GIDA MEVZUATI VE KALİTE YÖNETİMİ

Kodeks Alimentarius Komisyonu (CAC- Codex Alimentarius Commission) gıda standartlarının oluşturulması için Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı/ FAO ve Dünya Sağlık Örgütü/WHO tarafından 1960’lı yıllarda kurulmuştur. Kodeks Alimentarius Komisyonu, FAO’nun 1961’deki konferansında uluslararası gıda standartlarını oluşturmak ve gıda ve tarım ticaretini kolaylaştırmak amacı ile kuruldu. Gıda Güvenliği gıda kalitesinin ayrılmaz bir parçası olarak düşünüldüğünden, 1962’de FAO ve WHO ile birleşerek FAO/WHO Gıda Standartları Programı exekutiv organ olarak CAC önderliğinde hazırlandı. CAC’nin hükümetlerarası yapısı ile FAO ve WHO’nun bütün üye ülkelerine açıktır. Kararları hükümetler alır ancak sivil toplum draft standart üzerinde katkıda ve öneride bulunabilir. CAC’nin 2009 yılı itibariyle 176 üyesi bulunmaktadır. Kodex Alimentarius Komisyonun başlıca görevleri arasında Enternasyonal gıda standartlarının oluşturulması bulunmaktadır. Bu komisyon gıda maddelerinin taşıması gereken asgari kalite ve hijyen kriterlerini belirlemektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kodeks Alimentarius içindeki özel standartlar, ürün veya ürün gruplarına yönelik
olarak standartlar olarak tanımlanmaktadır ve dikey komitelerce çalışılır. Bölgesel gıda standartlarının oluşturulmasından bölgesel koordinasyon komiteleri sorumludur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Uluslararası ad hoc kurullarındaki uzmanlar devlet ya da özel kurumların sözcüsü olarak görüş oluşturamaz, sadece kendi fikirlerini beyan ederler. Sadece III nolu bilgi yanlış diğerleri doğrudur. Bu yüzden Doğru yanıt E seçeneğidir.

ISO’nun Merkez sekreteryası İsviçre Cenevre’dedir. Yani III yanlıştır. Diğer iki bilgi (I ve II) doğrudur. Doğru yanıt A’dır.

FDA ve FSIS Amerika Birleşik Devletlerindedir. EFSA, EFSA gıda ve yem güvenliği düşünüldüğünde Avrupa Birliğinin risk değerlendirmelerinin temel taşıdır. Avrupa Komisyonu adına Risk Değerlendirmelerinde bulunur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

FDA, USDA ve Çevre Koruma Örgütü (EPA: Environmental Protection Agency) pestisit regülasyonlarında sorumluluğu paylaşmaktadırlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Türkiye’de gıda kodeksi bir yönetmelik şeklindedir ve gıda mevzuatı gibi kanunlaştırılmamıştır. Yani II yanlış bilgidir. Diğer iki bilgi (I ve III)  Doğru yanıt B seçeneğidir.

Gıda güvenliği açısından fiili ithalat kontrollerini yapmak Gıda Kontrol Hizmetleri Daire Başkanlığının; AB’ye uyum  çerçevesinde kaliteli ve güvenli gıda arzını sağlamak ise Yurtiçi Gıda Kontrol ve Beslenme Şube Müdürlüğünün görevlerindendir. Yani III ve IV yanlış bilgidir. I ve II doğru bilgi sunmaktadır. Doğru Yanıt A seçeneğidir.

Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu üyelerinin görev süresi iki yıldır. II de verişen bilgi yanlıştır. I, III ve IV'de verilen bilgiler doğrudur. Yani Doğru yanıt C seçeneğidir.

FVO'nun merkezi İrlanda’dadır. I de verilen bilgi yanlıştır. II ve III te verilen bilgiler doğrudur Yani Doğru yanıt B seçeneğidir.

FAO/WHO bünyesindeki Kodeks Alimentarius Komisyonunun gıda katkı maddelerini kısıtlamak gibi bir özelliği ya da görevi bulunmamaktadır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

Ülkemizde Tarım Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Kodeks Alimentarius Komisyonu nezdinde irtibat noktası olarak faaliyet göstermektedir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

B,C,D,E seçeneklerinde verilen komiteler dikey komitelere, A seçeneğindeki komite ise yatay komitelere örnektir. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Belirli amaca yönelik, belirli bir süre için görevlendirilen uzmanlardan oluşan, uluslararası Kodeks Alimentarius Komisyonu FAO / WHO ad hoc Uzman Danışma Kurulları bulunmaktadır. Uzman toplantıları komisyondan bağımsızdır, elde edilen sonuçlar Komisyon çalışmalarında bilimsel olarak katkı sağlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

EFSA 2002’de, 1990’lı yıllarda oluşan gıda ile ilgili krizler sonucunda bilimsel tavsiyelerin bağımsız kaynağı olarak kurulmuştur. EFSA gıda ve yem güvenliği düşünüldüğünde Avrupa Birliğinin risk değerlendirmelerinin temel taşıdır. Avrupa Komisyonu adına Risk Değerlendirmelerinde bulunur. Doğru cevap E seçeneğidir.

FDA (U.S. Food and Drug Administration – ABD Gıda ve İlaç İdaresi)gıdaların, insan ve veterinerlik ilaçlarının, biyolojik ürünlerin ve tıbbi aletlerin güvenli ve etkili; kozmetiklerin ve radyasyon yayan elektronik ürünlerin güvenliğini
temin etmekten sorumlu federal bir örgüttür. Doğru cevap B seçeneğidir.

Gıda Kontrolünden Tarım Bakanlığı sorumludur. Şebeke suları denilen içme-kullanma sularının ve ambalajlanarak pazarlanan doğal mineralli sular ‘içme suları ve kaynak suları’ denetimi ise Sağlık Bakanlığınca yürütülür. Doğru cevap D seçeneğidir.

FSIS, USDA içinde halk sağlığı örgütüdür ve et, tavuk ve yumurta ürünlerinde güvenlik ve etiketlemeden sorumludur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Gıda ve gıda ile temas eden ambalaj materyallerine ilişkin mevzuatları hazırlamak Gıda Kontrol Hizmetleri Daire Başkanlığının görevidir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Birleşik Devletler Tarım Departmanı (USDA - The U.S. Department of Agriculture’s) Gıda Güvenliği ve Denetleme Servisi (FSIS- Food Safety and Inspection Servise) geleneksel ürünlerinde güvenlik ve etiketlemeden sorumludur. FDA ise geyik eti, deve kuşu, yılan eti gibi av etlerinden sorumludur.  Doğru cevap C seçeneğidir.