GİRİŞİMCİLİK VE İŞ KURMA - Deneme Sınavı - 5

Tasarım, genellikle uygulamalı sanatlar ve görsel sanatlar, mühendislik, mimari ve diğer yaratıcı işler çerçevesinde ele alınır. Hem bir isim hem bir fiil (tasarlamak) olarak kullanılır. “Tasarlamak” yeni bir obje (makine, bina, ürün vs.) için bir plan yaratma ve geliştirme sürecine işaret eder. “Tasarı” ise hem son plan veya taslak (bir çizim, modelleme vs); ya da bir plan veya taslağın sonucu (üretilen bir obje) için kullanılır.

Girişimcilik doğası gereği yeni bir işe başlanması nedeni ile riskli olmaktadır. Yeni bir pazara mevcut ya da yeni ürünler ile girildiği zaman bilinmeyenler çok olmaktadır. Bunlar arasında müşterilerin ürüne tepkisi, satış miktarı gibi değerler en önemlileri olmaktadır. Bu riskleri en aza indirebilmek için yeni ürünlerin tasarımından önce Pazar analizi titizlikle yapılmalı ve müşterilerin istek ve gereksinimleri çok iyi anlaşıldıktan sonra tasarıma başlanmalı, böylece yeni ürünün müşterileri memnun etme olasılığı artmaktadır.

Ayrıca günümüzde pazara çıkan yeni bir ürünün kısa sürede taklitleri yapılmakta ve bu durumda bu yeni ürün için büyük yatırımlar yapmış olan girişimcileri zor durumda bırakabilmektedir. Özellikle, Çin gibi işçiliğin ucuz olduğu ve taklit konusunda uzmanlaşmış ülke işletmeleri, farklı bir ürün ile pazara çıkmaya çalışan işletmeleri zor durumda bırakmaktadır. Bu nedenle, tasarım ve inovasyonun gücü ile zor taklit edilebilen mal ve hizmetlerin pazara sunulması girişimcilik açısından önemli olmaktadır.

Yaratıcılık sürecini anlamaya ve planlamaya çalışan uzmanlar yaratıcı davranışın aşağıdaki modeli izlediği konusunda hemfikir olmaktadırlar (Bruce, Bessant, 2002, 28):

Yaratıcılık birçoğumuzun sahip olduğu bir özelliktir. Ancak, onu açıklama tarzımız çok değişiklik göstermektedir. Kimileri genele aykırı ve çok farklı fikirlerin rahatlıkla açıklarken, kimileri aykırı fikirlerini basamak basamak açıklamayı tercih ederler. İşletmelerde yaratıcılığın nasıl kullanıldığı çok önemlidir.
Bilindiği gibi inovasyon yeni bir şeyi sadece icat etmek değil aynı zamanda ortaya çıkararak geniş kullanımını sağlamaktır. İcat, zihinde bir flaş patlaması gibidir, büyük yaratıcı bir sıçrama (gelişme) gerektirmektedir. Sürecin geri kalanı yaratıcılığın kullanıldığı yüzlerce küçük problemin bulunması ve çözülmesini
içermektedir. İcat bir bireyin yetenek ve ilhamına gereksinim duyarken, yenilik birçok değişik kişinin uzun süreli katkısına gerek duymaktadır (Bruce, Bessant,
2002, 27)

Yaratıcılık sadece bireysel değil tersine grup olarak yapıldığında daha etkin olabilmektedir. Grup içi iletişim ve etkileşimler bireysel yaratıcılığa göre yaratıcılığı çok daha fazla geliştirmekte ve tetiklemektedir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi de farklı mesleklerden insanların farklı tecrübelerinin yarattığı farklı bakış açılarıdır. Aynı problemin farklı yönlerden görülmesi çözümlenmesi sürecini kısaltmakta ve kısa sürede sonuca ulaşılabilmektedir. Yaratıcılığın ortaya çıkardığı bu sinerjinin farkına varıp, kullanabilmek işletme yeteneklerine bağlı olmaktadır. 

Yaratıcılığın diğer bir özelliği de tamamıyla bilinçli ya da rasyonel bir süreç olmamasıdır. Yaratıcılık sürecini anlamaya ve planlamaya çalışan uzmanlar yaratıcı davranışın aşağıdaki modeli izlediği konusunda hemfikir olmaktadırlar (Bruce, Bessant, 2002, 28):

Yaratıcılık yeni fikirler bulmaksa, inovasyon bu fikirleri uygulamaktır. Kısaca, inovasyon bir dönüşüm sürecidir: yeni fikirlerin başarılı uygulamalara dönüştürülmesi sürecidir (www.turkcadcam.net/rapor/inovasyon-urge).

Emprovizasyon (doğaçlama) ürün geliştirmede kullanılan bir stratejidir. Bu strateji genelde pazarı izleyen ya da sonradan girenler tarafından uygulanmaktadır. Örnek: Persil’in tablet deterjanlarına karşı rakibi P&G daha gelişmiş tabletleri pazara sundu, Gillette rakiplerinin iki bıçaklı traş bıçaklarına karşılık 3 bıçaklı traş sistemi geliştirdi. Tasarımcılar yaratıcı ürünler ya da yaratıcı fikirler ile pazara çıkabilir. Tasarımcıların rolü ürün tasarım sürecinin ötesine uzatıldığı zaman tasarım duyarlılığı diğer fonksiyonlarla bütünleşebilmekte ve etkisini arttırabilmektedir (Bruce, Bessant, 2002, 32).

Kısaca, inovasyon bir dönüşüm sürecidir: yeni fikirlerin başarılı uygulamalara dönüştürülmesi sürecidir (www.turkcadcam.net/rapor/inovasyon-urge).

İnovasyon, yeni fikir ve çözümlerin organizasyonlarda başarılı bir şekilde uygulanmasıdır. Bu tanımdan anlaşılacağı gibi aslında inovasyon kelimesi yeni ürün geliştirme, veya yeni teknolojiler keşfetmenin ötesinde bir anlam içerir. 

inovasyon yeni fikirlerin pratikte yeni ya da geliştirilmiş ürün, hizmet ya da süreçler şeklinde başarılı uygulaması ve tasarım ise inovasyon sürecinin tamamında yaratıcılık uygulamalarının amaca yönelik uygulamasıdır.

Tasarım sürecinde en önemli aşamalar

Stratejinin genel amacı, işletme için uzun dönem rekabet avantajını tanımlamak ve güvence altına almaktır. Stratejinin dört temel amacı bulunmaktadır: yön belirlemek, yoğun çaba sarf etmek, tutarlılık sağlamak ve esnekliği sağlamaktır (Cooper, Press, 1995, 106).

Gorb ve Dumas “sessiz tasarım” ve “sessiz tasarımcı” kavramlarından söz etmektedir. Tasarım sürecini etkileyen kararlar veren tasarımcı olmayan kişiler “sessiz tasarımcı” olarak adlandırılmaktadır (Gorb, Dumas, 1987). Buna en iyi örnek hedef pazarın belirlenmesini sağlayan pazar araştırmalarını yapan pazarlamacılardır. Bu nedenle, pazarlamacılar verdikleri kararların önemini çok iyi kavramalı ve tasarımcılar ile çok iyi bir etkileşim içinde bulunmalıdırlar

Tasarım, ürün, çevre, bilgi ve işletme kimliği ile ilişkili temel tasarım elemanlarının (performans, kalite, dayanıklılık, görünüm, maliyet) yaratıcı kullanımı aracılığı ile müşteri memnuniyetini ve işletme kârlılığını optimize etmeye (en iyileyen) çalışan bir süreçtir. Doğru yanıt A'dır.

Uluslararası Endüstriyel Tasarım Derneğine göre tasarım “Nesneleri, süreçleri, hizmetleri ve bunların sistemlerinin çok yönlü niteliklerini bütün yaşam döngüleri içerisine yerleştirmek hedefindeki yaratıcı bir faaliyet”tir.

Diğer seçenekler yine tasarım kavramı ile ilişkili olup,Uluslararası Endüstriyel Tasarım Derneğinin yapmış olduğu tanımlama tek bir seçenekte bulunmaktadır. Doğru yanıt B'dır.

Tasarım günümüzde insan zekâsı ve yeteneğinin, yaratıcılığın ve hayal gücünün mal ya da hizmete dönüştürülmesinin güçlü bir ifadesi olarak kabul edilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Tasarım ile söz edilen başta ürünün tasarımı olmak üzere ürünün ambalaj tasarımından raf tasarımına, logosundan satıldığı alanın tasarımına kadar birçok konu dahil olmaktadır. Ancak burada ağırlık daha çok en önemli olduğuna inanılan ürün tasarımına verilmektedir. Ürünün pazarda tutundurulmasında ürünün ambalajı, sunuluş şekli önemli olurken esas konu ürünün kendisidir. Doğru yanıt D'dir.

İşletmeler açısından öncülüğün önemli faktörlerinden birisi sunulan mal ya da hizmetlerdir. Mal ya da hizmet açısından baktığımızda farklı ve yeni tasarımlar ile girişimci kendi pazarını kendisi yaratabilir ve pazarda ilk olarak bunun avantajından faydalanabilir. Doğru yanıt E'dir.

Bill Gates, işletmesindeki tek malvarlığının insanoğlunun hayal gücü olduğunu
belirtmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Destek ve İlaveler: Ürün pazara sunulduktan sonra müşterilerden alınan geri besleme ile teknik anlamda ürün hakkında çok bilgi öğrenilmektedir. Satış sonrası destek ile müşteriler elde tutulmaya ve ilişkiler geliştirilmeye çalışılmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Kavram Tasarımı: Tasarım fikrinin ana hatları ortaya çıkarılmaktadır. Çizimler ve basit modeller yapılmakta ve tasarım brifi daha açık ve odaklanmış kavram haline getirilmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Walsh ve arkadaşları tasarımın 4 C’sinden söz etmektedir (Walsh, vd., 1992):
• Yaratıcılık (Creativity): Daha önceden olmayan bir şeyin yaratılması
• Karmaşıklık (Complexity): Tasarımın, şeklinden yapısına ve malzemesinden rengine kadar birçok eleman ve parametreler hakkında kararı kapsaması
• Uzlaşma (Compromise): Performans ve maliyet, görünüm ve kolay kullanım gibi konular hakkında ödünleşilmesi
• Seçim (Choice):Tasarımda kavramdan rengi ya da şekline kadar birçok
konu hakkında kararlar verilmesi. Doğru yanıt D'dir.

Klasik pazarlama 4P’nin açılımı: