GIDA MEVZUATI VE KALİTE YÖNETİMİ

Kodeks Alimentarius Komisyonu, FAO’nun 1961’deki konferansında uluslararası gıda standartlarını oluşturmak ve gıda ve tarım ticaretini kolaylaştırmak amacı ile kuruldu. Doğru cevap B’dir.

Etiketleme Komitesi (Kanada) yatay komitedir. Doğru cevap A’dır.

Ürün standartlarında kapsam, tanım, temel kompozisyon, katkı maddeleri, bulaşanlar, hijyen, ağırlık ve ölçümler, etiketleme, numune alma ve analiz metotları gibi ana bölümler bulunmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Bölgesel gıda standardlarının oluşturulmasından bölgesel koordinasyon komiteleri sorumludur. Koordinasyon komiteleri altı adettir; Afrika (Fas), Asya (Kore Cumhuriyeti), Avrupa (İsviçre), Latin Amerika ve Karayib adaları (Arjantin), Yakın doğu (Ürdün), Kuzey Amerika ve Güneybatı Pasifik (Samao). Uzak Doğu (Tayland) bunlardan biri değildir. Doğru cevap C’dir.

Adhoc Uzman danışma kurulları; geçici süre ile belirli bir konuda görevlendirilmiş, konularında uzman kişiler tarafından oluşturulmuş kurullardır. Doğru cevap E’dir.

FVO’nun misyonları arasında gıda güvenliği ve kalitede, veterinerlik ve bitki sağlığı sektörlerinde etkili kontrol sistemlerini oluşturmak bulunmaktadır. Doğru cevap D’dir.

EFSA risk değerlendirme komiteleri; gıda katkı maddeleri ve besin kaynakları, enzimler, tatlandırıcılar ve işlenme yardımcıları, hayvan sağlığı, biyolojik tehlikeler, bulaşanlar, yem katkı maddeleri, genetiği değiştirilmiş organizmalar, beslenme, bitki koruma ürünleri ve bu ürünlerin kalıntıları, bitki sağlığı. Doğru cevap A’dir.

EFSA bilimsel komiteleri; bilimsel yardımlaşma, ortaya çıkan riskler, pestisit risk değerlendirmesi, ön görüş oluşturma, veri toplama ve maruz kalma, değerlendirme metodolojileri, zoonoz (veri toplama) dur, besleme bunlardan biri değildir. Doğru cevap C’dir.

FDA ve USDA gıda ürünlerinde pestisit kalıntılarının izin verilen seviyenin üzerine çıkmadığını izlemekten sorumludurlar. Doğru cevap B’dir.

FSIS, USDA içinde halk sağlığı örgütüdür ve et, tavuk ve yumurta ürünlerinde güvenlik ve etiketlemeden sorumludur. Doğru cevap E’dir.

Kodeks Alimentarius Komisyonu (CAC- Codex Alimentarius Commission) gıda standartlarının oluşturulması için Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı/FAO ve Dünya Sağlık Örgütü/WHO tarafından 1960’lı yıllarda kurulmuştur. Bu komisyon gıda maddelerinin
taşıması gereken asgari kalite ve hijyen kriterlerini belirlemektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kodeks Alimentarius Komisyonunda bulunan komiteler 3 ayrı kategoride görev yaparlar;
• Yatay komiteler
• Dikey Komiteler
• Bölgesel Komiteler. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kodeks Alimentarius Komisyonunun yatay komiteleri;

• Genel prensipler (Fransa)
• Etiketleme Komitesi (Kanada),
• Gıda Bulaşanları Komitesi (Hollanda),
• Gıda Katkı Maddeleri Komitesi (Çin Halk Cumhuriyeti),
• Gıda Hijyeni Komitesi (ABD),
• Gıda İthalat İhracat İnceleme Sertifikasyon Sistemleri Komitesi (Avustralya),
• Numune Alma ve Analiz Metotları Komitesi (Macaristan),
• Özel Beslenme Amaçlı Gıdalar Komitesi (Almanya),
• Pestisit Kalıntısı Komitesi (Hollanda),
• Veteriner İlaç Kalıntısı Komitesi (ABD)dir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Kodeks Alimentarius Komisyonunun dikey komiteleri;

• Tahıllar, Baklagiller ve Bitkisel Proteinleri İçeren Benzer Ürünler Komitesi (ABD),
• Katı-Sıvı Yağlar ve İlgili Ürünler Komitesi (İngiltere),
• Balık ve Su Ürünleri Komitesi (Norveç),
• Taze Meyve ve Sebzeler Komitesi (Meksika),
• İşlenmiş ve Hızlı Dondurulmuş Meyve ve Sebzeler Komitesi (ABD),
• Meyve Suları Komitesi (ABD),
• Et ve Et Ürünleri; Çorbalar ve Et Suları Komitesi (Yeni Zelanda),
• Süt ve Süt Ürünleri Komitesi (Yeni Zelanda),
• Şekerler Komitesi (İngiltere),
• Kakao Ürünleri ve Çikolata ve Diğer Muhtelif Ürünler Komitesi (İsviçre)
• Doğal Mineral suları (İsviçre)dir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Koordinasyon komiteleri, gelişmekte olan ülkelerin sorunlarına ve bölgesel konulara eğilmek açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bu komiteler kendi bölgelerine ait temsilcilerle iki yılda bir toplanmaktadır. Toplantı raporları Komisyona sunulmakta ve burada tartışılmaktadır. Koordinasyon komitesine başkanlık yapan ülke, aynı zamanda bölgesel koordinatör görevini yürütmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

ISO standartları gelişmenin, üretimin yapılmasına ve ürünün ve servislerin daha etkili, daha güvenli ve daha temiz bir şekilde sunulmasına yardımcı olmaktadır. Hükümetler için sağlık, güvenlik ve çevre düzenlemelerinde teknik baz sağlamaktadır. Gelişmekte olan ülkelere teknoloji transferinde yardımcı olur. ISO standartları ürünlerin ve servislerin tüketicinin ve/veya kullanıcılarının güvenlik kalkanı olarak hizmet vermektedir. ISO bir NGO’dur yani hükümete ait olmayan bir organizasyondur. Halk ve özel sektör arasında bir köprü oluşturmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesinin risk değerlendirme komiteleri;

• Gıda Katkı Maddeleri ve besin kaynakları
• Enzimler, tatlandırıcılar ve işlenme yardımcıları
• Hayvan sağlığı
• Biyolojik Tehlikeler
• Bulaşanlar
• Yem katkı maddeleri
• Genetiği değiştirilmiş Organizmalar
• Beslenme
• Bitki koruma ürünleri ve bu ürünlerin kalıntıları
• Bitki sağlığıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesinin bilimsel komiteleri;

• Bilimsel yardımlaşma
• Ortaya çıkan riskler
• Pestisit risk değerlendirmesi Ön görüş oluşturma
• Veri toplama ve maruz kalma
• Değerlendirme metodolojileri
• Zoonoz (veri toplama) (EFSA Web sitesi)dir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Gıda kodeksinin hazırlanması ve denetlenmesinde görevli olmak üzere Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu oluşturulur. Komisyon; gıda konusunda görevli olmak üzere Bakanlıktan iki, Sağlık Bakanlığından bir üye, her iki Bakanlıkça ayrı ayrı seçilecek gıda konusunda uzman
birer bilim adamı, Türk Standartları Enstitüsünden bir üye ve en fazla üyeye sahip olan gıda konusunda faaliyet gösteren sivil toplum örgütünden seçilecek bir üyeden oluşur. Doğru cevap D şıkkıdır.

TAGEM’in görevleri şunlardır:
a. Tarım ve hayvancılık konularında her türlü araştırmalar yapmak,
b. Gıda standartları ve kalite kriterlerini tespit etmek, yeni tesisler kurmak ve gıda konularında araştırmalar yapmak,
c. Bitkiler ve ürünlerinde meydana gelen hastalıklar, zararlı canlılar ve yabancı otlarla ilgili araştırmalar yapmak,
d. Hayvan hastalıklarında kullanılan aşı, serum, biyolojik ve kimyasal maddeler ile koruma ilaçlarını, bunların bileşimine giren etkili ve yardımcı maddelerin norm ve özelliklerini tespit etmek ve bu hizmetleri yerine getirmek için araştırmalar yapmak,                                      e. Hayvancılığın ve su ürünlerinin gelişmesini sağlamak ve bu istikametteki çalışmaları yönlendirmek gayesi ile uygulama araştırmaları yapmak, yaptırmak,
f. Veterinerlik konularında araştırmalar yapmak. Doğru cevap A şıkkıdır.