GIDA MEVZUATI VE KALİTE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 3

Özel Beslenme Amaçlı Gıdalar Komitesi (Almanya), Kodeks Alimentarius Komisyonunda yer alan yatay  komitelerden birisidir.

ISO dünyada ki en büyük uluslararası standart geliştiren ve basımını gerçekleştiren organizasyondur. 161 ülkenin Ulusal standartlar enstitülerinin bir şebeke ağıdır. Her ülkenin bir temsilcisi bulunmaktadır. Merkez sekreteryası İsviçre de Cenevre olup sistemin koordinasyonunu sağlar.

EFSA 2002’de, 1990’lı yıllarda oluşan gıda ile ilgili krizler sonucunda bilimsel tavsiyelerin bağımsız kaynağı olarak kurulmuştur. EFSA gıda ve yem güvenliği düşünüldüğünde Avrupa Birliğinin risk değerlendirmeler inin temel taşıdır. Avrupa Komisyonu adına Risk Değerlendirmelerinde bulunur. Ulusal Otoriteler ile birlikte çalışarak hiç bir etkiye maruz kalmadan var olan veya ortaya çıkmakta olan riskler konusunda bilimsel tavsiyelerde bulunur. Çalışmalarında şeffaflık esastır.

EFSA’nın risk değerlendirme komiteleri aşağıdaki gibidir;

Bilimsel Komiteler ise şöyle sıralanır:

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki  (ABD ) Gıda Kontrol Örgütleri: FDA, USDA, FSIS, EPA’dır.

Gıda Üretimin zincirinin tüm aşamalarında, 5179 Sayılı Kanun’a göre; denetim ve kontrollerini koordine etmek, AB’ye uyum çalışması çerçevesinde ülke genelinde etkin bir kontrol sistemi oluşturarak kaliteli ve güvenli gıda arzını sağlamak; AB Hızlı Alarm Sistemine ülkemiz alarm sisteminin bağlanabilmesini ve etkin bir şekilde işletilebilmesini sağlayarak taşra teşkilatı, laboratuvarlar ve ilgili kurum/ kuruluşlar arasında ulusal bir network sistemini kurmak ve işletmek; ihracattan geri dönen ürünlere yönelik acil tedbirlerin alınması için bağlı taşra teşkilatlarını görevlendirmek, yönlendirmek, ve koordinasyonunu sağlamak Yurt içi Gıda Kontrol ve Beslenme Şube Müdürlüğünün görevlerindendir.

FDA: U.S. Food and Drug Administration – ABD Gıda ve İlaç İdaresi geyik eti, devekuşu, yılan eti gibi av etlerinden sorumludur.

Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu, gıda konusunda görevli olmak üzere Bakanlıktan iki, Sağlık Bakanlığından bir üye, her iki Bakanlıkça ayrı ayrı seçilecek gıda konusunda uzman birer bilim adamı, Türk Standartları Enstitüsünden bir üye ve en fazla üyeye sahip olan gıda konusunda faaliyet gösteren sivil toplum örgütünden seçilecek bir üyeden oluşur. Komisyon üyelerinin görev süresi iki yıldır.

Kodeks Alimentarius Komisyonu (CAC- Codex Alimentarius Commission) gıda standartlarının oluşturulması için Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı/ FAO ve Dünya Sağlık Örgütü/WHO tarafından 1960’lı yıllarda kurulmuştur. Kodeks Alimentarius Komisyonu, FAO’nun 1961’deki konferansında uluslararası gıda standartlarını oluşturmak ve gıda ve tarım ticaretini kolaylaştırmak amacı ile kuruldu. Gıda Güvenliği gıda kalitesinin ayrılmaz bir parçası olarak düşünüldüğünden, 1962’de FAO ve WHO ile birleşerek FAO/WHO Gıda Standartları Programı exekutiv organ olarak CAC önderliğinde hazırlandı. CAC’nin hükümetlerarası yapısı ile FAO ve WHO’nun bütün üye ülkelerine açıktır. Kararları hükümetler alır ancak sivil toplum draft standart üzerinde katkıda ve öneride bulunabilir. CAC’nin 2009 yılı itibariyle 176 üyesi bulunmaktadır. Kodex Alimentarius Komisyonun başlıca görevleri arasında Enternasyonal gıda standartlarının oluşturulması bulunmaktadır. Bu komisyon gıda maddelerinin taşıması gereken asgari kalite ve hijyen kriterlerini belirlemektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kodeks Alimentarius içindeki özel standartlar, ürün veya ürün gruplarına yönelik
olarak standartlar olarak tanımlanmaktadır ve dikey komitelerce çalışılır. Bölgesel gıda standartlarının oluşturulmasından bölgesel koordinasyon komiteleri sorumludur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Uluslararası ad hoc kurullarındaki uzmanlar devlet ya da özel kurumların sözcüsü olarak görüş oluşturamaz, sadece kendi fikirlerini beyan ederler. Sadece III nolu bilgi yanlış diğerleri doğrudur. Bu yüzden Doğru yanıt E seçeneğidir.

ISO’nun Merkez sekreteryası İsviçre Cenevre’dedir. Yani III yanlıştır. Diğer iki bilgi (I ve II) doğrudur. Doğru yanıt A’dır.

FDA ve FSIS Amerika Birleşik Devletlerindedir. EFSA, EFSA gıda ve yem güvenliği düşünüldüğünde Avrupa Birliğinin risk değerlendirmelerinin temel taşıdır. Avrupa Komisyonu adına Risk Değerlendirmelerinde bulunur. Doğru yanıt C seçeneğidir.

FDA, USDA ve Çevre Koruma Örgütü (EPA: Environmental Protection Agency) pestisit regülasyonlarında sorumluluğu paylaşmaktadırlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Türkiye’de gıda kodeksi bir yönetmelik şeklindedir ve gıda mevzuatı gibi kanunlaştırılmamıştır. Yani II yanlış bilgidir. Diğer iki bilgi (I ve III)  Doğru yanıt B seçeneğidir.

Gıda güvenliği açısından fiili ithalat kontrollerini yapmak Gıda Kontrol Hizmetleri Daire Başkanlığının; AB’ye uyum  çerçevesinde kaliteli ve güvenli gıda arzını sağlamak ise Yurtiçi Gıda Kontrol ve Beslenme Şube Müdürlüğünün görevlerindendir. Yani III ve IV yanlış bilgidir. I ve II doğru bilgi sunmaktadır. Doğru Yanıt A seçeneğidir.

Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu üyelerinin görev süresi iki yıldır. II de verişen bilgi yanlıştır. I, III ve IV'de verilen bilgiler doğrudur. Yani Doğru yanıt C seçeneğidir.

FVO'nun merkezi İrlanda’dadır. I de verilen bilgi yanlıştır. II ve III te verilen bilgiler doğrudur Yani Doğru yanıt B seçeneğidir.

FAO/WHO bünyesindeki Kodeks Alimentarius Komisyonunun gıda katkı maddelerini kısıtlamak gibi bir özelliği ya da görevi bulunmamaktadır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

Ülkemizde Tarım Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Kodeks Alimentarius Komisyonu nezdinde irtibat noktası olarak faaliyet göstermektedir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.