise düşük bireysellik kültürü olarak da tanımlanır.

Yeni ya da var olan işletme içerisinde risk alma, yaratıcılık ve yenilik süreçlerini birleştirerek ekonomik bir faaliyet yaratan bireylere 'girişimci' adı verilir. 'Yönetici' kar ve riski başkalarına ait olmak üzere mal ve hizmetleri üretmek için üretim elemanlarını bir araya getiren ve çalıştıran kişidir. 'Mentor' örgüt içinde deneyimleriyle bireylere yol gösteren kimsedir. 'Hissedar', bir ortaklık veya mal üzerinde payı olan kimsedir. 'Yatırımcı', girişim amaçlı ihtiyaç duyulan kaynağın oluşturulmasında ve girişim sürecinde kullanılmasında maddi değerleri sağlayan kişidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Fransız ekolünün teorisyenleri arasında yer alan Cantillon ‘Tüccar gündelik piyasada çiftçiden malı belli bir fiyat üzerinden satın alır ve belirsiz bir fiyattan şehirde satabilir’ görüşü ile girişimciliğin risk alma karakteristiğine vurgu yapmaktadır. Çünkü bu yaklaşıma göre girişimci bir malı kesin bir fiyattan satın almakta ancak girişimcilik uygulamalarının riskli olmasından dolayı malı kesin olmayan bir fiyattan satmaktadır. Yenilik ve yaratıcılık girişimciliğin yeni ürünler, hizmetler, süreçler ve pazarlar geliştirme süreci olarak tanımlanması ile ilişkilidir. Poroaktiflik girişimcilerin rakipleri takip etmek yerine, onların önünde olma çabası ile ilgilidir. Bağımsızlık ise girişimcilerin bir fikri  ortaya koyma ve uygulamada bağımsız hareket edebilmesi anlamına gelir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Schumpeterci ekol olarak da bilinen Alman Ekolünde girişimcinin bir değişim, reform ya da devrim yapması ön plandadır. Bu anlamda girişimcinin ekonomideki fonksiyonu yeni bir mal üretmek ya da mevcut ürününü yeni bir yöntemle üretmeye çalışmak gibi yenilikler ortaya koymaktır. Alman Ekolü temsilcileri ise von Thünen, Schumpeter ve Baumol’dur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Girişimcilerin herkes tarafından bilinmeyen olayları önceden gördükleri veya sezdikleri ileri sürülmektedir. Bu yaklaşıma göre, girişimciler, bulundukları çevreyi ve dünyayı çok

iyi gözleyerek ve sezgileri ile yorumlayarak uzun dönemde ihtiyaç duyulacak ürün ve hizmetleri üretmek için gerekli kaynakları bir araya getirirler. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sosyolojik yaklaşım içerisinde Batı iş kültürü ile Doğu iş kültürü birbirinden farklıdır. Batı iş kültüründe girişimcilik bireysellik ve bireycilik temelinde yürürken, Doğu iş kültüründe girişimcilik aile ya da grup bağlamında yürümektedir. Bu kapsamda Batı kültüründe bireyselliğin yüksek olması beklenir. Ayrıca Batı kültüründe toplu hareket etme eğilimi düşük, yenilikçi düşünce yapısı yüksektir. Batı kültüründe girişimciler risk alır ve hatalardan ders çıkarırlar. Doğru cevap E şıkkıdır.