GIDA MEVZUATI VE KALİTE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 16

Cumhuriyet sonrası Türkiye’nin sanayileşme süreci bu sektörle başlamış olup, ilk modern gıda işleme fabrikaları kurulmuştur. Bunlara örnek olarak, Kırklareli ilinin Alpullu kasabasında bulunan ve 26 Kasım 1926 tarihinde işletmeye açılan Türkiye’nin ilk şeker fabrikası olan Alpullu Şeker Fabrikası verilebilir.

Osmanlı İmparatorluğunda gıdaya ilişkin hizmetleri düzenlemek üzere ilk mevzuat hükümleri, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1485 yılında yemiş iskelesi, sebzehane ve salhanelerde yapılacak narh kontrolüne ilişkin kanunda yer almıştır.

Tarihsel gelişime kısaca bakacak olursak, Türkiye’de gıda güvenliğine ilişkin ilk yasa 1930 yılında çıkarılan 1580 Sayılı Belediye Yasası’dır.

İşlevsel açıdan başlıca dört grup kalite ögesi bulunmaktadır: Fizyolojik kalite ögeleri, hijyenik-toksikolojik kalite ögeleri, teknik-fiziksel kalite ögeleri, duyusal kalite ögeleri. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Düşük sodyum yüksek kan basıncı riskinin azalmasına, kalp ve damar sağlığının korunmasına yardımcı olur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Kalite; bir ürünün veya hizmetin müşteri beklentilerini ya da ihtiyaçlarını karşılama düzeyi biçimidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Atanan özellik; ürüne başkası tarafından verilen ve değiştirilebilen marka, fiyat, etiket gibi özellikleridir. Yapısal özellik ise; ürünün bizzat kendisinin taşıdığı, içerdiği ve kalıcı olan renk, koku, şeker veya yağ miktarı gibi karakteristikleridir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Amaca uygunluk, kullanıma uygunluk, isteklere uygunluk durumu kalite olarak tanımlanabilmektedir. Ancak kalite; moda, görsellik, mükemmeliyet değildir ve soyut bir kavram olarak da değerlendirilmemelidir.  Doğru yanıt B seçeneğidir.

Gıda kalite ögeleri: fizyolojik, hijyenik, teknik ve duyusal olmak üzere dört
gruba ayrılmaktadır.

Gıda etiketinde; besin ögeleri konusunda bilgi verilerek tüketicinin doğru gıda seçimine katkıda bulunulmaktadır. Bu kapsamda söz konusu olan başlıca 3 uygulama; beslenme etiketi, beslenme beyanı ve sağlık beyanı’dır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

•Fizyolojik kalite ögeleri (beslenme değeri)
• Hijyenik-toksikolojik kalite ögeleri (sağlık değeri)
• Teknik-fiziksel kalite ögeleri (kullanım değeri)
• Duyusal kalite ögeleri (tadım değeri)
Doğru yanıt B seçeneğidir.

Zoonotik etkenler; tüberküloz, bruselloz, sisterkozis, ekinokokozis, toksoplazmazis,leptospiroz gibi hayvan kaynaklı hastalıkları kapsamaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Biçimsel grupta; şekil, boyut, irilik, homojenlik gibi özellikler yer almaktadır.
İşlevsel grupta sayılanlar ise haşlama, kızartma, dilimleme, sürme gibi kullanılma amacına uygunluğu belirleyen özelliklerdir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Duyusal analiz paneli 3-8 tadımcıdan oluşmalıdır.

Tarihin; raf ömrü 3 aydan kısa ise gün/ay/yıl; 3-18 arasında ise ay/yıl, 18 aydan uzun ise yıl olarak yazılması gereklidir.

Girdi açısından; hammaddenin yetiştirilme aşamasındaki pestisit, hormon, antibiyotik uygulamaları ve bunların kalıntı olarak gıdaya yansıması söz konusudur. Ayrıca depolama koşullarına bağlı olarak mikroorganizma gelişmesi ve mikotoksin oluşması önemlidir. İzin verilmeyen katkIlarIn kullanIlmasI veya izin verilenlerin aşırı dozda kullanılması da bu kapsama girmektedir

Yıkama, ayıklama, pastörizasyon, sterilizasyon gibi aşamalar gıdalardaki zararlı bileşiklerin kaynaklarından proses'dir.

Metalik bulaşanlar: Gıdalardaki güncel metalik bulaşanlar civa, kurşun, kadminyum ve arseniktir.

Herbisid -Yabancı ot

Fungusid -Küf

İnsektisid- Böcek

Akarisid- Parazit

Nematisid -Solucan

Mollusid -Salyangoz

Rodentisid- Kemirici

Herbisid -Yabancı ot

Fungusid -Küf

İnsektisid- Böcek

Akarisid- Parazit

Nematisid -Solucan

Mollusid -Salyangoz

Rodentisid- Kemirici