GİRİŞİM FİNANSMANI

Yakın zamana bakıldığında 1990’ların başında yaşanan Körfez Savaşı, 1994’teki ekonomik kriz, 1990’ların sonuna doğru yaşanan Asya Krizi, 1999 Marmara Depremi, 2000’lerin başında yaşanan Bankalar Krizi ve 2008’de yaşanan Küresel Finansal Kriz Türkiye’nin yakın tarihinde yüz yüze kaldığı önemli kriz olaylarıdır.

Verilenlerin üçü de ekonomilerin temel olarak ulaşmaya çalıştığı temel amaçlar arasındadır

Krizle ilgili oluşabilecek belirtilerden bir tanesi de karşılıksız çeklerin miktarındaki artışlardır.

Faizlerin yükselmesi kriz yaşanması aşamasında görülen bir olaydır.

Dünya ekonomisini etkileyen küresel siyasi olaylar uluslararası dışsal nedenler arasındadır.

Kriz ortamlarından fon sağlama maliyetleri ve ticari riskler arttığı için kredi talep edenlere uygulanan faizler yükselecektir.

Krizlerin girişim finansmanı üzerindeki olumlu etkilerinden birisi de kredi taleplerinde finans kuruluşlarına devlet garantisi verilmesi

Devletin krizlerin girişim finansmanı üzerindeki olumsuz etkilerini önleyici uygulamalarından birisi de sigorta prim desteği sağlamaktır.

I. Dünya Savaşından sonra Klasik Ekonomi’nin öngörüleri doğrultusunda izlenen politikalar yetersiz kalmaya başlamış ve 1929’da yaşanan Büyük Buhran, Klasik İktisadi düşüncenin yıkılışı olmuştur.

Türkiye üretim ve ticari hayatını çok yakından etkileyen ulusal krizlerden birisi de 2000 yılı Bankalar Krizidir.

Döviz gelirinin döviz giderinden az olması durumunda dış açık durumu söz konusu olacaktır. Ortaya çıkan açık ülkenin döviz rezervlerinden karşılanacaktır.

Krizle ilgili oluşabilecek belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Tahsilatların gecikmesi,
- Satışların düşmesi,
- Kârın azalması,
- Borç ödemelerinde sıkıntıların yaşanması,
- Karşılıksız çeklerin miktarındaki artışlar,
- Müşteri şikayetlerinin artması,
- Kredi geri ödemelerinin aksaması,
- Kredi temininde sıkıntılar yaşanması,
- Çalışanların ücretlerinin ödenmesinde yaşanan sorunlar,
- Hammadde temininde zorlukların oluşması

Krizlerin yaşandığı ekonomik ortamlarda karşılaşılan ekonomik sorunlar genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
Enflasyon oranın artması

İşletmeleri krize sürükleyen içsel nedenler şu şekilde sıralanabilir:
• Üretim kararları ile ilgili yapılan hatalar sonucunda siparişlerin anlaşmaya uygun nitelikte üretilememesi nedeniyle oluşan iadeler,
• Siparişlerin zamanında yetiştirilememesi,
• Üretim sürecinde yapılan hatalar dolayısıyla üretimin yüksek maliyetli olması,
• Fiyatlama politikasındaki hatalardan satışta yaşanan sorunlar,
• Banka kredisi borçları ve ticari borçların ödenmesinde yaşanan sorunlar,
• Vergi ve sigorta borçlarının ödenmesinde yaşanan sorunlar,

İşletmeleri krize sürükleyen ulusal dışsal nedenler şu şekilde sıralanabilir:
• Sektör içinde girdi temininde yaşanan sorunlar nedeniyle üretimde yaşanan aksamalar,
• Girdi fiyatlarındaki yükselmeler dolayısıyla (enflasyon, döviz kurundaki yükselmeler, faizlerin artması, sendikal faaliyetler) maliyetlerin artması ve ek finansman ihtiyacı,
• Sektörde yaşanan rekabet dolayısıyla satışların, gelirlerin ve kârların düşmesi,
• Kredili satışların tahsilatlarında yaşanan sorunlar,
• Vergi oranlarındaki artış nedeniyle vergi yükünün artması,
• Ülke yönetiminde ve yaşamında istikrarsızlık
olması (siyasi istikrarsızlık, toplumsal hareketler, terör olayları) nedeniyle ekonomik faaliyetlerin (üretim, tüketim, girişim, yatırım) gerçekleştirilmesinde yaşanan tereddütler,
• Beklenmedik doğal olumsuzlukların (doğal afet, hava koşullarında yaşanan olumsuzluklar, salgın hastalıklar) ekonomik faaliyetleri kesintiye uğratması.

Krizlerin, genel ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri yanı sıra girişim finansmanı üzerinde de olumsuz etkileri olacaktır. Bu etkiler şunlardır:
• Tasarruflar azalacağı için ödünç verilebilir fon kaynakları azalacaktır.
• Kredi tahsilatlarında aksamalar olacağından, finans kuruluşları kredi fon kaynağı açısından sorunlar yaşayacaktır.
• Finans kuruluşları ödünç verilebilir fon kaynağı yaratmak için yurt içi ve dışı kaynaklardan yüksek faizle fon tedarik etme durumunda kalacaktır.
• Finans kuruluşları tahsilatlarda yaşadığı sorunlar nedeniyle yükümlülüklerini (alacaklılarına, devlete ve çalışanlarına karşı yükümlülüklerini) yerine getiremeyecektir.
• Riskler arttığı için kredi talep edenlerle ilgili prosedürel süreç ve kredi tahsis süreçleri uzayacaktır.
• Krizin neden olduğu olumsuz ortam girişim ve yatırım faaliyetlerini azaltacağından kredi taleplerinde azalmalar olacaktır.
• Kriz ortamlarında bankalar ödünç verilebilir fon kaynağını artırmak için daha yüksek faizlerle mevduat toplamak durumunda kalacaklardır.
• Kriz ortamlarından fon sağlama maliyetleri ve ticari riskler arttığı için kredi talep edenlere uygulanan faizler yükselecektir.

Devletin krizlerin girişim finansmanı üzerindeki olumsuz etkilerini önleyici uygulamaları genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
• Finans kuruluşları ile işbirliği içinde düşük faizli kredi olanakları yaratmak,
• Devlet bütçesini zorlamayacak hibe şeklinde finansman olanağı sağlamak,
• Vergi borçlarını ertelemek ya da affetmek,
• Vergi, resim, harç indirimi ve muafiyeti sağlamak,
• Kredi taleplerinde finans kuruluşlarına garanti vermek,
• Sigorta primi desteği sağlanmak,
• Düşük maliyetli enerji tedariği (elektrik ve akaryakıt) sağlamak,

Finans kuruluşlarının krizin girişim finansmanı üzerine olumsuz etkilerini önlemek üzere genel olarak hayata geçireceği uygulamalar şunlardır:
• Mümkün olduğunca düşük faizle finansman sağlama gayreti içinde olarak hem var olan üretim faaliyetlerinin sürmesini ve hem de yeni girişi ve yatırım faaliyetlerinin gerçekleşmesini sağlayabilecektir. Bu durumda finans kuruluşunun kâr marjı azalacaktır, ancak kriz aşıldıktan sonra bunu telafi edebilecektir.
• Uluslararası piyasalardan da fon sağlama yoluna giderek, fon sıkıntısı yaşanmasını engellemenin yanı sıra girişimcilere daha uygun koşullarda finansman olanakları yaratabilecektir.
• Girişim finansmanına yönelik olarak girişim maliyetlerini arttırmadan daha uzun vadeli finansman sağlayabilecektir.
• Girişim finansmanı ile ilgili teminat miktarlarını azaltabilecek, hatta kaldırabilecektir.
• Girişim finansmanına yönelik olarak teminat mektubu verme koşullarını iyileştirebilecektir.
• Girişimcilerin finansman dışı bankacılık işlemlerine yönelik işlem ücreti oranlarını azaltabilecek ya da hiç almayabilecektir.

Ulusal ve uluslararası düzeyde yaşanan küçük büyük tüm krizler, kırılgan bir yapıya sahip olan ve güçlenmeye çalışan Türkiye Ekonomisine olumsuz etkileri olmuştur. Türkiye Ekonomisini derinden etkileyen küresel krizler şu şekilde sıralanabilir:
• 1929 Büyük Buhran,
• II. Dünya Savaşı,
• II. Dünya Savaşı sonrası Soğuk Savaş Dönemi,
• Kore Savaşı (1950),
• Kıbrıs Barış Harekâtı (1974)
• Petrol Krizi (1974’teki ve 1979’daki petrol krizleri),
• 1980’li yıllarda Güney Amerika Ülkelerinin borç ödemelerinde yaşanan sorunlar,
• Körfez Savaşı (1990),
• Asya Krizi (1997),
• Rusya Krizi (1998),
• 11 Eylül olayı (2001 yılında gerçekleştirilen İkiz Kulelere Saldırı), ABD’nin Afganistan’a müdahalesi,
• Körfez Savaşı (2003),
• 2008 Küresel Finansal Kriz
• Arap Baharı (2011),

24 Ocak 1980 Kararları ile birlikte Türkiye, ithal ikameci politikaları terk ederek, ihracata dayalı bir kalkınma stratejisi çerçevesinde ekonomisini yeniden şekillendirmiştir.